Die aard van voegwoorde: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 1:
’n ''[[Woord]]'' kan gedefinieer word as
* ’n Woord is ’n taalelement wat óf nie interne morfologiese struktuur het nie, met ander woorde dit kan nie in kleiner betekenisvolle dele verdeel word nie (
* Dit is ’n simboliese eenheid wat daarop dui dit vorm het (ons kan dit skriftelik voorstel, hetsy met die Romeinse alfabet of met fonetiese simbole, bv. ''kind'' foneties voorgestel as [kənt]), én dit het betekenis.
* ’n Woord is groter as ’n klank (bv. [a]) of ’n sillabe (bv. ''slaap''.''ka''.''mer'') en kleiner as ’n frase (bv. ''die mooi slaapkamer'').
Verskillende woorde toon ooreenkomste met mekaar. Hierdie ooreenkomste kan op '''
Woorde wat die voorgenoemde ooreenkomste toon, word in '''kategorieë''' saamgegroepeer waarvan '''[[Woordsoort]]''' die bekendste van hierdie kategorieë is. In hierdie Wikiblad is die ondersoekfokus '''[[Voegwoord|voegwoorde]]''' as woordsoortkategorie.
Lyn 14:
Die gebruik van voegwoorde het verskillende funksies. Die eerste funksie van voegwoorde hou verband met die inherente semantiese waarde daarvan, wat opeenvolgende sinne met mekaar verbind wat nie verwant aan mekaar is nie<ref>Carstens 1997, p. 261</ref>. Op hierdie wyse word kohesie<ref group=note>Die sigbare skakels wat in ’n teks waargeneem word, bv. '''Jannie''' loop in die straat. '''''Hy''''' sien ’n mooi dame.</ref> en koherensie<ref group=note>Die gevoel dat ’n teks saamhang, met ander woorde inhoudelike samehang.</ref> bewerkstellig.
’n Tweede funksie van voegwoorde behels die '''verbinding van sinsdele en sinne van ’n verskeidenheid sintaktiese''' tipes met mekaar.<ref>Carstens 1997, p. 274</ref> ’n Derde funksie van voegwoorde is om ’n teks meer '''vloeiend''' te maak; met ander woorde die gebruik daarvan bring ’n vlot leespatroon in die teks tot stand<ref name="Wybenga">vloeiendheid waarna Wybenga, 1989 verwys</ref>.
* Hy het die plaas vroeg verlaat. Hy wou op die dorp wees. Die son kom op. Hy het sy buurman teëgekom. Hulle het lanklaas gesels. Hulle het mekaar lanklaas gesien. Hy het laat op die dorp aangekom. Die son was al op.<ref name="Wybenga">vloeiendheid waarna Wybenga, 1989 verwys</ref>
* Hy het die plaas vroeg verlaat, '''omdat''' hy op die dorp wou wees '''voordat''' die son opkom. '''Terwyl''' hy in die pad afgery het, het hy sy buurman teëgekom. Hulle het lanklaas gesels, '''omdat''' hulle mekaar lanklaas gesien het. Hy het '''gevolglik''' laat op die dorp aangekom '''en''' die son was al op.<ref name="Wybenga">vloeiendheid waarna Wybenga, 1989 verwys</ref>
Vierdens dra effektiewe voegwoordgebruik daartoe by om die '''semantiese verbande''' tussen sinne '''duideliker''' te maak<ref>Jordaan 2016, p. 151</ref>. Die teenwoordigheid daarvan lei dus die leser of hoorder om die teks te interpreteer soos die skrywer beoog het. Omdat
Lyn 27:
=== Neweskikkende voegwoorde ===
Neweskikkende voegwoorde verwys na woorde soos ''en'', ''want'', ''maar'', ''of'', ''dog''. Hierdie voegwoorde verbind twee hoofsinne met mekaar, met ander woorde twee sinne wat elkeen een selfstandige werkwoord het en
* Almal het lekker gelag, want Wilma het snaakse grappe vertel.
Lyn 34:
Buiten die vorming van veelvoudige sinne, word neweskikkende voegwoorde ook gebruik vir die skakeling van '''infinitief- en bysinne'''
* Lanie het beweer dat Corrie vanjaar sal uitsak en Kobus ook nie so goed sal vaar nie.<ref name="Carstens 2011">Inligting deur Carstens, 2011 oor verskillende tipes voegwoorde</ref> (In hierdie sin word "dat" voor "Kobus" weggelaat omdat dit binne die konteks van die sin steeds vasgestel word.)
* Ek het hom gevra om vanaand te kom en om my môre te bel.<ref>Quirk ''et al''. 1985, p. 946</ref>
* Probeer om by iemand raad te vra of om die probleem self op te los.<ref>Ponelis 1979, p. 604</ref>
Lyn 63:
|}
Somtyds gebeur dit dat, wanneer voegwoordelike bywoorde sinne verbind, en die voegwoordelike bywoord die tweede sin inlei, die woordorde van die tweede sin
== Die semantiese klassifikasie van voegwoorde ==
Voegwoorde het nie alleenlik ’n invloed op die bou van ’n sin nie
* Aaneenskakelende verband: Voegwoorde wat vir ons wys dat ’n idee in die eerste sin in die tweede sin aangaan
|