Renaissance: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 100:
 
=== Vooruitgang in tegniek ===
Die wetenskap en tegniek van die Renaissance het hul oorsprong in die Laat Middeleeue. Die aanhang wat die werke van [[Aristoteles]] in die [[Middeleeue]] geniet het, het reeds in die [[13de eeu|13e eeu]] begin afneem. Die [[Nominalisme|nominalis]] [[Roger Bacon]] het in die 13e eeu verklaar dat filosowe moes afwyk van "[[Dogma|dogmatismedogma]]tisme" en 'n slaafse geloof in outoriteite en dat hulle hulle eerder met waarnemings van die wêreld rondom hulle moes besig hou. Dit was dus 'n pleidooi vir eksperimentering en direkte waarneming.
 
Die verskil tussen die wetenskappe van die Renaissance en die van die Middeleeue het geleidelik ontstaan. 'n Vernuwing was die propagering van 'n duideliker wisselwerking tussen wetenskap en tegniek, 'n Bekende voorbeeld van hierdie wisselwerking was die bou van vestings, waarin 'n vernuwing noodsaaklik geword het as gevolg van die koms van vuurwapens, waardeur kastele kwesbaar geword het. Die vorste het ingenieurs (afgelei van die Latynse woorde vir "vernuf" en "werktuig ") in diens geneem en van hulle advies ontvang oor die aanleg van forte, wat deur ʼn stelsel van bolwerke en gragte vir vyandelike vuur feitlik onkwesbaar sou wees, terwyl 'n spervuur op die vyand terselfdertyd volgehou kon word.
Lyn 174:
In dieselfde tyd toe ''Die Howeling'' oral in Europa gewild was, het daar aan die howe ook groot belangstelling ontstaan vir ou " romantiese" ridderverhale. Die eerste boek wat deur die Engelse boekdrukker William Caxton ([[1420]]- [[1491]]) gedruk is, was 'n Engelse vertaling van 'n Franse werk oor ridderskap, getiteld ''The order of chivalry of knighthood''. Alles wat met ridderskap en ridderideale te doen gehad het, was tot diep in die 16e eeu besonder gewild in [[Engeland]].
 
In die 16e eeu is meer riddertoernooie georganiseer as in die 15e eeu, meer ridderromans gelees en meer ridderbals gehou. In Frankryk en in die Nederlande het dieselfde situasie geheers: [[Filips die Goeie]] [[1396|(1396]] - [[1467|1467)]]) het ʼn persoonlike bydrae gelewer tot ʼn geskiedkundige werk met ʼn fabelagtige inslag, ''Histoires de'' ''Troye'', en dit is bekend hoe hard die Boergondiese vors daarna gestreef het om die ou kruistogideaal te laat herleef. Selfs die militêre onderskeidings (die Orde van die Goue Vlies) was 'n aanduiding van die groot mate waarin die hoflewe met ridderlike nostalgie deurdrenk was.
 
Die sprekendste voorbeeld van die ridderkultus was die hot van koning [[Hendrik III van Engeland|Hendrik III]] van [[Frankryk]] (regeer 1574- 1589), waar die ridderlewe tot in die fynste besonderhede gekultiveer en nageboots is.
Lyn 189:
Slegs 'n klein groepie Humaniste onder leiding van [[Desiderius Erasmus]] het hulle beywer vir ʼn internasionale kultuur van ontwikkeldes uit alle lande, 'n soort republiek van geleerdes. Die meeste Humaniste van 16e eeuse Europa was vir so 'n universele ideaal te nou aan nasionale hofhoudings gebonde en het daarom meer "vaderlandsliewende" trekke vertoon. Die begrip patria (vaderland), wat aan die klassieke skrywers ontleen is, het 'n nuwe emosionele betekenis verkry.
 
In [[Duitsland]] het die vorm van kultuurnasionalisme gepaard gegaan met pogings om die Heilige Romeinse Ryk te laat herleef. Die Reichsritter Humanis [[Ulrich von Hutten]] ([[1488]] - [[1523]]) was die eksponent van die rigting en het tevergeefs geprobeer om Erasmus by sy Germaneklub te betrek. Die godsdiensoorloë van die tweede helfte van die 16e eeu het die ideale van die Humaniste dermate benadeel dat die beweging uiteindelik doodgeloop het. Slegs in die taamlik verdraagsame klimaat van die Nederlandse republiek het die [[Humanisme]] tot in die [[17e Eeu|17e eeu]] sy aantrekkingskrag behou.[[Lêer:St. Peter's Place, the obelisk, Rome, Italy-LCCN2001700929.jpg|duimnael|Ob wat in 189-0elisk op Sint Pieterskerkplein ]]
 
== Sien ook ==