Salpetersuur: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
Verbeter |
||
Lyn 24:
Die meeste kommersieel beskikbare salpetersuur het 'n konsentrasie van 68%. Indien die oplossing meer as 86% HNO<sub>3</sub> bevat, word daarna verwys as ''rokende salpetersuur''. Afhangende van die hoeveelheid stikstofdioksied teenwoordig, word die rokende salpetersuur verder geëin as '''wit''' rokende salpetersuur, of '''rooi''' rokende salpetersuur, teen konsentrasies bo 95%.
Salpetersuur (HNO<sub>3</sub>) is vroeër vir die vervaardiging van [[plofstof]] gebruik, maar dien teenswoordig veral as grondstof vir die kunsmisnywerheid. Die suur is lank reeds bekend en is in die [[Middeleeue]] al deur [[Alchemie|alchemiste]] gebruik. Salpetersuur (HNO<sub>3</sub>) is 'n sterk anorganiese suur wat gebruik kan word om chemikalieë met [[suurstof]] te laat verbind (te oksideer) of om dit met [[stikstof]] te laat verbind (te nitreer).
Dit was reeds in die Middeleeue bekend as ''aqua fortis'' (sterk water) en is verkry deur byvoorbeeld salpetererts in water te kook. Die suur is teenswoordig in die handel verkrygbaar as 'n oplossing van 68% HNO<sub>3</sub> in water. ʼn Oplossing met 68 % salpetersuur daarin het 'n digtheid van 1 410 kg/ m<sup>3</sup> en 'n kook punt van 122 °C, terwyl suiwer salpetersuur ʼn kookpunt van 78 °C en 'n digtheid van 1 520 kg/ m<sup>3</sup> het.
Salpetersuur is 'n bytende stof wat byvoorbeeld die vel geel verkleur wanneer dit in 'n verdunde vorm daarmee in aanraking kom. Die [[suur]] kan egter ook ernstige brandwonde veroorsaak. Die alchemiste van die
Later is salpetersuur in 'n distillasieproses uit [[chilisalpeter]] (NaNO<sub>3</sub>) en [[swaelsuur]] (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>) berei: NaNO<sub>3</sub>+ H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> → NaHSO+HNO<sub>3</sub>. Die moderne bereidingsproses berus op die oksidasie van [[ammoniak]] in die sogenaamde Ostwald proses. Hierdie proses bestaan uit drie stappe waarby warmte telkens vrygestel word. Die eerste stap verloop by 'n hoë temperatuur (800- 900 °C) in die aanwesigheid van [[platinum]] of ʼn platinumrhodiumlegering as katalisator.
| |||