Wikipedia

Delta Cephei: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Verbeter
Lyn 2:
{{Inligtingskas ster
| naam= Delta Cephei A / B
{{Rooi sirkel
{{Liggingmerk
| x = 15729▼
| beeld = Cepheus constellation map.svg▼
| beeldbreedtey = 260px276
▲| x = 157
| y = 272
| naam = Delta Cephei in die sterrebeeld Kefeus (rooi omsirkel).
}}
▲| beeld = Cepheus constellation map.svg
| onderskrif = Delta Cephei se ligging (in die rooi sirkel).
| sterrebeeld= [[Kefeus (sterrebeeld)|Kefeus]]
| bayernaam=
| spektraaltipe= F5Ib-G1Ib / B7-8
| soort = [[Dubbelster]]
| RK= {{RK|22|29|10.26502}}<ref name=aaa474_2_653>{{citation | first=F. | last=van Leeuwen |date=November 2007 | title=Validation of the new Hipparcos reduction | journal=Astronomy and Astrophysics | volume=474 | issue=2 | pages=653–664 | bibcode=2007A&A...474..653V | doi=10.1051/0004-6361:20078357 | postscript=. |arxiv = 0708.1752 }}</ref>
| Dek= {{Dek|+58|24|54.7139}}<ref name="aaa474_2_653" />
| magnitude=
| skynmagnitude= 4,07 (3,48–448-4,37) / 7,5
| absolute magnitude= {{nowrap|–3-3,47 ± 0,10}}<ref name=apj744_1_53>{{citation | display-authors=1 | last1=Matthews | first1=L. D. | last2=Marengo | first2=M. | last3=Evans | first3=N. R. | last4=Bono | first4=G. | title=New Evidence for Mass Loss from δ Cephei from H I 21&nbsp;cm Line Observations | journal=The Astrophysical Journal | volume=744 | issue=1 | page=53 |date=Januarie 2012 | doi=10.1088/0004-637X/744/1/53 | bibcode=2012ApJ...744...53M | postscript=. |arxiv = 1112.0028 }}</ref>
| B-V = 0,60
| U-B = 0,36
Lyn 23:
| ligsterkte= ~2 000<ref name="apj744_1_53" /> / 500
| ouderdom= ~100
| temperatuur= 5 500–6500-6 800 / 8 800<ref name="apj744_1_53" />
| afstand= 887
| veranderlik= [[Cepheïed]]
Lyn 31:
}}
 
'''Delta Cephei''', of '''δ Cep''', is die [[Bayer-naam]] van ’n [[dubbelster]] (δ&nbsp;Cep&nbsp;A en B) sowat 887&nbsp;[[ligjare]] van die [[Aarde]] af in die [[sterrebeeld]] [[Kefeus (sterrebeeld)|Kefeus]] ([[Latyn]]: Cepheus). Op hierdie afstand neem die ster se [[skynbare magnitude]] af met 0,23 weens gas en stof in die gesigslyn.<ref name="benedict02" /> Dit is die prototipe-ster van die [[Cepheïed]]-veranderlikes wat periodieke helderheidswisselings ondergaan.
 
== Eienskappe ==
Lyn 39:
Omdat die periode van dié klas veranderlikes afhang van die ster se helderheid, is Delta Cephei van besondere belang vanweë sy periode-helderheidsverhouding omdat hy een van die Cepheïede is waarvan die afstand die akkuraatste bepaal is. Dié akkuraatheid is deels daaraan te danke dat hy in ’n [[sterreswerm]] lê<ref name=majaess2012>{{citation | last1=Majaess | first1=D. | last2=Turner | first2=D. | last3=Gieren | first3=W. | date=2012 | title=New Evidence Supporting Cluster Membership for the Keystone Calibrator Delta Cephei | journal=Astrophysical Journal | volume=747 | issue=2 | page=145 | doi=10.1088/0004-637X/747/2/145 | bibcode=2012ApJ...747..145M | postscript=. |arxiv = 1201.0993 }}</ref> en aan die beskikbaarheid van presiese [[Hubble-ruimteteleskoop]]/[[Hipparcos]]-parallakse.<ref name=benedict02>{{citation | display-authors=1 | last1=Benedict | first1=G. Fritz | last2=McArthur | first2=B. E. | last3=Fredrick | first3=L. W. | last4=Harrison | first4=T. E. | last5=Slesnick | first5=C. L. | last6=Rhee | first6=J. | last7=Patterson | first7=R. J. | last8=Skrutskie | first8=M. F. | last9=Franz | first9=O. G. | last10=Wasserman | first10=L. H. | last11=Jefferys | first11=W. H. | last12=Nelan | first12=E. | last13=van Altena | first13=W. | last14=Shelus | first14=P. J. | last15=Hemenway | first15=P. D. | last16=Duncombe | first16=R. L. | last17=Story | first17= D. | last18=Whipple | first18=A. L. | last19=Bradley | first19=A. J. | date=2002 | title=Astrometry with the Hubble Space Telescope: A Parallax of the Fundamental Distance Calibrator δ Cephei | journal=Astronomical Journal | doi=10.1088/0004-637X/747/2/145 | bibcode=2002AJ....124.1695B | postscript=. |arxiv = astro-ph/0206214 }}</ref> Dus kon Hubble in 2002 Delta Cephei se afstand bepaal binne ’n foutmarge van 4%: 890&nbsp;ligjare.<ref name=aj124_3_1695>{{citation | arxiv=astro-ph/0206214 | bibcode=2002AJ....124.1695B | doi=10.1086/342014 | title=Astrometry with the ''Hubble Space Telescope'': A Parallax of the Fundamental Distance Calibrator δ Cephei | date=2002 | display-authors=1 | last1=Benedict | first1=G. Fritz | last2=McArthur | first2=B. E. | last3=Fredrick | first3=L. W. | last4=Harrison | first4=T. E. | last5=Slesnick | first5=C. L. | last6=Rhee | first6=J. | last7=Patterson | first7=R. J. | last8=Skrutskie | first8=M. F. | last9=Franz | first9=O. G. | journal=The Astronomical Journal | volume=124 | issue=3 | pages=1695–1705 | postscript=. }}</ref>
 
Hierdie soort sterre het waarskynlik aanvanklike massas van 3–303-30 keer dié van die Son; daarna beweeg hulle deur die [[hoofreeks]] as [[Sterreklassifikasie#Klas B|B-tipe-sterre ster]]re. Met die [[waterstof]] in hul kerns opgebruik, gaan hierdie onstabiele sterre nou deur die latere fases van [[kernfusie]].<ref name=jaavso26_101>{{citation | bibcode=1998JAVSO..26..101T | title=Monitoring the Evolution of Cepheid Variables | last1=Turner | first1=David G. | volume=26 | date=1998 | page=101 | journal=The Journal of the American Association of Variable Star Observers | postscript=. }}</ref> Die geraamde massa van Delta Cephei is {{nowrap|4,5 ± 0,3}} keer dié van die Son. In hierdie stadium van sy [[Sterevolusie|evolusie]] het die buitenste lae van die ster uitgesit tot gemiddeld 44,5 keer die omtrek van die Son.<ref name="apj744_1_53" />
 
[[Beeld:Standard Candle in the Wind.jpg|links|duimnael|Die boogskok om Delta Cephei.]]
Delta Cephei straal 2&nbsp;000 keer soveel lig uit as die Son vanuit sy buitenste atmosfeer. Dit skep ’n sterk [[sterwind]] wat, tesame met die pulserings en skokke in die ster se atmosfeer, massa uitskiet teen ’n tempo van {{nowrap|(1,0 ± 0,8) × 10<sup>−6-6</sup>}} [[sonmassa]]s per jaar, of die ekwivalent van die massa van die Son elke miljoen jaar. Hierdie materie beweeg teen sowat 35&nbsp;km/s<sup>−1-1</sup> na buite. Die resultaat van dié gas is ’n [[newel]] van sowat 3,3&nbsp;ligjare breed wat om Delta Cephei gesentreer is en 0,07–007-0,21 sonmassas neutrale waterstof bevat.<ref name="apj744_1_53" /> ’n [[Boogskok]] ontwikkel waar die sterwind met die omringende [[interstellêre medium]] bots.<ref name=baas41_839>{{citation | last1=Remage Evans | first1=Nancy | last2=Marengo | first2=M. | last3=Barmby | first3=P. | last4=Matthews | first4=L. D. | last5=Bono | first5=G. | last6=Welch | first6=D. L. | last7=Romaniello | first7=M. | last8=Huelsman | first8=D. | last9=Su | first9=K. Y. L. | last10=Fazio | first10=G. | title=Discovery Of An Infrared Bow Shock Associated With Delta Cephei | journal=Bulletin of the American Astronomical Society | volume=41 | page=839 |date=Mei 2010 | bibcode=2010AAS...21642601R | postscript=. }}</ref>
 
Naby Delta Cephei is ’n metgesel-ster met ’n magnitude van 7,5 met die naam '''HD&nbsp;213317''' (δ&nbsp;Cep&nbsp;B), wat deur klein teleskope sigbaar is. Dit is self ’n dubbelster met ’n gesamentlike sterreklassifikasie van B7-8&nbsp;III-IV. Dit verhit die materie wat die sterwind uitskiet en as gevolg daarvan straal die omringende materiaal [[infrarooi]]strale uit.<ref name="baas41_839" />
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Delta_Cephei"