Skermblom: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
JMK (besprekings | bydraes)
Lyn 9:
 
== Pietersieliefamilie ==
[[Lêer:Kulilk-3.jpg|duimnael|regs|280px|''Eryngium''-bloeiwyse]]
Die meeste van die ongeveer 3 000 spesies van die pietersieliefamilie (''Apiaceae'' of ''Umbelliferae'') kom in die [[Noordelike Halfrond]] voor. Die meeste van hulle is kruidagtige plante. Die blare is meestal veervormig saamgesteld en is afwisselend op die hol stingel gerangskik. Dit het 'n duidelike blaarskede. Die bloeiwyse is meestal 'n saamgestelde skerm, maar by sommige spesies is die skerm enkelvoudig. By spesies van die genus ''Eryngium'' is die syassies van die bloeiwyse so kort dat die bloeiwyse soos 'n hofie lyk.
 
Die vrugbeginsel van die ''Apiaceae'' is tweehokkig en het 2 style. Na bevrugting ontwikkel dit in 'n dubbele dopvrug met een saadjie per hok. Aangesien die vrug in 2 dele uiteenval, is dit 'n splitsvrug. In die vrug kom dun buisies met vlugtige olies daarin voor en hierdie vlugtige olies veroorsaak die dikwels sterk geur en smaak van spesies soos [[komyn]] (''Cumimum cymimym'') en [[anys]] (''Pimpinella anisum''). By die anysplant, wat oorspronklik waarskynlik uit [[Klein-Asië]] afkomstig is, het benewens die vruggies ook die blare en stingels oliehoudende buisies.
 
Van die bekendste lede van die pietersieliefamilie wat as groentes of kruide gebruik word, is die [[geelwortel]] (''Daucus carota''), [[pietersielie]] (''Petroselinum crispum''), [[seldery]] (''Apium graveolens''), [[finkel]] (''Foeniculum'' ''vulgare''), [[koljander]] (''Coriandrum'' sativum''sativum),'' [[dille]] (''Anethum'' ''graveolens'') en [[anys]] (''Pimpinella'' ''anisum''). Benewens die baie eetbare spesies is daar ook dodelik giftige spesies wat tot die familie behoort. Een voorbeeld daarvan is ''Conium maculatum'', waarvan die onryp vrugte in [[399 v.C.]] gebruik is om die gifdrank vir [[Sokrates]] te berei toe laasgenoemde ter dood veroordeel is.
 
Benewens 'n aantal kruidagtige spesies behoort die Suider-Afrikaanse [[Gewone wildepietersieliebos|wildepietersieliebos]] (''Heteromorpha arborescens'') en die [[geelwortelboom]] (''Steganotaenia'' ''araliacea'') tot die pietersieliefamilie. Eersgenoemde het 'n wye verspreiding (van Kaapstad tot in Zimbabwe en verder noord), terwyl laasgenoemde slegs in die noordelike, laagliggende gedeeltes van Suider-Afrika en ietwat verder noord voorkom.
 
== Kiepersolfamilie ==