Soutsuur: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
|||
Lyn 6:
'''Soutsuur''' is 'n [[Oplossing (chemie)|oplossing]] van [[waterstofchloried]] (HCl) in [[water]]. Buite die chemiese vakgebied word die term "soutsuur" gebruik om na hierdie oplossing sowel as HCl te verwys.
By kamertemperatuur is waterstofchloried 'n [[gas]] wat baie maklik in water oplos – hoe warmer dit is, hoe makliker los dit op. Die resulterende soutsuur is 'n sterk [[suur]] wat vir verskeie doeleindes aangewend word: van die chemiese nywerheid, waar dit byvoorbeeld gebruik word in die vervaardiging van PVC-[[plastiek]], tot huishoudelike gebruike, soos skoonmaak. Dit word ook van nature in maagsuur aangetref.
Wanneer dit egter met ʼn basis verbind, vorm dit 'n stof ([[natriumchloried]] of [[Sout (chemiese stof)|sout]]) wat heeltemal onskadelik is. Dit word veral vir die bereiding van koolstofverbindings en die ekstraksie van metale gebruik. Die oplossing van chloorwaterstof in water word chloorwaterstofsuur of soutsuur genoem.
Soutsuurgas is 'n prikkelende (skerpruikende), kleurlose gas wat in vogtige lug soutsuurdruppels vorm. Soutsuur los goed op in [[water]], [[metanol]], [[etanol]] en [[Ester|esters]], en het die volgende eienskappe:
[[kookpunt]] 383 K (110 °C)
[[vriespunt]] 129 K (- 144°C)
digtheid 1,639 kg/m<sup>3</sup> by 0 °C en 100 kPa
In die natuur kom soutsuur in vulkaniese gasse, in sommige riviere en ook in die maag voor. Dit is 'n sterk suur wat maklik en soms heftig met basisse en chloriede reageer. 'n Groot aantal metale kan in soutsuur oplos onder die vorming van chloried en waterstofgas. ʼn Legering wat egter daarteen bestand is, is lood met 10 tot 25 % antimoon en titaan-sirkoon-legerings. Glas en steen is ook daarteen bestand.
== Bereiding ==
Soutsuur is vroeër verkry uit die verbinding van sout (NaCl) met swaelsuur. Teenswoordig word dit veral verkry as neweproduk uit die bereiding van koolstofchloor-verbindings. Die suiwerste soutsuur word verkry uit 'n waterstof-chloorreaksie.
== Gebruike ==
Soutsuur word vir die volgende produkte of prosesse gebruik:
- chloropreen en ander koolstofverbindings;
- diasokleurstowwe en [[glukose]];
- [[silikonjel]] (wat elektries bestand en 'n goeie warmtegeleier is);
- [[suiker]] (raffinering);
- metale (oppervlakbehandeling);
- ertse (ekstraksie van metale
== Eienskappe van waterige oplossings van HCl ==
Line 154 ⟶ 184:
:<math>pH = -\log [H^+] = -\log 0.05 = 1.3</math>
== Bronnelys ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 47
{{Saadjie}}
| |||