Rooiwier: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
+ Taksoboks & Eksterne skakels |
||
Lyn 1:
{{Taksoboks
'''Rooiwiere''' (klas ''Rhodophyceae'') leef veraf in tropiese see en hul naam is afkomstig van hul rooi kleur, wat deur die aanwesigheid van 'n aantal uitsonderlike pigmente veroorsaak word. Hierdie pigmente kan selfs in swak lig fotosinteer. Voortplanting kan geslagtelik of ongeslagtelik wees en sommige spesies is ekonomies belangrik. ▼
| name = Rooiwier
| image = Chondrus crispus - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-034.jpg
| domain = [[Eukarya]]
| unranked_regnum = [[Archaeplastida]]
| regnum = [[Plantae]] / [[Protista]]
| phylum = '''Rhodophyta'''
| phylum_authority = Wettstein, 1901
| subdivision_ranks = Subfilums en klasse<ref name="yoon">'''Yoon, Hwan Su, K. M. Müller, R. G. Sheath, F. D. Ott, y D. Bhattacharya.''' (2006). [http://www.researchgate.net/profile/Hwan_Su_Yoon/publication/227539069_DEFINING_THE_MAJOR_LINEAGES_OF_RED_ALGAE_(RHODOPHYTA)1/links/0fcfd513e6d7d5609c000000.pdf Defining the major lineages of red algae (Rhodophyta)]. ''J. Phycol.'' 42:482-492</ref>
| subdivision =
* '''[[Cyanidiophytina]]'''
** [[Cyanidiophyceae]]
* '''[[Rhodophytina]]'''
** [[Bangiophyceae]]
** [[Compsopogonophyceae]]
** [[Florideophyceae]]
** [[Porphyridiophyceae]]
** [[Rhodellophyceae]]
** [[Stylonematophyceae]]
| synonyms = Rhodophyceae <small>Ruprecht 1851</small><br />Rhodoplantae <small>Saunders & Hommersand 2004</small><br />Rhodophycota <small>Papenfuss 1946</small><br />Rhodoplastida<br />Rhodobionta
}}
▲'''Rooiwiere''' (klas ''
Die rooiwiere (klas ''Rhodophyceae'') het, soos die ander wiere, geen egte wortels, stingels en blare nie en die hele plantliggaam is uit homogene weefsel opgebou. So 'n struktuur word 'n tallus genoem, en hoewel blaaragtige en stingelagtige strukture by sommige vorme onderskei kan word, is dit nie gedifferensieerde organe nie. Kleurstowwe wat vir elke klas alge kenmerkend is, kom in die selle van die plante voor. In die geval van die rooiwiere word groen [[chlorofil d]], asook rooi karoteen en [[fikobileen]] aangetref. Die 2 kleurstowwe het die plante se kenmerkende rooi of violet kleur tot gevolg.▼
▲Die rooiwiere (klas ''
Die karoteen en fikobileen absorbeer lig vir [[fotosintese]] uit die blou deel van die spektrum, wat dit vir die rooiwiere moontlik maak om op groter dieptes (tot 75 m onder die seeoppervlak) as groenwiere te leef. Die meeste rooiwiere kom in tropiese waters voor en tydens fotosintese word die gevormde [[glukose]] omgesit in [[florideensetmeel]], 'n stof wat naby verwant is aan dierlike glikogeen. Die selle van rooiwiere bevat ook 'n ingewikkelde koolhidraat, floridosied, wat ʼn verbinding van gliserol en die monosakkaried galaktien is. ▼
▲Die karoteen en fikobileen absorbeer lig vir [[fotosintese]] uit die blou deel van die spektrum, wat dit vir die rooiwiere moontlik maak om op groter dieptes (tot 75
Die rooiwiere word in 2 subklasse verdeel op grond van die groeiwyse van die tallus en die manier waarop die bevrugte eiersel (sigoot) ontwikkel. Die subklas ''Bangiophycidae'' bestaan uit oorwegend eensellige of draadvormige spesies wat nie duidelike groeisones het nie. Die selle het slegs 1 kern en het stervormige chromoplaste. Lede van die subklas ''Floridophycidae'' het gewoonlik 'n meersellige, vertakte tallus en die plante groei deurdat selfstandige selle aan die bopunt van die tallus verdeel. Die selle kan dikwels meerkernig wees en dit bevat ook 'n aantal skyfvormige [[chromoplaste]], wat langs dieselwand gerangskik is.▼
▲Die rooiwiere word in
== Voortplanting ==
Die geslagtelike voortplanting van rooiwiere toon
Rooiwiere plant egter meestal voort deur ongeslagtelike spore, aplanospore, te vorm. Hierdie spore word afsonderlik, in pare of in veelvoude van
== Ekonomiese belang ==
Die selwande van koraalwiere (genus ''Corallina'') bevat groot hoeveelhede kalk. Dooie [[koraalwiere]] pak op die seebodem saam en kan met verloop van tyd dik kalkriwwe (wat nie met koraalriwwe verwar moet word nie) vorm. Hierdie riwwe kan as 'n bron van [[kalk]] dien.
''Lithothamnion calcareum'' kan in groot getalle in vlak kuswaters aangetref word. Hul selwande bestaan uit 40
Die plante is ook 'n bron van algenate, dit wil sê elektriese geleiers wat soute van algiensuur is. Algiensuur is 'n belangrike bestanddeel van rooiwierselwande omdat dit elastisiteit en stewigheid daaraan verleen. ''Chondrus crispus'' en ''Gigartina
Indien die gedroogde agar met water verbind, word gelatien gevorm en agar word om die rede veral in mirkobiologiese laboratoria gebruik om bakteriële kulture daarop te kweek. Rooiwiere is 'n bestanddeel van die bekende Japanse en [[Chinese]] voëlnessop. Die Skotse gereg "dulse" word uit ''Rhodymenia
== Sien ook ==
* [[Bruinwier]]
* [[Groenwier]]
== Bronnelys ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Rhodophyta|Rooiwier}}
{{Wikispecies-inlyn|Rhodophyta}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/science/red-algae|title=Red algae|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=20 Augustus 2019}}
{{Normdata}}
{{Taksonbalk}}
[[Kategorie:Alge]]
|