Bernard Haitink: Verskil tussen weergawes

'''Bernard Johan Herman Haitink''' ([[Nederlands]]:ˈbɛrnɑrt ˈɦaːi̯tɪŋk|lang; gebore* [[4 Maart]] [[1929]]) is a [[Nederland]]se [[dirigent]].

Haitink was in [[Amsterdam]] gebore as die seun van Willem Haitink, 'n staatsbeampte wat later die direkteur van die Nederlandse elektrisiteitsraad sou word, en Anna Clara Verschaffelt, wat vir ''Alliance Française'' gewerk het.<ref name="Wroe">{{cite news| url=https://www.theguardian.com/saturday_review/story/0,,381994,00.html|title=Master of the House|work=The Guardian|author=Nicholas Wroe|date=14 Oktober 2000| accessdate=21 April 2007}}</ref> Hy het viool gestudeer en gedirigeer by die Konservatoria van Amsterdam. Hy het viool in orkeste gespeel voordat hy in 1954 en 1955 kursusse in dirigeer geneem het onder [[Ferdinand Leitner]].

Haitink het op 19 Julie 1954 sy eerste uitvoering gedirigeer met die Nederlandse Radio-unie simfonieorkes (later die Nederlandse Radio Filharmoniese orkes [RFO]).<ref name="RFOpatron">{{cite press release|title=Haitink patron of the Netherlands Radio Philharmonic Orchestra |url=http://en.radiofilharmonischorkest.nl/mco_page/detail/22285 |publisher=Radio Filharmonisch Orkest |date=20 Desember 2012 |accessdate=2 Februarie 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130806071554/http://en.radiofilharmonischorkest.nl/mco_page/detail/22285 |archivedate=6 Augustus 2013 }}</ref> Hy het in 1955 die tweede dirigent van die simfonieorkes geword, en in 1957 het hy hoofdirigent daarvan geword. Sy buiging as dirigent saam met die [[Koninklike Concertgebouw Simfonieorkes|Concertgebouw Orkes]] het op 7 November 1956 plaasgevind. Hy het naamlik ingestaan vir [[Carlo Maria Giulini]].<ref>{{cite news|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,843759,00.html|title=The Diffident Dutchman| work=Time|date=12 Mei 1967|accessdate=13 Julie 2007}}</ref> Na die skielike dood van [[Eduard van Beinum]], was Haitink op 1 September 1959 as die eerste- of hoofdirigent van die Concertgebouw Orkes aangestel. Hy het in 1961 die prinsipiële dirigent van die Concertgebouw Orkes geword, en het tot 1963 die posisie gedeel met [[Eugen Jochum]], toe Haitink die enigste prinsipiële dirigent geword het.<ref>Die orkes se eie [[webwerf]] gee 1963 aan as die datum waarop Haitink die enigste prinsipiële dirigent geword het.</ref> Haitink het saam met die Concertgebouw Orkes baie opnames vir die Philips plate-etiket gemaak, en ook later vir Decca en EMI Classics, en het wyd getoer saam met die orkes.

In die vroeë 1980's het Haitink gedreig om te bedank uit sy pos in protest teen verminderinge aan die subside wat die Concertgebouw orkes vanaf die Nederlandse regering ontvang het - welke kon lei tot die afdanking van 23 musikante van uit orkes. Die finansiële situasie was uiteindelik geskik,<ref>{{cite news|author=James R. Oestreich|title=An Eminently Rational Man in an Irrational Profession| url=https://www.nytimes.com/2002/03/10/arts/music-an-eminently-rational-man-in-an-irrational-profession.html?pagewanted=all|work=New York Times|date=10 Maart 2002| accessdate=30 Oktober 2007}}</ref> en Haitink het tot 1988 aangebly as hoofdirigent. In 1999 was hy aangestel as Honorêre dirigent van die Koninklike Concertgebouw Orkes. In Desember 2012, in die nasleep van sy voorspraak vir die RFO en voorgestelde begroting besnydings aan die orkes en Nederlandse musiek in die algemeen, het Haitink die titel as weldoener of beskermheer van die RFO aanvaar.<ref name="RFOpatron" /> In Maart 2014 het Haitink aan die Nederlandse koerant ''[[Het Parool]]'' genoem dat hy die titel van RFO dirigent-laureaat wou herroep en nie langer as gas-dirigent van die orkes wou optree nie, in protes teen die orkes se huidige administratiewe bestuur.<ref>"Haitink nooit meer bij Concertgebouworkest". ''Het Parool'', 4 Maart 2014.</ref> In September 2015 het die Koninklike Concertgebouw Orkes aangekondig dat hulle hulle versoen het met Haitink, met 'n gepaardgaande geskeduleerde gas-dirigent optrede met die orkes in die 2016-17 seisoen.<ref>{{cite press release|url=http://www.concertgebouworkest.nl/en/News/Press/2015-2016/Press-statement-Royal-Concertgebouw-Orchestra-and-Bernard-Haitink/ |title=Press Statement - Royal Concertgebouw Orchestra and Bernard Haitink |publisher=Royal Concertgebouw Orchestra |date=2 September 2015 |accessdate=2015-09-03 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151018060618/http://www.concertgebouworkest.nl/en/News/Press/2015-2016/Press-statement-Royal-Concertgebouw-Orchestra-and-Bernard-Haitink/ |archivedate=18 Oktober 2015 |df=dmy }}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.volkskrant.nl/muziek/concertgebouw-toont-zich-de-wijste-in-kwestie-haitink~a4134193/ | title=Concertgebouw toont zich de wijste in kwestie-Haitink | work=De Volksrant | author=Guido van Oorschot | date=2015-09-03 | accessdate=2015-09-03}}</ref>

Haitink was ook vanaf 1967 tot 1979 die Prinsipiële Dirigent van die Londen Filharmoniese Orkes. Hy was ook vanaf 1978 tot 1988 Musikale Direkteur by [[Glyndebourne Opera]] in Engeland, en vanaf 1987 tot 2002 Musikale Direkteur van die Koninklike Opera ([[Covent Garden]]), waar sy musikale vermoë hoog aangeslaan is, alhoewel hy nie altyd heeltemal toegewydheid was aan die organisasie nie.<ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/1991/06/02/arts/classical-music-for-a-reluctant-maestro-relief-no-regrets-in-berlin.html?pagewanted=all|title=For a Reluctant Maestro, Relief, No Regrets, in Berlin|work=New York Times|author=Nicholas Kenyon|date=2 Junie 1991| accessdate=6 Januarie 2008}}</ref><ref>{{cite news| url=http://arts.guardian.co.uk/critic/feature/0,,741004,00.html|title=A great musician – but that was not enough|work=The Guardian|author=Andrew Clements| date=21 Junie 2002|accessdate=21 April 2007}}</ref>

In April 2006 na 'n hoogaangeskrewe twee-weeklange uitvoering van musiek saam met die Chicago Simfonieorkes (CSO), het die CSO vir Haitink aangestel in die nuutgeskepte posisie van prinsipiële dirigent, met ingang die 2006–2007 seisoen.<ref>{{cite news|url=http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qn4155/is_20061015/ai_n16784796 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924095126/http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qn4155/is_20061015/ai_n16784796 |dead-url=yes |archive-date=24 September 2015 |title=Symphony in good hands |work=Chicago Sun-Times |author=Andrew Patner |date=15 Oktober 2006 |accessdate=21 April 2007 }}</ref> Die duur van die kontrak was vier jare.<ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/2006/04/28/arts/movies/arts-briefly-chicago-symphony-conductors-but-no-music-director.html|title=Arts, Briefly; Chicago Symphony: Conductors but No Music Director|work=New York Times|author=Daniel J. Wakin, |date=28 April 2006|accessdate=21 April 2007}}</ref> Haitink het egter a.g.v. sy hoe ouderdom nee gesê op die aanbod van die CSO om hul direkteur van musiek te wees.<ref>{{cite news| url=https://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=/arts/2008/09/04/bmbhaitink10.xml|title=Bernard Haitink: I love power without responsibility|work=The Telegraph|author=Geoffrey Norris|date=9 April 2008| accessdate=10 September 2008}}</ref> Ten opsigte van sy kontrak, het Haitink gesê dat "elke dirigent, insluitende myself, 'n vervaldatum het."<ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2006/10/06/arts/music/06hait.html?ex=1317787200&en=773d590cedcea461&ei=5088&partner=rssnyt&emc=rss|title=A Jet-Setting Maestro Sets a Brisker Pace for Beethoven|work=New York Times|author=James R. Oestreich|date=6 Oktober 2006|accessdate=21 April 2007}}</ref> Hy het in Junie 2010 sy kontrak as prinsipiële dirigent van Chicago afgesluit met 'n reeks konserte van die volledige Beethoven simfonieë. <ref>{{cite news | url=http://www.suntimes.com/entertainment/music/2410538,CST-NWS-cso20.article | title=Haitink wraps up CSO tenure with revealing Beethoven's Ninth | work=Chicago Sun-Times | author=Andrew Patner | date=19 Junie 2010 | accessdate=2 Julie 2010 }}{{Dead link|date=Augustus 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> en terselfdertyd is die [[Theodore Thomas]] Medalje aan hom toegeken deur die orkes.<ref>{{cite press release | title=CSO Principal Conductor Bernard Haitink Receives Theodore Thomas Medallion for Distinguished Service | url=http://cso.org/uploadedFiles/7_Learn/Press_Room/Press_Releases/2009/Haitink_ThomasMedallion_final.pdf | publisher=Chicago Symphony Orchestra | date=21 Junie 2010 | accessdate=2 Julie 2010}}</ref>

Haitink het 'n wye variëteit werke gedirigeer en opgeneem, met die volledige simfonieë van [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]], [[Johannes Brahms|Brahms]], [[Robert Schumann|Schumann]], [[Pjotr Tsjaikofski|Tsjaikofski]], [[Anton Bruckner|Bruckner]], [[Gustav Mahler|Mahler]], [[Dmitri Sjostakowitsj|Sjostakowitsj]] en [[Ralph Vaughan Williams|Vaughan Williams]], en die volledige klavierconcertos van Beethoven en Brahms met [[Claudio Arrau]] van sy mees noemenswaardige opnames.<ref>{{cite journal| last=Anderson|first=Robert|year=1973|title=Mahler: The Complete Symphonies|journal=Musical Times|volume= 114|issue= 1560| pages=152|jstor=957200| doi=10.2307/957200| publisher=Musical Times Publications Ltd.| last2=Mahler| last3=Soloists| last4=Choirs| last5=Orchestra| first5=Concertgebouw| last6=Haitink}}</ref> Haitink het baie opnames gemaak vir verskeie plate-etikette, insluitende [[Philips Records]], [[EMI]] Classics, [[Columbia Records]], LSO Live, RCO Live, en [[CSO]] Resound. Ander opnames sluit die volledige orkestrale werke van [[Claude Debussy|Debussy]], die twee simfonieë van [[Edward Elgar|Elgar]], die drie [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]]/[[Lorenzo Da Ponte|Da Ponte]] operas, en [[Richard Wagner|Wagner]] se volledige operasiklus, ''[[Der Ring des Nibelungen]]'', in asook die opera ''[[Tannhäuser]]''.

Haitink het in 'n 2004 artikel gekonstateer dat hy nie langer opera sou dirigeer nie, maar hy het in 2007 toegewings op die voorneme gemaak, en drie uitvoerings van ''[[Parsifal]]'' in Zurich in Maart en April gedirigeer, en vyf uitvoerings van die opera ''[[Pelléas et Mélisande (opera)|Pelléas et Mélisande]]'' in Parys se ([[Théâtre des Champs-Élysées]]) in Junie. Hy het in 2004 gekonstateer dat hy nie beplan het om verder by die Koninklike Opera, Covent Garden te dirigeer nie.<ref>{{cite news| url=http://arts.guardian.co.uk/fridayreview/story/0,,1161832,00.html|title=I started far too young. I still have sleepless nights ... |work=The Guardian| author=Martin Kettle|date=5 Maart 2004|accessdate=21 April 2007}}</ref> 'n April 2007 aankondiging het egter vermeld dat Haitink sou terugkeer na die Koninklike Opera in Desember 2007, met dieselfde Zurich produksie van ''Parsifal'',<ref>{{cite press release| url=http://www.metoperafamily.org/operanews/news/pressrelease.aspx?id=1396|title=Breaking News: Next Royal Opera Season Promises Minotaur Premiere, New Salome, Voigt as Ariadne|publisher=''Opera News''|date=10 April 2007|accessdate=23 Julie 2007}}</ref> en hy het die voorneme vervul.<ref>{{cite news| url=http://music.guardian.co.uk/classical/reviews/story/0,,2224357,00.html|title=Parsifal (Royal Opera House, London)|work=The Guardian|author=Erica Jeal| date=8 Desember 2007|accessdate=6 Januarie 2008}}</ref>