Aarde: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 385:
=== Interne struktuur en plaattektonika ===
[[Lêer:Jordens inre-numbers.svg|duimnael|links|Die Aarde en sy interne opbouing: (1) binnekern; (2) buitekern; (3) binnemantel; (4) oorgangssone; (5) buitemantel; (6) kors]]
Die aardkors bestaan uit
Tussen die kern van ie Aarde en die kors lê die mantel, wat hoofsaaklik saamgestel is uit yster- en magnesiumryke silikate en oksiede. Die mantel se digtheid is hoër as dié van die kors en neem toe met diepte, gemiddeld 3,5 tot 5 g/cm<sup>3</sup>. Danksy die Aarde se hoë druk sit die mantel vas, maar is hy tog taaivloeibaar, wat beteken dat materiaal in die mantel kan stroom. Baie naby aan die kern is die mantel (as gevolg van die groot druk) onbeweeglik, maar hoe nader mens aan die kors beweeg, hoe viskeus of "sagter" word hy. Die mantel is tussen 2800 en 2900 km dik. Afhanklik van die mantel se viskositeit kan 'n onder- en bomantel (ook 'n binne- en buitemantel genoem) onderskei word, met 'n breë oorgangssone tussenin.<ref name="opbouw">Vir die opbou van die Aarde kan ook verwys word na byvoorbeeld Fowler (1990), p. 1-2 & 105; Duff (1993), p. 598; Stanley (1999), p. 14-16; of [http://pubs.usgs.gov/gip/interior/ hierdie teks] van E.C. Robertson op die webwerf van die [[USGS]].</ref> Die aardkern het 'n digtheid van 10 tot 13 g/cm<sup>3</sup> en bestaan vernaamlik uit yster en nkkel, met spore van ander elemente. Die kern kan in 'n vaste binnekern en 'n vloeibare buitekern opgedeel word. Die binnekern het 'n deursnit van ruim 2500 km en is, ondanks die uiters hoë temperatuur van 5000 K, in vaste vorm, as gevolg van die enorme druk wat daarop uitgeoefen word. Om die binnekern is die buitekern geleë, met 'n dikte van 2200 km en 'n temperatuur van 4500 K.<ref name="opbouw" /> Konveksiestrominge in die buitekern is verantwoordelik vir die opwekking van die Aarde se magneetveld.
|