Swartwitpens: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
|||
Lyn 28:
Die '''swartwitpens''' (''Hippotragus niger'') is 'n groot [[wildsbok]] wat in die beboste grasvelde van [[Oos-Afrika|Oos-]] en [[Suider-Afrika]] voorkom.
Paring vind tydens die somer plaas. Die [[wyfie|koei]] is nege [[maand]]e dragtig en 'n enkele kalf word tussen [[Januarie]] en [[Maart]] gebore. Die swartwitpens het 'n moontlike lewensduur van 19 jaar.
== Taksonomie ==
Lyn 49:
Hierdie bokke se naam is beskrywend: hulle is inderdaad [[swart]] met 'n [[wit]] pens. Die onderkant van die agterkant en die snoet is ook wit. [[Volwassene|Volwasse]] swartwitpense het 'n gemiddelde massa van 220 kg en 'n hoogte van 140 cm. Die [[mannetjie|bulle]] het lang horings wat in 'n perfekte sirkel na agter buig; die langste aangetekende [[lengte]] van 'n paar horings is 155 cm.
Die swartwitpense is [[geslagsdimorfie]]s, met die bul swaarder en ongeveer een vyfde groter as die koei.<ref name=nowak>{{cite book |last=Nowak |first=R. M.|title=Walker's Mammals of the World|date=1999|publisher=Johns Hopkins University Press|location=Baltimore, Maryland |isbn=0801857899|pages=1174–5|edition=6th}}</ref> Bulle weeg ongeveer 235 kg en koeie 220 kg.<ref name=estes>{{cite book|last=R. D.|first=Estes|title=The Safari Companion: A Guide to Watching African Mammals, Including Hoofed Mammals, Carnivores, and Primates|date=1999|publisher=Chelsea Green Pub. Co. |location=White River Junction|isbn=1890132446|pages=98–100|edition=Rev.}}</ref> Kenmerkend is die lang, swierig na agter geboë horings en die swart-en-wit kleur van die bulle. Die groot swartwitpens (''Hippotragus'' ''niger variani''), 'n subspesie wat net in [[Angola]] voorkom, is egter nog groter en swaarder en sy horings kan tot 160 cm lank word, in teenstelling met die rekordlengte van 155 cm by die gewone swartwitpens.
Horings kom by albei geslagte voor. Dit is baie geriffeld en vorm 'n hoë boog na agter. Slegs volwasse bulle het 'n blinkswart bo-sy, maar die wit pens en wit strepe in die gesig kom ook by die koeie voor.
Die koeie se bo-sy is rooibruin en word al hoe donkerder namate hulle ouer word. Jong bulle is kastaiingbruin van kleur. Bulle en koeie het albei kort, regop maanhare op die nek en skouers en die sterte is taamlik lank en eindig in ʼn kwas.
== Ekologie en gedrag ==
Swartwitpense leef in savannebosse en grasvelde gedurende die droë seisoen, waar hulle grasse en blare eet. Hulle besoek soutlekke en kou soms bene om minerale te verkry. Hulle is minder aktief gedurende die hitte van die dag. Hulle vorm troppe van 10 tot 30 koeie en kalwers wat deur 'n enkele bul gelei word. Bulle veg onder mekaar; hulle val op hul knieë en gebruik hul horings.
Hoewel hul voedsel uit hoofsaaklik gras bestaan, eet hulle net sekere grasse en kom gereeld water toe. Die bulle is in die paartyd baie aggressief en veg soms tot die dood toe om ʼn koei. Hulle verdedig hulle ook kwaai teen [[Roofdier|roofdiere]] en selfs leeus val bulle selde aan.
Koeie en kalwers is egter dikwels die prooi van troppe wildehonde. 'n Koei is sowat 9 maande dragtig en een kalf word gewoonlik in die somer gebore. Swartwitpense is oor hul hele verspeidingsgebied baie skaars en word in [[Suid-Afrika]] streng beskerm.
== Verspreiding ==
Die swartwitpens (''Hippotragus niger'') is een van die grootste en skaarste antiloopspesies in [[Suider-Afrika]] en kom in Noord- en Oos [[Gauteng]], [[Zambië]], [[Malawi]], [[Kenia]] en Angola voor.
== Fotogalery ==
Line 69 ⟶ 80:
== Bronnelys ==
* ''Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke'' (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.▼
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409680, volume 27, bl. 46
▲*
== Eksterne skakels ==
| |||