Surrealisme: Verskil tussen weergawes

Die Surrealisme, wat in die jare tussen die 2 wêreldoorloë ontstaan het, was 'n direkte voortsetting van die Dada-beweging, wat in 1916 in Zürich gestig is. Die beweging, wat die gevestigde orde en die morele en kunsstandaarde aangeval het, het na die [[Eerste Wêreldoorlog]] na [[Duitsland]] en later ook [[Parys]] versprei. In Parys was onder andere [[André Breton]], [[Philippe Soupault]], [[Paul Eluard]] en [[Louis Aragon]] lede van die [[Dadaïsme]]. Hulle was almal medewerkers van die tydskrif ''Littérature'', wat in [[1919]] deur Tristan en Tzara gestig is.

Skilders het die kuns van die skrywers Rimbaud, Jarry en Lautréamont, wat die irrasionele as sentrale element van die kuns beskou het, in hulle werke weerspieël. Direkte voorlopers van die Surrealisme was Apollinaire en die skilder [[Giorgio de Chirico]] (geb. [[1888]]), die grondlegger van die metafisiese skilderkuns. In [[1934]] het [[André Breton]] die ''Manifeste du surréalisme'' gepubliseer, waarin hy die artistieke uitdrukking as '"n suiwer psigiese outomatisme ... 'n uiting van die gedagtes in woord, skrif of welke vorm ook al, sander beheer deur die rede, sander estetiese of more le bedoelinge ... " beskryf het.

Breton het groot waarde geheg aan die droom as middel om die doelstelling van die Surrealisme, naamlik die ontsluiting van die onbewuste en die bevryding van die menslike gees van rede en logika, te bereik. Ander lede van die groep was die skrywers [[Antonin Artaud]], [[Michel Leiris]], [[Jacques Prévert]], [[Raymond Queneau]], [[Robert Desnos]] en [[Benjamin Pére]]<nowiki/>tPéret, terwyl enkele jong kunstenaars met verwante idees hulle ook by die beweging aangesluit het: [[Max Ernst]], [[André Masson]], [[Joan Miró]] en [[Yves Tanguy]]. Van [[1924]] af het hulle gereelde internasionale tentoonstellings van lede sowel as ondersteuners in Parys aangebied.

Die tentoonstellings is altyd opgehelder met opvallende manifestasies. Omdat die poëtiese revolusie waarna die groep gestreef het (wat onder meer deur die stigting van die tydskrif ''La révolution'' surrealiste in 1924 beklemtoon word), steeds meer politiek stelling ingeneem het, het wrywing ontstaan. Aragon en Eluard het hulle by die Kommunisteparty aangesluit, asook Breton, wat 'n meer uitdagende houding aangeneem het maar in [[1933]] weer die Party verlaat het. In sy ''Second'' ''manifeste du surréalisme'' het hy ʼn aantal lede van die beweging uitgesluit: Artaud, Masson, Soupault, Desnos en andere. [[Michel Leiris]], Raymond Queneau en Jacques Prévert het uit hulle eie van die groep weggebreek.

Bunuel het in samewerking met Dali 2 films gemaak wat die hoogtepunt van die Surrealisme gevorm het, naamlik ''Un chien'' ''andalou'' (" 'n Andalusiese hond"; 1928) en ''l'Age d'or'' ("Die goue eeu"; 1929). Die samestelling van die Surrealistiese beweging het voortdurend van karakter verander, deels vanweë die feit dat sommige lede die groep verlaat het, en deels omdat jonger skrywers en kunstenaars, soos die Switserse beeldhouer [[Alberto Giacometti]] en die Belgiese skilders [[René Magritte]] (Crevel) en [[Paul Delvaux]], hulle by die groep aangesluit het.

Daar het 2 rigtings in die Surrealistiese skilderkuns ontwikkel sedert [[1924]], naamlik 'n abstrakte en ʼn figuratiewe rigting. Albei rigtings was gegrond op die 2 hoofelemente van [[André Breton]] se ''Manifeste du'' ''surréalisme'' (1924): outomatisme en droom. Outomatisme, dit wil sê die spontane uiting van wat in die gedagtes opkom, het tot 'n abstrakte Surrealisme gelei wat toeval, organiese en vloeiende vorme en dikwels poëtiese titels as uitgangspunt geneem het.

Sy skilderye het uit plat, skerp omlynde figure wat met suiwer kleure ingekleur is en min of geen verband met mekaar het nie, bestaan. Die abstrakte Surrealistiese beweging was die oorheersende styl gedurende die twintigerjare en word in die werk van enkele jong kunstenaars soos die Chileen Matta (Roberto Matta Echaurren; geb. [[1911]]) en die Amerikaner [[Arshile Gorky]] (1904 - 1948; skuilnaam vir Vostanig Manoog Adoian) aan die einde van die dertigerjare weerspieël.

Bekende skilderye is ''Rendezvous'' ''van die parallelle en Mamma, Pappa'' ''is gewond'' ([[1927]]; Museum of Modern Art, New York). [[Pierre Roy]] (1880- 1950) se werk toon ooreenkomste met die van Tanguy. Van die ander kunstenaars wat nie so maklik gekategoriseer kan word nie, is Max Ernst (1891- 1976) die belangrikste. Sy werk was hoofsaaklik figuratief, maar hy het ook met die outomatisme geëksperimenteer. Die Surrealiste het ook dikwels van die collage-tegniek gebruik gemaak.

Die tegniek kon met welslae toegepas word om verskillende elemente uit die werklikheid wat eintlik nie bymekaar hoort nie, bymekaar te bring en so vrye teuels aan die onderbewussyn te gee. Van die min beeldhouers wat tot die beweging van die Surrealisme behoort het, was [[Alberto Giacometti]] (1901-1966) die belangrikste. Hy het onder meer hokagtige konstruksies gemaak, waarvan ''Die paleis'' ''soggens om 4-uur'' (1932/33; Museum of Modern Art, New York) die bekendste is. Die abstrakte beeldhoukuns van Jean Arp (1887- 1966) met sy organiese "biomorfe" vorme is ook Surrealisties.

Teen die middel van die dertigerjare het byna al die Surrealiste begin om driedimensionele "droomvoorwerpe" te maak en in [[1936]] is 'n spesiale tentoonstelling van die werke gehou, waarna Breton sy artikel ''Die'' ''krisis van die voorwerp'' ([[1936]]) gepubliseer het. 'n Goeie voorbeeld van so 'n voorwerp is die ''Venus van'' ''Milo met laaie'' van Dali: die bekende klassieke beeld, as verteenwoordiger van die kuns, met half uitgetrektehalfuitgetrekte laaie in die maag. Die Tweede Wêreldoorlog het ʼn einde aan die posisie van die Surrealisme as toonaangewende styl gebring, maar dit het nietemin ʼn groot invloed op die kuns van die vyftiger- en sestigerjare gehad.