Uniewording: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) k →Die Selborne-memorandum: Skakel |
Sobaka (besprekings | bydraes) →Ekonomiese stryd: Skakel |
||
Lyn 17:
Lord [[Alfred Milner]], die Britse Hoë Kommissaris in Suid-Afrika en goewerneur van Transvaal en die Oranjerivierkolonie, het reeds in 1901 'n sogenaamde modus vivendi met Mosambiek aangegaan: in ruil vir die reg om in Mosambiek arbeiders vir die Transvaalse goudmyne te werf, sou minstens 55 % van die Witwatersrand se vragvervoer op die Lourenço Marques-spoorlyn geskied. Die reëling was vir Transvaal die voordeligste omdat ongeveer 85 % van die spoorlyn deur sy eie gebied geloop het en Lourenço Marques (huidige [[Maputo]]) nader aan die Rand was as [[Durban]] of die Kaapse hawens.
Die amalgamasie van die spoorweë van Transvaal en die Oranjerivierkolonie (Central South African Railways) het dit moontlik gemaak om die deel van die spoorlyn tussen Pretoria en die Mosambiekse grens van die [[Nederlands-Suid-Afrikaanse Spoorwegmaatskappy |Nederlandsch Zuid-Afrikaansche Spoorwegmaatschappij]] te koop en het ook die verbinding van [[Kroonstad]] met [[Bethlehem, Vrystaat|Bethlehem]] moontlik gemaak. Laasgenoemde trajek het die Kaapse hawens nadelig getref omdat dit spoorvervoer na Durban afgekeer het.
As gevolg van die groot mededinging het die kuskolonies se inkomste uit spoorvervoer drasties afgeneem. 'n Konferensie wat Milner in 1905 belê het om die geskille op te los, het misluk en hy kon ook nie daarin slaag om die modus vivendi met [[Mosambiek]] te wysig nie. Teen 1908 het die Kaapkolonie 'n geringe aandeel van 13 % in die Randse handelsverkeer gehad en Durban slegs 24%. Die ekonomiese stryd is vererger deur die doeanevraagstuk. Sedert 1903 het al 4 die kolonies plus Suid-Rhodesië (huidige [[Zimbabwe]]) en die Britse protektorate tot 'n tolunie behoort wat binnelandse vryhandel verseker het.
| |||