Wikipedia

Demokratiese Republiek die Kongo: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
k Square brackets without correct beginning
k Statistieke hersien
Lyn 10:
|leuse = <br />''Justice – Paix – Travail''<br /><small>''(Frans vir: "Geregtigheid – Vrede – Arbeid")''</small>
|volkslied = ''[[Debout Congolais]]''<br /><small>''(Frans vir: "Staan op, Kongolese")''</small><br /><center>[[Lêer:National anthem of Democratic Republic of the Congo, performed by the United States Navy Band.wav]]</center>
|amptelike_tale = [[Frans]]<br /><small>'''Nasionale tale''': [[Kongo (taal)|Kongo]], [[Lingala]], [[Swahili]] en [[Luba-Kasai]]<ref>{{en}} {{cite web |url=http://constitutionnet.org/sites/default/files/DRC%20-%20Congo%20Constitution.pdf | title= The Constitution of the Democratic Republic of the Congo, 2005 | publisher=constitutionnet.org | accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref><ref>{{fr}} {{cite web |url=http://www.axl.cefan.ulaval.ca/afrique/czaire.htm | title= Congo-Kinshasa | publisher=Universiteit van Laval | accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref></small>
|hoofstad = [[Kinshasa]]
{{Koördinate|4|19|S|15|19|O}}
Lyn 20:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Kinshasa]]
|regeringsvorm = Unitêre semi-presidensiële<br />grondwetlike [[republiek]]<ref>{{en}} {{cite web |title=Freedom in the World 2018 – Congo, Democratic Republic of (Kinshasa) |url=https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2018/congo-democratic-republic-kinshasa |website=Freedomhouse |publisher=Freedomhouse |accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref>
|leiertitels = <br />• [[President]]<br />• [[Eerste minister]]
|leiername = [[Félix Tshisekedi]]<br />[[BrunoSylvestre TshibalaIlunga]]
|oppervlak_rang = 11<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
Lyn 28:
|oppervlakmi² = 905&nbsp;567
|persent_water = 3,32
|bevolking_skatting = 85&nbsp;281&nbsp;024<ref name="CIA">{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cg.html|title=Congo, Democratic Republic of the|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|work=CIA World Factbook|accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2018
|bevolking_rang = 16<sup>de</sup>
Lyn 36:
|bevolkingsdigtheidmi² = 90,2
|bevolkingsdigtheidrang =
|BBP_PPP = $77,486441&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20182019/0201/weodata/weorept.aspx?pr.x=5258&pr.y=1017&sy=20162017&ey=20232024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=636&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Democratic Republic of the Congo |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=April 2019 |accessdate=269 JanuarieSeptember 2019 }}</ref>
|BBP_PPP_rang =
|BBP_PPP_jaar = 2019
|BBP_PPP_per_kapita = $843791<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang =
|BBP = $4648,117458&nbsp;miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang =
|BBP_jaar = 2019
|BBP_per_kapita = $502495<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang =
|onafhanklikheidstipe = Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • [[Kolonisasie]]<br />• Kongo-Vrystaat<br />• Belgies-Kongo<br />• [[Onafhanklikheid]] van [[België]]<br />• [[Zaïre]]<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br /><br />[[17 November]] [[1879]]<br />[[1 Julie]] [[1885]]<br />[[15 November]] [[1908]]<br />[[30 Junie]] [[1960]]<ref name="CIA" /><br />[[29 Oktober]] [[1971]]<br />[[18 Februarie]] [[2006]]
|MOI = {{wins}} 0,457<ref>{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf |title=2018 Human Development Report |date=2018 |accessdate=269 JanuarieSeptember 2019 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|MOI_rang = 176<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 2017
|MOI_kategorie = {{kleur|#990000|laag}}
|Gini = 42,1<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=CD |title=Congo, Democratic Republic |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=269 JanuarieSeptember 2019 }}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2012
Lyn 72:
 
[[Lêer:Dem congo sat.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van die Demokratiese Republiek van die Kongo]]
Die Demokratiese Republiek van die Kongo is ryk aan natuurlike hulpbronne, maar politieke onstabiliteit, [[korrupsie]] en die gebrek aan [[infrastruktuur]] belemmer die land se ontwikkeling, natuurlike hulpbrononttrekking en gebruik. UitsluitendeUitsonderings sluit in die hoofstad [[Kinshasa]] en die ander groot stede [[Lubumbashi]] en [[Mbuji-Mayi]] wat mineraal[[mynbou]]plekke is.
 
== Geografie ==
[[Lêer:DRK kaart.png|duimnael|links|Kaart van die Demokratiese Republiek van die Kongo]]
Die Demokratiese Republiek van die Kongo (DRK) is geleë in die sentrale [[Afrika suid van die Sahara]], begrens deur (kloksgewys van die suidweste) Angola, die [[Atlantiese Oseaan|Suid-Atlantiese Oseaan]], die Republiek van die Kongo, die Sentraal-Afrikaanse Republiek, Suid-Soedan, Uganda, Rwanda, Burundi, Tanzanië oor die [[Tanganjikameer]] en Zambië. Dit lê weerskante van die [[ewenaar]], met 'n derde in die [[Noordelike Halfrond|Noordelike]] en twee-derdes in die [[Suidelike Halfrond]]. Die grootte van die Kongo, 2&nbsp;345&nbsp;409 vierkante kilometer (905&nbsp;567 vierkante myl), is effens groter as die gesamentlike gebiede van [[Spanje]], [[Frankryk]], [[Duitsland]], [[Swede]] en [[Noorweë]]. Die Demokratiese Republiek van die Kongo is die grootste land volgens oppervlakte van Afrika suid van die Sahara, die tweede grootste in Afrika en die 11deelfde grootste ter wêreld.
 
Die geografie van die Demokratiese Republiek van die Kongo word veral deur die [[Kongorivier]] gekenmerk wat in 'n wye boog deur die land vloei. Een van die sytakke in die suide vorm die [[Kasairivier]]. Op 'n kort stukkie van die oostelike grens vloei die [[Nylrivier]], as 't ware die [[Wit Nyl]], die langste van die twee bronriviere.
 
Van die groot stede in die Demokratiese Republiek van die Kongo sluit in [[Bandundu]], [[Bukavu]], [[Goma]], [[Ilebo]], [[Kalemie]], [[Kananga]], [[Kisangani]], [[Kolwezi]], [[Likasi]], [[Lubumbashi]], [[Mbandaka]], [[Mbanza-Ngungu]] en [[Mbuji-Mayi]].
 
In die ooste van die Demokratiese Republiek van die Kongo is die [[Groot Skeurvallei]] van Afrika geleë met mere soos [[Albertmeer]], [[Edwardmeer]], [[Kivumeer]], [[Mwerumeer]] en [[Tanganjikameer]] wat almal deel uitmaak van die oostelike grens van die land. Hier is ook die [[Nyiragongo]]-vulkaan en die [[Rwenzoriberge]] geleë.
Lyn 103:
 
== Demografie ==
[[Lêer:Map - DR Congo, major languages.svg|duimnael|links|Verspreiding van die vier nasionale tale in die Demokratiese Republiek van die Kongo: [[Kongo (taal)|Kongo]], [[Lingala]], [[Swahili]] en [[Luba-Kasai]]]]
Die Demokratiese Republiek van die Kongo het in 2018 'n bevolking van 85&nbsp;281&nbsp;024 gehad en is daarmee die digsbevolkte Franssprekende land, die vierde mees bevolkte land in Afrika en die 18de mees bevolkte land ter wêreld.
 
[[Kinshasa]] is die [[hoofstad]] en grootste stad van die Demokratiese Republiek van die Kongo en ook [[Afrika]] se derde grootste stad ná [[Kaïro]] en [[Lagos]] en net groter as [[Parys]], waarmee dit die grootste Franstalige stad wêreldwyd vorm.<ref>{{en}} {{cite web |url=http://esa.un.org/unpd/wup/CD-ROM/WUP2011-F11a-30_Largest_Cities.xls |title=Time series of the population of the 30 largest urban agglomerations in 2011 ranked by population size, 1950–2025 |publisher=United Nations, Population Division |format=XLS |accessdate=25 Junie 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120704051126/http://esa.un.org/unpd/wup/CD-ROM/WUP2011-F11a-30_Largest_Cities.xls |archivedate= 4 Julie 2012 }}</ref>
 
Frans is die enigste [[amptelike taal]] van die Demokratiese Republiek van die Kongo en dien as 'n ''[[lingua franca]]'' vir die verskeie [[etniese groepegroep]]e. Van die omtrent 242 inheemse tale wat in die land gebesig word, geniet net vier tale die status van 'n nasionale taal: [[Kongo (taal)|Kongo]], [[Lingala]], [[Swahili]] en [[Luba-Kasai]].
 
In die Demokratiese Republiek van die Kongo leef sowat 200 etniese groepe, waarvan die meeste [[Bantoevolke]] is. Die [[Kongo (volk)|Kongo-volk]] vorm die grootste etniese groep; hulle vorm saam met die Mongo, Luba en die Mangbetu-Azande sowat 45% van die land se bevolking.<ref name="CIA" /> Van die etniese minderhede sluit in [[Hutu]], [[Tutsi]] en [[Twa]].
Lyn 115:
 
== Politiek ==
[[Lêer:Félix Tshisekedi (september 2018).jpg|duimnael|links|upright|President Félix Tshisekedi]]
Sedert 24 Januarie 2019 is Félix Tshisekedi die huidige [[staatshoof]] en [[president]].<ref>{{en}} {{cite news|url=https://www.bbc.com/news/av/world-africa-46994909/felix-tshisekedi-inaugurated-what-to-expect-from-dr-congo-s-new-leader|title=Felix Tshisekedi inaugurated: What to expect from DR Congo's new leader?|publisher=[[BBC]]|date=24 Januarie 2019|accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref> Die Demokratiese Republiek van die Kongo is 'n lidland van die [[Verenigde Nasies]] (VN), die [[Afrika-unie]] (AU), die [[Beweging van Onverbonde Lande]] (BOL) en die [[Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap]] (SAOG). Tydens die ampstermyn van Joseph Kabila is [[Moïse Katumbi]] as die tweede magtigste man in die land beskou.<ref>{{en}} {{cite news|url=https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2015/10/06/an-old-ally-of-joseph-kabila-leaves-the-ruling-party|title=An old ally of Joseph Kabila leaves the ruling party|publisher=The Economist|date=6 Oktober 2015|accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}</ref>
 
== Onderwys ==
Lyn 128:
{{Wikt-inlyn|Demokratiese Republiek van die Kongo}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Democratic_Republic_of_the_Congo|Demokratiese Republiek van die Kongo}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Democratic-Republic-of-the-Congo|title=Democratic Republic of the Congo|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=269 JanuarieSeptember 2019}}
 
{{Lande in Afrika}}
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Demokratiese_Republiek_die_Kongo"