Carl Jung: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Bronnelys: Defaultsort |
+ Inligtingskas & Eksterne skakels |
||
Lyn 1:
{{Inligtingskas Wetenskaplike
| naam = Carl Jung
'''Carl Gustav Jung''' ([[26 Julie]] [[1875]] – [[6 Junie]] [[1961]]), ’n [[Switserland|Switserse]] psigiater en sielkundige, word beskou as een van die grondleggers van die [[Psigoanalise|analitiese sielkunde]]. Hy het dit aanvanklik selfstandig, maar later in samewerking met [[Sigmund Freud]], ontwikkel. Dié twee het veral oor die onbewuste met mekaar verskil. Freud het dit as ’n neweproduk van die [[bewussyn]] beskou, terwyl Jung van mening was dat die bewussyn uit die onbewuste afkomstig is. Die onbewuste omvat nie net iemand se persoonlike lewensgeskiedenis nie, maar het ook ’n "laag" wat alle mense met mekaar gemeen het: die kollektiewe onbewuste, waarvan onder meer argetipes of oerbeelde deel vorm. Hoewel verskeie van Jung se idees algemeen aanvaar word, het hy nie soveel invloed soos Freud en ander dieptesielkundiges uitgeoefen nie.▼
| beeld = CGJung.jpg{{!}}250px
| breedte =
| beeldbeskrywing =
| beeldonderskrif =
| geboortenaam = Carl Gustav Jung
| geboortedatum = {{Geboortedatum|1875|7|26}}
| geboorteplek = Kesswil, Thurgau, [[Switserland]]
| sterftedatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1875|7|26|1961|6|6}}
| sterfteplek = Küsnacht, Zürich, [[Switserland]]
| plek van graf =
| blyplek =
| burgerskap =
| nasionaliteit = {{vlagland|Switserland}}
| vakgebied = Psigiatrie, sielkunde, psigoterapie, analitiese sielkunde
| werkplek = Burghölzli, Switserse Leër (kommissaris in die [[Eerste Wêreldoorlog]])
| alma mater = Universiteit van Basel
| doktorale promotor =
| akademiese adviseurs = Eugen Bleuler
| doktorale studente =
| ander studente =
| bekend vir = Analitiese sielkunde, sielkundige tipes, die kollektiewe onbewuste, kompleks, argetipes, anima en animus, sinchronisiteit, skadu, ekstrusie en introversie
| beïnvloed deur = [[Arthur Schopenhauer]],<ref name="CCTJ" /> [[Eugen Bleuler]], [[Friedrich Nietzsche]],<ref name="CCTJ">{{en}} {{cite book|title=The Cambridge Companion To Jung|author=Polly Young-Eisendrath|publisher=Cambridge University, 2010|pages=24–30}}</ref> [[Friedrich Schelling]], [[Immanuel Kant]], [[Johann Wolfgang von Goethe]], [[Karl Robert Eduard von Hartmann]], [[Otto Rank]], [[Rudolf Otto]], [[Sigmund Freud]]
| invloed op = [[Joseph Campbell]], [[Hermann Hesse]], [[Erich Neumann]], [[Ross Nichols]], [[Alan Watts]], [[Jordan Peterson]],<ref>{{en}} {{cite article |title=The Pronoun Warrior |first=Jason |last=McBride |journal=Toronto Life |date=25 Januarie 2017 |url=https://torontolife.com/city/u-t-professor-sparked-vicious-battle-gender-neutral-pronouns/}}</ref> [[Terence McKenna]], [[Gaston Bachelard]]<ref>{{en}} Eileen Rizo-Patron, Edward S. Casey, Jason M. Wirth (eds.), ''Adventures in Phenomenology: Gaston Bachelard'', SUNY Press, 2017, bl. 123 n. 11.</ref>
| toekennings =
| handtekening = Carl Jung signature.svg
| webblad =
| voetnotas =
}}
▲'''Carl Gustav Jung''' ([[Duits]]: [kaʁl ˈjʊŋ]; [[26 Julie]] [[1875]] – [[6 Junie]] [[1961]]), ’n [[Switserland|Switserse]] psigiater en sielkundige, word beskou as een van die grondleggers van die [[Psigoanalise|analitiese sielkunde]]. Hy het dit aanvanklik selfstandig, maar later in samewerking met [[Sigmund Freud]], ontwikkel. Dié twee het veral oor die onbewuste met mekaar verskil. Freud het dit as ’n neweproduk van die [[bewussyn]] beskou, terwyl Jung van mening was dat die bewussyn uit die onbewuste afkomstig is. Die onbewuste omvat nie net iemand se persoonlike lewensgeskiedenis nie, maar het ook ’n "laag" wat alle mense met mekaar gemeen het: die kollektiewe onbewuste, waarvan onder meer argetipes of oerbeelde deel vorm. Hoewel verskeie van Jung se idees algemeen aanvaar word, het hy nie soveel invloed soos Freud en ander dieptesielkundiges uitgeoefen nie.
Jung word saam met Freud en [[Alfred Adler]] as die grondleggers van die dieptesielkunde beskou. By dieptesielkunde word die belangrikheid van ’n mens se onbewuste “sielslewe” beklemtoon. Dié sielslewe speel nie net ’n belangrike rol by die ontstaan van [[geestesteuring]]s nie, maar is ook van waarde om die gedrag en belewenisse van gesonde mense te verstaan.
Die begrip onbewuste het nie saam met die eerste dieptesielkundes sy verskyning gemaak nie: Die filosowe [[Immanuel Kant]] (
Jung het ook op ’n ander manier vasgestel hoe belangrik die onbewuste is. Hy het baie in spiritistiese en parapsigologiese verskynsels belang gestel. As student het hy op ’n dag gesien hoe ’n meisie tydens ’n séance in ’n beswyming raak. Dit het hom só geboei dat hy sy proefskrif daaroor geskryf het. Later het hy hom met assosiasieproefnemings besig gehou. Tydens dié ondersoeke het dit vir Jung duidelik geword dat wanneer iemand aarsel om te begin praat nadat hy ’n sekere prikkelwoord gebruik het, dit die gevolg kan wees van ’n pynlike konfrontasie met ’n onbewuste probleem. Jung was, op grond van verdere studies en publikasies op dié gebied, al ’n bekende sielkundige voordat hy in 1907 met Freud in aanraking gekom het.
== Die onbewuste ==
Line 14 ⟶ 44:
== Argetipes ==
Jung het van [[
In die argetipe van die vader word alle aspekte van die gevoelsverhouding tot die vader uitgedruk: die vader as God, as tiran, as streng maar regverdig, as genadig en as goeie versorger. Die argetipe van die moeder omvat beelde van die moeder as die universele moeder, moedergodin, vrugbaarheidsimbool, toegewyde, liefdevolle versorger, maar ook byvoorbeeld as egoïstiese moeder wat nie van haar kinders wil afsien nie, die kwaai stiefma of die dreigende moeder. Die moeder wat nie van haar kinders wil afsien nie, word in drome dikwels as ’n inkvis of as ’n spinnekop uitgebeeld; die stiefmoeder word dikwels in sprokies uitgebeeld, terwyl die dreigende moeder in kinderverhale as die wolf of heks uitgebeeld word (in die Oosterse godsdienste as die moedergodin wat kinderoffers vra).
Line 20 ⟶ 50:
In die onbewuste gevoelslewe van die vrou vorm die beeld van die ideale man, die [[Argetipe|Animus]], onder meer as held, beskermer, minnaar en as versorgingsobjek, ook ’n argetipe. Hierteenoor is daar die argetipe van die [[Argetipe|Anima]], die onbewuste beeld van die ideale vrou soos dit in die onbewuste van die man aangetref word: as minnares en verleidster, versorger en moeder, sportiewe kameraad en kind-vrou. Dan is daar ook die argetipe van die Goddelike Kind, die onbewuste beeld van die kind as nuwe lewe, geluk, en een wat heil bring, teer en deur gevare omring, maar tog lewenskragtig en tot iets groter as sy ouers bestem; miskien ’n profeet wat die mens tot selfverwesenliking sal lei.
Baie mense het Jung kwalik geneem omdat hy [[God]] ook as ’n argetipe beskou het. Jung het sy argetipe van God egter nie net as argeskepper wat buite die wêreld staan, beskou nie, maar as die God wat in elkeen aanwesig is. Anders as baie ander dieptesielkundiges het Jung ’n sterk godsdienstige inslag gehad. Hoewel hy nie ’n gelowige in die ware sin van die woord was nie, het hy baie respek gehad vir die rol wat die onderskeie soorte godsdienste gespeel het om betekenis aan mense se lewens te gee.
Net soos Freud het Jung drome ook as die beste manier beskou om tot die onbewuste deur te dring (die "koninklike weg" na die onbewuste). Ander uitdrukkingsmetodes soos tekeninge, musiek en dans kan ook as uitings van probleme in die onbewuste gevoelswêreld beskou word. Volgens Jung hoef ’n droom nie net op grond van die vrye assosiasies van die dromer vertolk te word nie, maar kan die toehoorder, byvoorbeeld die psigoterapeut, se assosiasie ook help om die droom te vertolk. Die psigoterapeut kan op grond van sy kennis vasstel of ’n bepaalde droombeeld net ’n uitbeelding van die dromer se persoonlike probleme is, en of dit op ou kultuuruitinge gegrond is, en dus van kollektiewe aard is. Jung was ook van mening dat die karakters in ’n droom nie noodwendig betrekking hoef te hê op persone wat ’n rol in die dromer se lewe speel nie, maar ook sy eie persoonlikheid kan weerspieël. ’n Droom moet dus nie net objektief ontleed word nie, maar ook subjektief, met die betrokke persoon in gedagte.
== Persoonlikheidstipes ==
Jung is bekend vir sy tipe-indeling van mense. Hy onderskei tussen [[
== Mandala ==
Van Jung se pasiënte het dikwels ’n sirkelvormige figuur geteken. Dié sirkel het volgens hom baie met figure in Oosterse godsdienste, sogenaamde [[
== Invloed ==
In teenstelling met Freud, die grondlegger van die [[psigoanalise]], en in ’n mindere mate Adler, die grondlegger van die individuele sielkunde, het Jung se analitiese sielkunde nie baie aanhang geniet nie. Een van die redes is moontlik dat sy geskrifte moeilik verstaanbaar en diepsinnig is, en dat baie mense nie die geduld of agtergrond het om dit te begryp nie. Die godsdienstige en mistieke aard van baie van Jung se geskrifte het ook probleme meegebring. Die feit dat hy ’n tyd lank nie afkerig was van Hitler se Nasionaal-Sosialisme nie, het baie mense ook ontstel. Sy menings word egter steeds verkondig, veral by die Jung-instituut in [[Zürich]], wat in 1948 gestig is en waar terapeutiese metodes volgens sy idees toegepas word. Organisasies wat analitiese sielkundemetodes bestudeer en toepas, bestaan in verskeie lande.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bronnelys ==
* ''[[Wêreldspektrum]]'', Vol. 11, 7-8, ISBN 0 908409 54 0
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Carl-Jung|title=Carl Jung|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=12 September 2019}}
* {{en}} {{Find a Grave|2336}}
{{Normdata}}
|