Wikipedia

Gian Lorenzo Bernini: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Skakel
+ Inligtingskas, Eksterne skakels & Kategorieë
Lyn 1:
{{Inligtingskas Persoon
'''Gian Lorenzo Bernini''' (7 Desember 1598 – 28 November 1680) was een van die eerste asook die vemaamste verteenwoordigers van die [[Barok]], 'n styl wat aan die einde van die 16e eeu in Rome ontstaan het en die Europese kuns tot omstreeks 1750 gedomineer het. As [[Argitektuur|argitek]], [[beeldhou]], [[Skilderkuns|skilder]] en dekorontwerper was hy gedurende sy lewe hoofsaaklik in opdrag van die [[Pous|pouse]] in Rome werksaam.▼
[[Lêer:Gian| Lorenzonaam Bernini, self-portrait, c1623.jpg|duimnael| = Gian Lorenzo Bernini, selfportret]]
| bynaam =
Gian Lorenzo Bernini is op 7 Desember 1598 in [[Napels]] gebore. Sy vader, Pietro Bernini (1562-1629), wat ook sy eerste leermeester was, het in 1605 na [[Rome]] verhuis, waar Bernini tot met sy dood gebly het. Sy vader het hom ook in aanraking met die kardinaal Scipione Borghese gebring, van wie hy sy eerste opdrag ontvang het. Die opdrag het 'n groep marmerbeelde behels waaraan hy van 1615 tot 1623 gewerk het. In dié groep beelde het Bernini hom aanvanklik aangesluit by die sestiende-eeuse styl van Michelangelo en Giovanni da Bologna, maar geleidelik het hy sy eie styl ontwikkel.▼
| beeld = Gian Lorenzo Bernini, self-portrait, c1623.jpg
| breedte = 250px
| beeldbeskrywing =
| onderskrif = Selfportret van Gian Lorenzo Bernini
| geboortenaam =
| geboortedatum = {{Geboortedatum|1598|12|7}}
| geboorteplek = [[Napels]], [[Italië]]
| sterfdatum = {{Sterfdatum en ouderdom|1598|12|7|1680|11|28}}
| sterfteplek = [[Rome]], Italië
| ouers = Angelica Galante en Elena Pietro Bernini
| familie =
| titel =
| nasionaliteit = Italië
| alma_mater =
| beroep = argitek, beeldhouer, skilder
| ander =
| bekend = ''Dawid'', ''Apollo en Daphne'', ''Die verkragting van Proserpina'', ''Ekstase van Sant Theresa''
| salaris =
| termyn =
| voorganger =
| opvolger =
| eerbewyse =
| party =
| religie =
| huweliksmaat =
| kinders =
| kleinkinders =
| webblad =
| handtekening = Sergei Diaghilev signature.svg
}}
 
▲'''Gian Lorenzo Bernini''' ([[Italiaans]]: [ˈdʒan loˈrɛntso berˈniːni]; 7 Desember 1598 – 28 November 1680) was een van die eerste asook die vemaamstevernaamste verteenwoordigers van die [[Barok]], 'n styl wat aan die einde van die 16e16de eeu in Rome ontstaan het en die Europese kuns tot omstreeks 1750 gedomineer het. As [[Argitektuur|argitek]], [[beeldhou]]er, [[Skilderkuns|skilder]] en dekorontwerper was hy gedurende sy lewe hoofsaaklik in opdrag van die [[Pous|pousepous]]e in [[Rome]] werksaam.
 
▲Gian Lorenzo Bernini is op 7 Desember 1598 in [[Napels]] gebore. Sy vader, Pietro Bernini (1562-16291562–1629), wat ook sy eerste leermeester was, het in 1605 na [[Rome]] verhuis, waar Bernini tot met sy dood gebly het. Sy vader het hom ook in aanraking met die kardinaal Scipione Borghese gebring, van wie hy sy eerste opdrag ontvang het. Die opdrag het 'n groep marmerbeelde behels waaraan hy van 1615 tot 1623 gewerk het. In dié groep beelde het Bernini hom aanvanklik aangesluit by die sestiende-eeuse styl van Michelangelo en Giovanni da Bologna, maar geleidelik het hy sy eie styl ontwikkel.
 
Van die werke, wat vandag nog in die Galleria Borghese in Rome bewaar word, kan veral die beeld van [[Dawid (Bernini)|Dawid]] (1623) as 'n belangrike monument in die ontwikkeling van die beeldhoukuns beskou word. 'n Volkome nuwe element is Bernini se vermoë om die toeskouers as 't ware aktief by die handeling te betrek: Deur Dawid se houding word die teenwoordigheid van Goliat gesuggereer.
 
Omstreeks 1585 het die pouse met 'n kampanje begin om Rome die mooiste stad in die [[Christendom|Christelike]] wêreld te maak. Die [[kuns]]<nowiki/>te het hierin 'n groot rol gespeel en danksy Urbanus VIII (1623-16441623–1644), Innocentius X (1644-16551644–1655) en Alexander VII (1655-16671655–1667) was Bernini sy lewe lank van groot opdragte verseker. Sy geboue, beeldhouwerke en skilderye getuig vandag nog van sy veelsydige kunstenaarskap. Verder het hy ook antieke geboue en beelde gerestoureer, kostuums en dekorstelle vir die teater ontwerp asook groot vuurwerkvertonings beplan. Bernini se grootste belang lê egter in sy strewe om die grense van die verskillende kunssoorte te ignoreer en dit alles in diens te stel van één argitektoniese opvatting. Voorbeelde van sulke ensembles is die Cornaro-kapel in Rome (1644-16521644–1652), die kateder van Petrus in die apsis van die [[Sint Pieterskerk, Rome|St. Pieterskerk]] (1657-16661657–1666), die interieur van die Santa Andrea al Quirinale in Rome (1655-16781655–1678) en die Scala Regia in die [[Vatikaanstad|Vatikaan]] (1663-16661663–1666). Bernini se werk is ook deur die [[Teenhervorming]] en die mag van die pousdom beïnvloed. So is die [[Tritonfontein]] in Rome (1642-16431642–1643) nie net 'n tipiese voorbeeld van 'n Barokstraatversiering nie, maar ook die simbool van pouslike heerskappy onder Goddelike leiding.
 
As [[Argitektuur|argitek]] was sy grootste werk die [[Piazza]] (publieke binneplein in middel van IataliaanseItaliaanse dorp) van die [[Sint Pieterskerk, Rome|St.Sint Pieterskerk]] in Rome. Dit moes so groot moontlik wees om die reuse-skare te huisves wat tydens besondere kerklike geleenthede byeenkom om na die [[Pous]] te luister. Die Pous het vanaf die [[balkon]] bo die sentrale ingang van die kerk 'n boodskap gelewer en die seën uitgespreek. Die aanloop na die kerk moes so mooi moontlik wees, en dit moes tred hou met die grootte en belangrikheid van die kerk self. Die mense wat aan die groot [[optog]]<nowiki/>te deelneem, moes teen die wind en weer beskut word.
 
'''Bernini''' het die probleme opgelos deur 'n groot, ovaalvormige [[piazza]] of [[Piazza|plein]], omring deur [[pilaargang]]<nowiki/>e, te bou. Die suile wat, wat vier diep staan, gee 'n mens die indruk van reusekrag en massa.
 
== Bronnelys ==
* ''[[Wêreldspektrum]]'', Vol. 3, 41-42, ISBN 0 908409 44 3
* ''[[Kennis (ensiklopedie)|Kennis]]'', 1980, vol 3, bl. 441-443, ISBN 0 7981 0825 8
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Gianlorenzo Bernini}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Gian-Lorenzo-Bernini|title=Gian Lorenzo Bernini|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=17 September 2019}}
* {{en}} {{Find a Grave|7750417}}
 
{{Normdata}}
 
{{DEFAULTSORT:Bernini, Gianlorenzo}}
[[Kategorie:Italiaanse argitekte]]
[[Kategorie:Italiaanse beeldhouers]]
[[Kategorie:Italiaanse skilders]]
[[Kategorie:Geboortes in 1598]]
[[Kategorie:Sterftes in 1680]]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Gian_Lorenzo_Bernini"