[[Lêer:Barbireau_illum.jpg|duimnael| ''Missa Virgo paren Christi'' deur Jacobus Barbireau. ]]
Die '''mis''' ( Latyn: missa), ’n tipe heiligegewyde musikale komposisie, is ’n toonsetting (gewoonlik vir koor en soliste) van die vasgestelde gedeeltes van die [[Nagmaal|Eucharistiese]] liturgie (hoofsaaklik die [[Rooms-Katolieke Kerk|Katolieke Kerk]] se [[Heilige Sakrament van die Altaar]], en die [[Anglikaanse Gemeenskap|Anglikaanse Nagmaal]] en [[Lutheranisme|Lutherse Kerk]] se [[Nagmaal]]). Die meeste misse is toonsettings van die Latynse liturgie van die Rooms-Katolieke Kerk, maar daar is 'n groeiende aantal misse (veral in niekatoliekenie-katolieke lande) wat in ander tale as Latyn gekomponeer word. Daar is byvoorbeeld baie misse (genoem ''"Communion services"'', dikwels genoem "nagmaaldienste") vir die [[Kerk van Engeland]] wat op Engelse tekste getoonset is. Toonsettings van die mis neem ook hul naam uit die Rooms-Katolieke liturgie, wat ook na "mis" verwys.
Misse kan onbegeleid ([[a cappella]]) wees – dit wil sê sonder onafhanklike instrumentale beleidingbegeleiding – of dit kan deur [[obbligato]]-instrumente en selfs ’n volledige orkes begelei word. Verskeie misse, veral latere misse, is nooit bedoel om tydens ’n werklike mis uitgevoer te word nie, soos byvoorbeeld [[J.S. Bach]] se mis in B-mineur.
== Die struktuur van die mis ==
Daar word ’n onderskeid getref tussen tekste wat in elke mis voorkom (die ''ordinarium'', oftewel "gewoonlik"'gebruiklike'), en tekste wat afhangend van die geleentheid bygevoeg word (die ''proprium'', oftewel "gepas"'gepaste' teks).<ref name="brit_Mass">{{Webaanhaling|title=Mass: Music|date=11 October 2007|accessdate=20 April 2018|url=https://www.britannica.com/art/mass-music}}</ref> Die [[Tridentine Mass|Trentse mis]] (ook as die tradisionele Latynse mis of ''Usus Antiquitor'' bekend) dien as voorbeeld:
