Leonidas I: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Wwikix (besprekings | bydraes)
kat
Taal
Lyn 48:
|19 = ''onbekend''
|opskrif20 = Gosdiens
|20 = [[Politeïsme|Griekse Politeïsmepoliteïsme]]
}}
 
'''Leonidas''' ([[Grieks]]: '''Λεωνίδας''', ''Leōnidas'', letterlik: van, of soos 'n leeu) was 'n koning van [[Sparta]], die 17de in die [[Agiade]]-stamlyn, en een van die seuns van Koningkoning [[Anaxandridas II]] van Sparta, wat mitologies beskou is as 'n afstammeling van [[Herakles]], van wie hy krag en heldemoed sou geërf het. Alhoewel dit vasgestel is dat Koningkoning Leonidas van Sparta in Augustus, 480 v.C., met die [[Veldslag van Thermopylai]] gesterf het, is min bekend omtrent sy geboortejaar, ofen van sy vormende jarevormingsjare. [[Paul Cartledge]] het die geboortejaar van Koningkoning Leonidas na omstreeks 540 v.C. nagespeur.
 
Leonidas was een van drie broers. Sy ouer broer was Dorieos en sy jonger broer Kleombrotos, wat na Leonidas se dood vir 'n tyd die amp van regent ingeneem het, voor die regentskap oorgeneem is deur [[Pausanias (generaal)|Pausanias]], die seun van Kleombrotos. Leonidas het sy halfbroer [[Kleomenes I]] opgevolg, moontlik in 489 of 488 v.C., en was getroud met Kleomenes se dogter, [[Gorgo, Koninginkoningin van Sparta|Gorgo]]. Sy naam het heldestatus verwerf weensvanweë die gebeure by die [[Veldslag van Thermopylai]].
 
== Thermopylai ==
{{Hoof|Veldslag van Thermopylai}}
Met die ontvangs van 'n versoek van die konfederasie van Griekse magte om bystand met die verdediging van Griekeland teen die Persiese inval, het Sparta die [[Pythia|orakel]]rakel tevan [[Delphi]] gekonsulteergeraadapleeg. Na bewering het die orakel die volgende [[profesie]] in [[heksameter]]vers uitgespreek:<ref name="vii-242">{{cite web | last=Herodotos | authorlink=Herodotos | coauthorsfirst2=[[George |last2= Rawlinson]] (Vertalervertaler) | title=''The Legend of Herodotus: Polymnia'' | work=Griekse Tekste | publisher=Greek-Texts.com & Greece Http Ltd. | year=2005 | page= 50 |url=http://www.greektexts.com/library/Herodotus/Polymnia/eng/242.html | accessdate=2007-10-18}}</ref>
 
:''Hoor jou lot, Oo inwoners van Sparta van die wye oop ruimtes;
:''ÒfÓf jou beroemde, groot dorp moet deur Perseus se seuns geplunder word,
:''ÒfÓf, as dit nie sou wees nie, die hele land van Lakedaimon
:''Sal die dood van 'n koning betreur in die huis van Herakles,
:''Want nié die krag van leeus of van bulle sal hom teëhou nie,
Lyn 67:
:''En sal nie gebreidel word voor een van dié twee verteer is nie.
 
In Augustus 480 v.C. het Leonidas die magte van [[Ahasveros]] by Thermopylai tegemoetgegaan met 'n klein mag van 300, waar die magte van ander Griekse stadstate hul by hom geskaar het, en hulself onder sy bevel geplaas het om 'n mag van tussen 4&nbsp;000 en 7&nbsp;000 sterk te vorm. Hy het slegs 300 Spartane geneem, want om die hele Spartaanse mag op te roep, sou hy die instemming van die Raad benodig, wat hy oortuig was nie met hom sou akkoord gaan nie. Daarom het hy 'n klein getal gekies, en gesê dat dit sy persoonlike keuse was, en nie verteenwoordigend van Sparta in enige opsig nie. Hierdie mag is saamgeroep in 'n poging om die bergpas van Thermopylai te verdedig teen 'n kolossale Persiese mag van tussen 80&nbsp;000 en 290&nbsp;000 bewapendes wat Griekeland uit die noorde binnegeval het onder aanvoering van [[Ahasveros]]. Leonidas het slegs sy persoonlike lyfwagte geneem,<ref>{{cite book | last = Macgregor Morris | first = Ian | title = Leonidas: Hero of Thermopylae | publisher = The Rosen Publishing Group | date = 2003 | page = 63 | url = http://books.google.com/books?id=01HXrckm_2cC&pg=PA64&dq=Leonidas%2BIan+Macgregor+Morris&source=gbs_selected_pages&cad=0_1#PPA63,M1 }}</ref> en nie die weermag nie, want die meerderheid van die Spartaanse mag het saamgewerk met Griekse vlootmagte wat saamgetrek het teen die Persiese vloot. Dit sou dan teenstrydig wees met die siening dat die Spartaanse weermag weens geloofsvoorskrifte nie afgevaardig kon word nie.
 
Ahasveros het sy magte vier dae opgehou voor die aanval, in die hoop dat die Griekse magte sou verdaag. Uiteindelik, op die vyfde dag, het hulle aangeval. Leonidas en sy manne het die Persiese frontaanvalle vir hierdie vyfde en sesde dag gestuit, waardeur ongeveer 20&nbsp;000 vyandige troepe gesterf het, met die verlies van 2&nbsp;500 van hul eie. Die Persiese elite-eenheid wat aan die Grieke bekend was as "[[Persiese onsterflikes|die onsterflikes]]" is teruggehou, en twee van Ahasveros se broers, Abrokomes en Hyperanthes, het in die konflik gesterf.<ref>{{cite book | last = Herodotos | coauthors first2= George |last2= Rawlinson,]] (red. )| title = The History of Herodotus | publisher = D. Appleman and Company | date = 1885 | location = New York | pages = boek 7 | url = http://www.shsu.edu/~his_ncp/Herother.html }}</ref> Op die sewende dag, 11 Augustus, het 'n [[Maliane (Griekse stam)|Maliaanse GriekGriekse]]se verraaier genaamd [[Ephialtes van Trachis|Ephialtes]] die Persiese generaal [[Hydarnes]] gelei na 'n bergpaadjie wat gelei het na die Griekse ommesy.<ref>{{cite book | last = Herodotos | coauthors| first2= Henry |last2= Cary, (red.) | title = The Histories of Herodotus | publisher = D. Appleton and Company | date = 1904 | location = New York | page = 438 | url = http://books.google.com/books?id=QsIcxGrq6QAC&printsec=frontcover&dq=History+of+Herodotus&ei=oN3zSbC6BaDCzQT5soXLDQ#PPA438,M1 }}</ref> Hierop het Leonidas alle Griekse troepe weggestuur en die pas beset met sy 300 Spartane, 900 [[Helote]] en 700 [[Thespiai|Thespiërs]] wat geweier het om te verdaag. Nog 400 [[Thebe, Griekeland|Thebane]] is deur Leonidas aangehou as gyselaars. Die Thespiërs het uitsluitlik uit eie [[wil (filosofie)|wil]] aangebly, en het verklaar dat hulle nie vir Leonidas en sy volgelinge sou versaak nie. Hul leier was [[Demophilos van Thespiai|Demophilos]], seun van Diadromes, en soos [[Herodotos]] skryf: "Daarop het hulle met die Spartane gelewe en met hulle gesterwe."
 
Een siening, soos deur [[Herodotos]] weergegee, is dat Leonidas die oorblywende troepe onder sy aanvoering verdaag het omdat hy oor hul veiligheid besorg was. Die Koningkoning sou dit wys ag om die Griekse troepe te spaar vir toekomstige konflikte teen die Perse, terwyl hy geweet het dat die Spartane nooit hul pos op die slagveld sou verlaat nie. Die soldate wat agtergebly het, sou ook die terugtrekkendes teen die Persiese ruitery beskerm. [[Herodotos]] self het geglo dat Leonidas die opdrag gegee het omdat hy die bondgenote as ontmoedig beskou het, en onwillig om die gevaar tegemoet te gaan, 'n doelwit waarvan hy self oortuig was. Hy het daarom verkies om al die troepe te verdaag behalwe die Thespiërs en Helote, om self die Spartaanse eer gestand te doen.<ref>Herodotos VII, 220</ref>
 
Die klein Griekse mag, nou van albei kante aangeval, is uitgedelg, met die uitsondering van die Thebane, wat oorgegee het. Leonidas is gedood, maar die Spartane het sy liggaam herwin en beskerm tot hulle finaal verslaan is. [[Herodotos]] sê dat Ahasveros opdrag gegee het dat Leonidas se kop afgekap word en op 'n paal geplaas word, en dat sy liggaam [[kruisiging|gekruisig]] moes word, wat as [[heiligskending]] beskou is.<ref>Herodotos, [[Die GeskiednisseGeskiedenisse van Herodotos]], hoofstuk 7, vers 238</ref>
 
Die tombe van Leonidas is vandag in die noordelike deel van die [[Sparti (munisipaliteit)|moderne dorp Sparta]]. Verder is daar 'n moderne monument opgerig by die ligging van die Veldslag van Thermopylai, genaamd die "Leonidasmonument", tot sy eer. Dit bestaan uit 'n bronsstandbeeld van Leonidas, met 'n teken onderaan wat lui: "[[Molon labe|Μολών λαβέ]]" ("Kom kry hulle!"), die uitroep van die Spartane toe die Perse hulle gevra het om hul wapens neer te lê. Die [[heldekultus]] van Leonidas het in Sparta oorleef tot die era van die [[Antonine]].<ref>Encyclopedia of Religion and Ethics, Deel 12 deur James Hastings, bladsy 655 ISBN 0567094898</ref>
<br />
<br />