Wysiging soos op 14:38, 1 Desember 2017 wysig Oesjaar (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 195 653 edits →‎Taksonomie: Skakel ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 11:21, 9 Oktober 2019 wysig maak ongedaan Elana Barker (besprekings \| bydraes) 2 127 edits Inligting bygewerk Etiket: Visuele teksverwerker Nuwer wysiging →
Lyn 11: }} [[Lêer:Succulents.jpg\|duimnael\|400px\|''Lithops marmorata'', ''Frithia pulchra'' en ''Lithops aucampiae'']] '''Vygies''' is 'n groot groep plante wat vroeër onder die familie ''Mesembryanthemaceae'' geklassifiseer is, maar vandag meestal saam met ander plante in die familie ''Aizoaceae'' geplaas word. Hulle is vetplante met helder gekleurde blomme waarvan 'n groot aantal gewilde tuinplante is. '''Vygies''' is vetplante van die [[familie (biologie)\|familie]] ''Aizoaceae'', wat, veral in die [[sukkulente Karoo]], in baie [[spesie]]s voorkom. Die ou naam vir hierdie familie is ''Mesembryanthemaceae'' en in Engels word hul dikwels ''Mesembs'' genoem. Die meeste vygies word in die droë westelike dele van [[Suider-Afrika]] aangetref. Vygies is 'n groep plante wat vroeër deur [[Carolus Linnaeus\|Linnaeus]] almal onder die genus ''Mesembryanthemum'' geplaas is, maar vanaf ongeveer 1921 in ongeveer 125 genera ingedeel is. Sowat 2 500 spesies is reeds beskryf en daar bestaan 'n goeie moontlikheid dat nog meer beskryf kan word. Die meeste vygies word in die [[Wes-Kaap\|Wes-]] en [[Noord-Kaap]] gevind, maar daar is ook drie vygiesoorte wat in [[Gauteng]] en [[Noord-Wes]] deur Natuurbewaringsordonansie beskerm word:<ref>{{webaanhaling\|url=http://journals.co.za/docserver/fulltext/veld/82/3/2758.pdf?expires=1477003202&id=id&accname=guest&checksum=43A1FF3BA4596FC46418B7F261C1568F\|titel=''Vygies van die Noorde'' {{Outeur\|Pricscilla Swartz}}, Veld & Flora Sept, 1996}}</ref> * Die [[bruinerige beeskloutjie]] ''Lithops lesliei'' * Die [[olyfgroen vingertjie]] ''Frithia pulchra'' * Die seegroen kraletjiesvygie ''Mossia intervallaris''. Hierdie groep plante word dikwels as die familie ''Mesembryanthemaceae'' beskou, maar volgens 'n meer algemeen aanvaarde klassifikasie word die vygies saam met ander plante soos die [[kraalbos]] (''Galenia'') en Hottentotsvye (''Carpobrotus'') onder die familie ''Aizoaceae'' geklassifiseer. Vygies is een- of meerjarige [[Vetplant\|vetplante]] en die plantvorm wissel van klein kruide wat slegs uit 2 blare bestaan tot klein struike. Die blare is enkelvoudig en teenoorstaande. Vygies soos die Lithops- en ander spesies bestaan uit slegs 2 groot, sukkulente blare wat deels met mekaar vergroei is en waartussen die blom verskyn. Heelwat variasie word in die wortels van vygies aangetref en die wortelstelsel is dikwels oppervlakkig sodat dit die min reën wat in die droë dele val, optimaal kan benut. Sommige vygies het 'n wortelstok, terwyl die wortelstelsel by ander tydens droogtetye soms doodgaan. Die blomme van vygies staan alleen en is opvallend helder gekleur. Byna alle kleure behalwe blou word aangetref. Daar is 4 of 5 meer of minder sukkulente kelkblare en ŉ groot aantal "kroonblare" - in werklikheid staminodes (onvrugbare meeldrade). Dikwels word daar ook oorgangsvorme tussen steriele en vrugbare meeldrade aangetref. Die blomme is tweeslagtig. Die vrugte van vygies is gewoonlik kenmerkende doosvrugte wat slegs oopgaan wanneer dit reën. Sodoende word die sade deur reëndruppels uit die vrug geforseer en is die toestande dadelik gunstig vir ontkieming. Na die reëns gaan die vrugte weer toe en hulle bly toe totdat hulle weer nat word. Verreweg die meeste vygies word in [[Suid-Afrika]] en [[Namibië]] aangetref, veral in die [[Karoo]], [[Boesmanland]], [[Namakwaland]] en die suidelike deel van die [[Namibwoestyn\|Namib-woestyn]]. == Verteenwoordigers == Een van die bekendste vygiegenera is ''Lampranthus'', en heelwat gewilde tuinplante behoort ook tot die genus. Hulle is meerjarig, kruipend en blom hoof- saaklik in die lente. Hierdie genus is endemies in Suid-Afrika. Spesies van die genera ''Ruschia'', ''Drosanthemum'' en ''Cephalophylfum'' lyk baie soos die van die genus ''Lampranthus'', en baie van hulle is ook gewilde tuinplante. Die genus ''Doreanthus'' bestaan uit 10 spesies eenjarige vygies wat ongeveer 10 cm hoog word en tot die Wes-Kaap en Namakwaland beperk is. Die bekendste is die [[Bokbaaivygie]] (''Doreanthus belfidiformis''), wat wêreldwyd as ŉ gewilde tuinplant aangeplant word. Ook die Hottentotsvye (genus ''Carpobrotus'') word as vygies beskou. Hulle lyk baie soos die ander vygies, behalwe dat sowel hul blare as hul blomme heelwat groter is. Altesaam 23 spesies van hierdie genus word in Suid-Afrika aangetref en 5 spesies elders in die wêreld. Die vrugte van verskeie spesies is eetbaar. Hottentotsvye is geharde plante en word dikwels as grondbedekkings aangeplant. Die genus ''Mesembryanthemum'' bestaan vandag slegs uit ongeveer 74 spesies. Hulle het almal relatief groot blare wat met watergevulde papille oortrek is. ''Conophytum'', ''Lithops'' en 'n paar ander genera is eienaardige vygies wat by baie droë omstandighede aangepas is en gewild is onder vetplantversamelaars. Hulle bestaan meestal uit slegs 2 blare wat baie soos die klippe in hul omgewing lyk. Ook die spesies van die genus ''Fenestraria'' is eienaardige vygies met 'n ondergrondse wortelstok en slegs enkele blare wat bo die grond te voorskyn kom. Die genus het sy naam te danke aan die sirkelvormige, deursigtige weefsel aan die bokant van die blare wat soos klein venstertjies lyk. <br /> == Tuinbou == Vygies is baie gewild as pot- of tuinplante. Hulle kan maklik van saad gekweek word. In Engeland is daar 'n vygievereniging gestig met lede oor die hele wêreld. Die vygiefamilie is die grootste vetplantfamilie en 98 persent daarvan kom in Suid-Afrika voor.<ref>{{webaanhaling\|url=http://tuinmaakinsuidafrika.blogspot.com/2015/01/wat-is-tuin-sonder-vygies.html\|titel=tuinmaakinsuidafrika}}</ref> Line 53 ⟶ 69: == Verwysings == * Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409702, volume 29, bl. 41, 42 {{Verwysings}}

Vygies: Verskil tussen weergawes