Moderniseringsteorie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 320:
Bismarck het hom aan hierdie stryd teen die Katolieke onttrek hoofsaaklik omdat hy teenoor 'n ander sterk georganiseerde party, naamlik die Sosialiste, te staan gekom het. Soos alreeds aangetoon, is sosialisme 'n direkte uitvloeisel van industrialisme. Sowel Brittanje as Frankryk was reeds ingrypend verander deur 'n industriële rewolusie. Dit was slegs na die Frans-Pruisiese oorlog dat die Duitse industrieë en handel verbasend vinnig uitgebrei het. Binne tien jaar (die tagtiger jare) is die staalproduksie verdubbel en dié van yster byna verdubbel, en gedurende die veertig jaar na 1871 het die steenkoolopbrengs van dertig miljoen tot honderd-en-negentig miljoen ton toegeneem.
Hierdie snelle nywerheidsgroei het natuurlik tot 'n snelle uitbreiding van die handel en die skeepvaart gelei. Gevolglik is uiteindelik op beskerming teen buitelandse mededinging aangedring, en het 'n verlange na die verwerwing van kolonies ontstaan. Die groei van die stede het gepaard gegaan met die gewone saamhokking en erbarmlike lewenspeil van die arbeidersklasse, waardeur die groei van sosialisme aangewakker is. Die Sosialiste het begeer dat die arbeiders die politieke mag in die land moes kry. Aangesien daar aangevoer is dat dit nie in die belang van die arbeiderstand is dat enkele kapitaliste die grond, banke, fabrieke en spoorweë besit nie, moes sulke eiendom en instellinge onder staatsbeheer kom. Onder so 'n stelsel sou die arbeider voordeel trek, daar winste nie slegs in die sak van 'n individu sou gaan nie. Die ekstremistiese Sosialiste
het, ooreenkomstig die leerstellinge van [[Karl Marx]], die standpunt gehuldig dat hierdie toestand van sake slegs deur 'n rewolusie wat kapitalisme sou uitwis en die Staat beheer oor alle bronne wat werk verskaf, sou gee, verkry kon word.
In Duitsland was daar aanvanklik twee sosialistiese bewegings. In 1862 het Ferdinand La Salle, onder die invloed van Louis Blanc se leerstellinge, 'n party gestig wat die opheffing van die arbeiders onder die bestaande kapitalistiese stelsel beoog het. 'n Ander vertakking was onder die invloed van Karl Marx se leerstellinge meer rewolusionêr in sy strewe, en het die Sosiaal-Demokratiese Arbeidersparty gestig. In 1875 is die twee groepe in een party verenig, wat so vinnig gegroei het dat dit teen die einde van die eeu die sterkste party in Duitsland was. Omdat Bismarck 'n sterk aanhanger van die monargie was, het hy hierdie beweging met sulke uitgesproke demokratiese oogmerke kragtig beveg. In 1878 het twee moordaanslae op die keiser Bismarck die geleentheid gegee om die Ryksdag 'n aantal onderdrukkende wette te laat aanneem. Vooraanstaande Sosialiste is in die tronk gestop of verban, byeenkomste van Sosialiste is verbied en hul pers onderdruk. Selfs
[[krygswet]] kon in 'n distrik geproklameer word waar arbeidsonluste gedreig het. Deur hierdie maatreëls is die sosialistiese beweging gevolglik in 'n ondergrondse beweging verander. Geheime verenigings het orals ontstaan, en die beweging het so gegroei dat die onderdrukkende wette nie in 1890 hernieu is nie.