Seekoei: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Wwikix (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
fixing doi from hijacked website, see here
Lyn 57:
Die ander vertakking het die "anthracotheriidae" geword, 'n groot familie diere met vier pote, waarvan die vroegste, gedurende die laat-Eoseen-epog, sou gelyk het na maer seekoeie met relatief klein, nou koppe. Al die vertakkings van die "anthracotheriidae", behalwe die seekoei, het uitgesterf sonder om nasate voort te bring.<ref name="ScienceNews"/>
 
'n Rowwe evolusie kan egter nagespoor word vanaf die Eoseen- en Oligoseenspesies, ''Anthracotherium'' en ''Elomeryx'', na die Mioseen-"steenkooldiere" ''Merycopotamus'' ("rivierherkouer") en ''Libycosaurus'' ("akkedis van Libië"). ''Merycopotamus'', ''Libycosaurus'' en al die ander seekoeiagtiges het waarskynlik 'n enkele voorvader gehad en ''Libycosaurus'' was die naaste verwant aan die seekoei. Hul voorsaat sou ongeveer 20 miljoen jaar gelede in die Mioseen-epog geleef het. Die laaste "steenkooldier"-spesie het tydens die Plioseen-epog uitgesterf.<ref name="Origins">{{en}} {{cite journal | last= Boisserie | first=Jean-Renaud | coauthors=Fabrice Lihoreau and Michel Brunet |year=2005 |month=Maart |title=Origins of Hippopotamidae (Mammalia, Cetartiodactyla): towards resolution |journal=Zoologica Scripta |volume= 34|issue= 2|pages=119–143 | url = http://www.blackwell-synergydoi.com/links/doiorg/10.1111/j.1463-6409.2005.00183.x/abs/ | accessdate = 1 Junie 2007 | doi = 10.1111/j.1463-6409.2005.00183.x/abs/ }}</ref> Die seekoeigroep is dus diep binne-in die familie ''Anthracotheriidae'' ingebed. Die oudsbekende seekoeiagtige dier is die genus ''Kenyapotamus'' wat 16 tot 8 miljoen jaar gelede in [[Afrika]] voorgekom het. Dié seekoei het waarskynlik in Afrika ontspring en alhoewel die spesie op een tydstip verspreid oor [[Asië]] en [[Europa]] voorgekom het, is daar nog nooit enige seekoeioorblyfsels in die Amerikas ontdek nie. ('n Hele paar steenkoolgedierte-genera het wel na Noord-Amerika geëmigreer tydens die vroeë Oligoseen-epog.) 'n Voorsaat van die hedendaagse seekoei, die ''Archaeopotamus'', het ongeveer 7,5 tot 1,8 miljoen jaar gelede in Afrika en die Midde-Ooste voorgekom.<ref name="Linnean">{{en}} {{cite journal |last=Boisserie |first=Jean-Renaud |year=2005 |title=The phylogeny and taxonomy of Hippopotamidae (Mammalia: Artiodactyla): a review based on morphology and cladistic analysis |journal=Zoological Journal of the Linnean Society |volume= 143 |pages= 1–26 |url= http://www.blackwell-synergydoi.com/links/doiorg/10.1111/j.1096-3642.2004.00138.x/abs/ |accessdate= 1 Junie 2007 | doi = 10.1111/j.1096-3642.2004.00138.x/abs/ }}</ref>
 
Alhoewel die fossielrekord van die seekoei nog nie duidelik is nie, het die twee hedendaagse genera ''Hippopotamus'' en ''[[Choeropsis]]'' (Grieks: "varkagtig") (soms bekend as ''[[Hexaprotodon]]'' ) (Grieks: "ses voortande") dalk so lank gelede as 8 miljoen jaar gelede uiteengeloop.<ref name="Origins"/><ref name="Linnean"/>
Lyn 99:
Die seekoei verlaat die water teen skemer en beweeg dan landwaarts, soms tot sover as 8 kilometer van die waterblyplek af, om gras te vreet. Gras is die grootste bron van voedsel en die seekoei vreet tot 68 kilogram gras, vir vier tot vyf ure 'n nag.<ref>{{en}} {{Cite web | url = http://www.krugerpark.co.za/africa-hippopotamus.html | title = Hippopotamus | accessdate = 18 Junie 2007 | work = Kruger Nasionale Park}}</ref> Alhoewel die seekoei ook ander plante sal vreet, is die dieet in die natuur hoofsaaklik gras, met 'n baie klein inname van waterliewende plante.<ref name="Grey"/> Op rare geleenthede is die seekoei, gewoonlik ná aan die water, vasgelê op film terwyl dit aas eet. Verslae bestaan ook van vleisvreet en selfs kannibalisme.<ref>{{en}} {{Cite journal | title = Reports of carnivory by the common hippo Hippopotamus Amphibius | author = J.P. Dudley | journal = South African Journal of Wildlife Research | volume = 28 | issue = 2 | pages = 58–59}}</ref> Die anatomie van die seekoeimaag is nie geskik vir die inname van vleis nie en die vreet daarvan is dus waarskynlik die gevolg van afwykende gedrag of voedingstres.<ref name="The Hippos"/>
 
Die seekoei mis meestal in die water. Dit veroorsaak allogtone (die buitewaterse oorsprong van koolstof) neerslae van organiese materiaal in die rivierbeddings. Dit is nog onduidelik wat die ekologiese funksie van hierdie neerslae is.<ref name="Grey">{{en}} {{Cite journal | title = Using Stable Isotope Analyses To Identify Allochthonous Inputs to Lake Naivasha Mediated Via the Hippopotamus Gut | url = http://openurl.ingenta.com/content?genre=article&issn=1025-6016&volume=38&issue=4&spage=245&epage=250 | author = Grey, J. |coauthors = Harper, D.M. | journal = Isotopes in Environmental Health Studies | volume = 38 | issue = 4 | year = 2002 | pages = 245–250 | doi = 10.1080/10256010208033269}}</ref> Weens hul grootte en die gewoonte om dieselfde paadjie te loop op pad na hul vreetplek, het seekoeie 'n beduidende impak op die grond waaroor hulle loop, deur die grond skoon te vreet en die grond af te druk. Oor lang periodes kan die seekoei selfs die loop van waterkanale verander.<ref name="Botswana">{{en}} {{Cite journal | journal = African Journal of Ecology | volume = 36 | number = 1 | pages = 44–56 | year = 1998 | author = McCarthy, T.S. | coauthors = W.N. Ellery, A Bloem | title = Some observations on the geomorphological impact of hippopotamus (Hippopotamus amphibius L.) in the Okavango Delta, Botswana | url = http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs.org/10.1046/j.1365-2028.1998.89-89089.x | doi = 10.1046/j.1365-2028.1998.89-89089.x <!--Retrieved from URL by DOI bot-->}}</ref>
 
[[Lêer:Lightmatter hippo.jpg|regs|duimnael|'n Seekoei onderwater by die San Diego-dieretuin. Volwasse seekoeie moet ongeveer elke drie tot ses minute asemskep bo die wateroppervlak]]