Groot Gat: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
Inligting bygewerk |
||
Lyn 4:
Die '''Groot Gat''' is nou 'n gewilde toeriste-aantrekking. Daar is 'n gedeelte van die "ou dorp" afgekamp en dit word goed in stand gehou om die erfenis te bewaar. Daar is ook 'n mynmuseum wat goeie insigte kan lewer in die lewe van 'n Kimberleymyner en wat destyds aangegaan het.
== Die ontstaan ==
Altesame 430 kleims is afgepen. Die delwers het net een doel voor oë gebad, en dit was om die blink klippies wat hul snelle rykdom sou besorg, in die hande te kry. Elke man het koorsagtig met pik en graaf op sy kleim aan die werk gespring en so vinnig moontlik gegrawe. Maar binnekort het die grootste chaos geheers. Die kleims was spoedig vyf, tien, vyftien meter diep en omdat die wande tussen die kleims maar dun was, het hulle begin instort.
Om toegang tot elke kleim te verseker en die gevaar van instortings te bekamp, het die Regering veertien paaie vir die myn uitgehou. Dit het egter weinig gehelp. Die gate wat aan die kante van en onder die paaie gegrawe is, het hulle uiters onveilig gemaak en die groot verkeer het verdere rotsstortings veroorsaak, wat die lewe van mens en dier geëis bet. Toe die paaiestelsel in [[1872]] tot niet gaan, het die delwers 'n ander plan bedink om hul gruis uit die gate te kry.
Ruwe windasse is buitekant om die myn gebou en die gruis is met staalkabels na buite gehys. Binne 'n ommesientjie het die myn soos een groot spinnerak gelyk. In daardie stadium was die myn reeds byna 300 meter lank en 180 meter breed, terwyl die diepte tussen 25 en 30 meter gewissel het. Groter probleme het nou begin opduik. Namate die myn dieper geword hel, het dit al hoe duurder geword om die kleims te ontgin. En in hul soektog na die diamante het die delwers nou ook ondergrondse tonnels begin grawe.
So het dit gebeur dat die delwers mekaar letterlik ondergrawe het, met die gevolg dat een persoon se tonne dikwels op die van 'n ander ingestort het. Ernstige ongelukke was aan die orde van die dag. Die rotsstortings het in omvang toegeneem. ʼn Hele paar stortings van meer as 'n kwartmiljoen ton rots het voorgekom, terwyl een van 140 000 kubieke meter rots die werk in die Groot Gat ses maande vertraag bet. Delwers het ook mekaar se kleimgrense oorskry, wat tot hewige geskille gelei bet. Die delwers het begin om sindikate te vorm, maar daar was meer probleme as wat die maatskappytjies kon oplos.
== Cecil John Rhodes ==
Benewens al hierdie probleme was daar nog die probleem van oorbemarking. Aangesien elke maatskappy en delwer soveel [[Diamant|diamante]] uitgegrawe het as wat hulle kon, het die aanbod die vraag heeltemal oortref en die prys van diamante het gevaarlik gedaal - in so 'n mate dat dit in een stadium gelyk het of die hele diamantbedryf in duie sou stort. Met verloop van tyd het dit duidelik geword dat daar net een oplossing was: een groot maatskappy wat die hele delwery en die bemarking van die diamante kon beheer.
Die man wat verantwoordelik was vir die stigting van so 'n maatskappy was [[Cecil John Rhodes]]. Hy en sy vriende het die belange van die delwers en kleiner maatskappye in die [[Kimberley]]-myn begin uitkoop en na veel onderhandeling daarin geslaag om [[Barney Barnato]], wie se maatskappy die grootste deel van die myn beheer het, oor te haal om sy maatskappy met die toe reeds gestigte De Beers-maatskappy te verenig. S6 het die [[De Beers]] Consolidated Mines, Ltd. dan in [[1888]] tot stand gekom. Nou kon een maatskappy die myn beheer en bewerk.
Grondstortings het egter nog steeds voorgekom. Duisende rande is bestee om die wande van die reuse-gat te verstewig, maar sonder veel sukses. Daar was net een oplossing vir hierdie probleem, nl. die oop delwery moes gestaak en ʼn skag gegrawe word. Dit is dan ook gedoen, en die skag het 'n diepte van byna 1 200 meter bereik. Die De Beers-maatskappy het tot in [[1914]] met die delwery voortgegaan, toe dit om ekonomiese redes gestaak is.
In die 43 jaar van sy bestaan is daar uit die gat byna 21 000 000 ton gruis gehaal, wat sowat drie ton diamante gelewer bet. Vandag is die gat 'n toeriste-attraksie. Die bek is sowat 360 meter in deursnee en die gat ook sowat 360 meter diep.
== Fotogalery ==
Line 15 ⟶ 33:
== Verwysings ==
* KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 473
{{Verwysings}}
| |||