Wysiging soos op 09:53, 16 Januarie 2019 wysig KabouterBot (besprekings \| bydraes) Robotte 412 535 edits k Lêerparameters vertaal ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 20:31, 16 November 2019 wysig maak ongedaan Aliwal2012 (besprekings \| bydraes) Administrateurs 125 012 edits tegniese teksopruim Etiket: Visuele teksverwerker Nuwer wysiging →
Lyn 8: Tydens die [[1950]]'s het [[Straalvliegtuig\|straalvliegtuie]] hoër en vinniger begin vlieg en die VSA-lugmag het 'n groeiende bekommernis gehad oor die veiligheid van vlieëniers wat vanaf sulke hoë hoogtes uit hul vliegtuie moes uitskiet. Toetse met poppe het gewys dat 'n liggaam in vrye val dikwels in 'n plat tolvlug sou ingaan, teen 'n spoed van tot 200 omwentelings per minuut. Só 'n situasie sou moontlik lewensgevaarlik vir 'n mens wees. In 1958 ~~was~~is die Excelsior-projek ~~gestig~~van stapel gestuur met die doel om 'n valskermstelsel te ontwerp wat 'n veilige, beheerde daling na uitskietings op uiterste hoogtes sou moontlik maak. Francis Beaupre, 'n tegnikus by die Wright-Patterson Lugmagbasis in [[Ohio]], het 'n meertrappige valskermstelsel uitgedink wat bemande toetse sou bevorder. Die stelsel het bestaan uit 'n klein, 2 meter stabliseringsvalskerm wat ontwerp was om onbeheersde tolling teen hoë hoogtes te voorkom, asook 'n 8,5 m hoofvalskerm wat op 'n laer hoogte ontplooi het. Om die valskermstelsel te toets, het personeel by die lugmagbasis 'n 61 m-hoë [[helium]]ballon gebou, met 'n inhoudsmaat van naastenby 85 000 m³. Dié ballon sou 'n oop gondel en 'n toetsvlieënier tot in die [[stratosfeer]] hys. Kittinger, die toetsdirekteur van die projek, het drie opstygings en toetsspronge voltooi. Die gondel was sonder drukreëling en Kittinger moes 'n drukvaste pak tydens hierdie toetse dra, asook ekstra lae kleding om hom van die uiterste koue op die hoë hoogstes te beskerm. Daarnaas het hy ook die valskermstelsel self gedra; al dié ekstra gewig het Kittinger se eie gewig byna verdubbel. === Toetsspronge === Die eerste toets, Excelsior I, ~~was~~is op [[16 November]] [[1959]] uitgevoer. Kittinger het in die gondel opgestyg en op 'n hoogte van 23 300 m uit die gondel gespring.<ref name=Gaffney>Timothy R. Gaffney. ''Kittinger's long, lonely leap''. Dayton Daily News, bl. B1. 2002-08-12.</ref> Tydens die eerste toets ~~was~~het die stabilseringsvalskerm te vroeg ontplooi en het dit Kittinger om sy nek vasgevang: dit het veroorsaak dat hy teen 120 omwentelings per minuut getol het. Kittinger het sy bewussyn verloor, maar sy lewe ~~was gered~~is deur sy hoofvalskerm gered wat outomaties op 'n hoogte van 3 000 m ontplooi het. Ten spyte van die byna-rampsalige eerste toets, het Kittenger 'n tweede toets slegs drie weke later uitgevoer. Die tweede toets, Excelsior II, ~~was~~is op [[11 Desember]] [[1959]] uitgevoer. Hierdie keer het Kittinger van 'n hoogte van 22 800 m gespring<ref name=Gaffney/> en gedaal in 'n vryval vir 16 800 m voordat hy sy hoofvalskerm ontplooi het. [[Image:Excelsior NMUSAF Display.jpg\|duimnael\|Die Excelsior III-gondel by die Nasionale Museum van die V.S.-lugmag.]] Die derde en finale toets, Excelsior III, ~~was~~is op [[16 Augustus]] [[1960]] uitgevoer. Tydens die opstyging het die drukseël op Kittinger se regterhandskoen onklaar geraak en het hy skerp pyn in sy regterhand ervaar. Hy het besluit om nie die bemanning op die aarde daarvan in te lig nie, in geval dat hulle sou besluit om die toets te staak. Ten spyte van die feit dat hy die gebruik van sy regterhand tydelik verloor het, het hy die styging voortgesit en 'n hoogte van 31 300 m bereik.<ref name=Hampton>Jeffrey S. Hampton. ''"Hero of Aviation" speaks about record-setting free fall''. The Virginian-Pilot. Bladsy Y1. 2003-12-15.</ref> Die styging het een uur en 31 minute geneem en het die vorige ~~hoogte rekord~~hoogterekord van 30 942 m vir 'n bemande ballonvlug gebreek. Dié rekord was gestel deur majoor David Simmons as deel van die Manhigh-projek in [[1957]]. Kittinger moes wag totdat die ballon oor die landingsarea dryf en het vir 12 minute op hierdie hoogtepunt gebly. Hy het toe uit die ballon gespring en sy daling begin. Die klein stabliseringsvalskerm het suksesvol ontplooi en Kittinger het vir 4 minute en 46 sekondes geval,<ref name=Hampton/> waarmee hy die bestaande rekord vir die langste valskermvryval opgestel het (sommige deskundiges beskou dit egter nie as 'n vryvalrekord nie, te wyte aan die gebruik van die stabiliseringsvalskerm). Kittinger het sy hoofvalskerm op 'n hoogte van 5 300 m ontplooi en veilig in die woestyn van [[Nieu-Meksiko]] geland. Die hele daling het 13 minute en 45 sekondes geneem<ref name=Friend>Tim Friend. ''Out of thin air: His free fall from 20 miles put NASA on firm footing''. [[USA Today]]. Bladsy 1D. 1998-08-18.</ref> en het ook die huidige wêreldrekord vir die hoogste valskermsprong gestel. Tydens sy daling het Kittinger uiterste temperature so laag as −70 °C ervaar. Tydens die vryvalstadium het hy 'n topspoed bereik wat ~~verskeidelik~~op tussen 214 en 250 meter per sekonde beraam word. In latere onderhoude het Kittinger sy topspoed as 1149 km/h beskryf.<ref>James M. Clash [http://www.forbes.com/global/2003/1208/060.html ''One Giant Step'']. Forbes: 12.08.03</ref> 'n Plakkaat onderaan die oop deur van die Excelsior III-gondel lees "This is the highest step in the world".

Excelsior-projek: Verskil tussen weergawes