Maximilien Robespierre: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuut geskep
 
proeflees en taalverbeteringe
Lyn 1:
'''Maximilien Robespierre''' is op [[6 Mei]] [[1758]] in [[Arras]], Frankryk, waar sy pa ʼn'n prokureur was, gebore. Net soos sy pa en sy oupa het Robespierre ʼn'n regsgeleerde geword en gou bekendheid verwerf vir sy dienste aan die armes wat nie ʼn'n regsgeleerde kon bekostig nie. Robespierre het van vroeg af reeds in die politiek belang gestel en het hartstogtelik in die beginsels van die Franse filosoof [[Jean-Jacques Rousseau|Jean Jacques Rousseau]] geglo. Hy was oortuig daarvan dat Rousseau se geskrifte die antwoord op die probleme van die wêreld bevat het. Die geskrifte het getoon hoe die mens eens gelukkig en vry was, maar hoe sommige mense mettertyd niks meer as slawe van ander geword het nie. Robespierre se belangstelling in die politiek het gaandeweg toegeneem, en in [[1789]], kort voor die uitbreek van die [[Rewolusie|Revolusie]], is hy tot die Franse parlement, die State-Generaal, verkies.
 
Robespierre se karakter was in baie opsigte 'n geslote boek. Te oordeel aan sy dade moes hy 'n wrede, genadelose tiran gewees het, maar sy karakter het ook 'n ander sy gehad. Hy was 'n man van stipte eerlikheid, wat nooit die mag wat hy in sy hande gehad het, gebruik het om homself te verryk nie. By baie mense van daardie tyd was hy bekend as “die onomkoopbare". In werklikheid was hy stil, skugter en hoflik. Hy was baie gesteld op sy kleredrag en het baie tyd aan die versorging van sy hare bestee.
Lyn 6:
 
== Die Franse Revolusie ==
In die beginjare van die Revolusie het Robespierre ʼn'n taamlik onbeduidende rol gespeel. Die mag was gesentraliseer in die hande van die Nasionale Vergadering en hierdie liggaam het Robespierre as ʼn'n uiterste ekstremis en gevaarlike persoon beskou. Elders het Robespierre egter groot invloed gehad. In daardie tyd het talle politieke klubs in [[Frankryk]] die lig gesien. Die belangrikste van hierdie klubs was die [[Jakobyn|Jakobyne]] (die naam is ontleen aan die kloosterwaarklooster waar hierdie groep gewoonlik byeengekom het).
 
Dit was hier datwaar Robespierre met sy toesprake, wat gewoonlik ʼn bietjie gevorderd was vir die gewone lede, ʼn'n groot indruk gemaak het. Aanvanklik het die invloed van die Jakobyne egter beperk gebly, maar hul kans sou spoedig kom. Nadat die Revolusie drie jaar lank aan die gang was, het die inwoners van Parys weer eens rusteloos geword. Daar was ʼn'n gebrek aan voedsel en daar is ook vermoed dat sekere persone besig was om die werk van die Revolusie ongedaan te maak.
 
Die volgende jaar het ʼn'n oorlog met [[Pruise|Pruis]] en [[Oostenryk]] uitgebreek en die vermoede het ontstaan dat koning [[Lodewyk XVI van Frankryk|Lodewyk XVI]] kop in een mus met die vyand was. Die gevolg was dat die koning op [[21 Januarie]] [[1739]] tereggestel is. Tien maande later, in Oktober [[1739]], het [[Marie Antoinette]] ook onder die guillotine gesterf. Kort na die teregstelling van Lodewyk XVI het [[Groot-Brittanje|Brittanje]] ook tot die oorlog toegetree, en toe was Frankryk se posisie eers benard.
 
Daarby het die bevelvoerder van die Franse magte na die vyand oorgeloop in ʼn'n stadium toe die vyandelike magte vinnig besig was om Frankryk binne te val. Die geleentheid waarop die Jakobyne so lank en geduldig gewag het, het nou aangebreek. Eers het hulle die inwoners van [[Parys]] opgesweetopgesweep en daarna die beheer van die regering oorgeneem. Die eerste ding wat hulle gedoen het, was om hul grootste vyande, die Girondyne, se leiers te arresteer.
 
Daarna het die leiers van die Jakobyne ʼn'n komitee vir openbare veiligheid in die lewe geroep. Robespierre was ʼn'n lid van hierdie komitee, maar hy was ʼn'n tyd lank ondergeskik aan die kleurryke en kragtige persoonlikheid van George Jacques Danton. Die Jakobyne het nou besluit dat ʼn'n skrikbewind nodig was om [[Frankryk]] te red. Dit het gelei tot die massa-teregstelling onder die guillotine van alle teenstanderteenstanders en vermeende teenstanderteenstanders van die Jakobyne.
 
Intussen het die Franse troepe sukses op die slagveld behaal. Nie alleen is die vyand gestuit nie, maar ook teruggedryf. Hierdie sukses het ʼn'n gejuig oor die hele land laat opgaan, en Danton was van mening dat die skrikbewind beëindig moes word. Robespierre wou egter nie daarvan hoor nie, en toe Danton nie wou kopgee nie, het Robespierre gesê, “jy sal my in ʼn'n skotskar na die guillotine volg!” Robespierre het nou die alleenmag gehad en niemand het hom durf teengaan nie.
 
Die Nasionale Konvensie, wat die Nasionale Vergadering vervang het, is deur Robespierre die swye opgelê en het alles gedoen wat hy verlang het. Die Konvensie het selfs toegestem tot die stigting van ʼn'n nuwe revolusionêre geloof in Frankryk met Robespierre as die opperpriester.
 
== Sy einde ==