Trias politica: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Sobaka (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Lyn 42:
 
Die staatsowerheid is sedertdien verbonde aan die verskillende liggame wat daartoe gemagtig is. Hulle wou verhoed dat die een mag die ander beinvloed, en daarom het die skeiding van magte ingestel, waardeur die regbank ook konflikte arbitreer, enersyds tussen die wetgewende en uitvoerende gesag, en andersyds tussen die verskillende vlakke van regerings.
 
== Horisontale skeiding van magte ==
Met die horisontale skeiding van magte word bedoel 'n verdeling van mag volgens Montesquieu in wetgewende, uitvoerende en geregtelike gesag, wat nooit by een en dieselfde persoon of liggaam berus nie.
 
Die gesagte het elkeen hul eie magte en onafhanklikheid. Daar is ook geen mag wat hiërargies beter is as die ander magte nie. Al hierdie magte het individuele verantwoordelikhede teenoor mekaar en teenoor die burger deur ingeboude beheermeganismes.
 
Die uitvoerende gesag is teenoor die wetgewer verantwoordbaar, die wetgewer is dan teenoor die burgers verantwoordbaar. Burgers het 'n invloed op die wetgewer deur verkiesings.
 
Die regterlike gesag monitor dan die implementering van wette en regulasies en arbitreer in konflik tussen magte. Die regbank self kan volgens die basiese beginsels van die ''Trias'' beheer word deur middel van openbare toegang tot sittings, openbare toegang tot uitsprake, goeie klagte en 'n insig in belangebotsings (aanvullende funksieregisters), maar in die praktyk word die regterlike gesag deur die uitvoerende gesag georganiseer, die nodige infrastruktuur en hulpbronne beskikbaar stel. Die wetgewende gesag het ook 'n geregtelike wapen in die sin dat dit toesig kan hou oor die implementering van die ander magte deur ondersoekkomitees.
 
Die staatsdiens, media en eksterne adviseurs word ook soms as 'n gesag erken, dit word soms beskryf as 'n skadumag of ook die vierde mag.
 
== Vertikale skeiding van magte ==
Teenoor die horisontale skeiding van magte is ook 'n vertikale skeiding, dit is die verdeling van magte tussen die verskillende owerhede op nasionale, streeks- en plaaslike vlak. Hierdie vertikale skeiding kom nie direk uit die teorie van Montesquieu nie, maar volg dit wel.
 
Dit beteken dat die verdeling van magte oor die hoër en laer regerings ook volgens die reëls van die ''trias politica'' geskied. Die regulerende gesag van die regering is byvoorbeeld na provinsies, waterrade en munisipaliteite oorgeplaas omdat nie alles deur die sentrale regering in detail gereguleer kan word nie. In die verlede is die outonomie van die verskillende regeringsvlakke vooropgestel. Dit word die driekringsteorie genoem. Vandag is die skeiding van horisontale vlakke van die regering minder streng en is daar dikwels samewerking.
 
[[Kategorie:Regering]]