Stoomlokomotief: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
→‎Voordele en nadele: Fout reggestel
taalversorging
Lyn 75:
'n Lokomotief wat 'n [[kolewa]] trek word 'n tenderlokomotief genoem. Die meeste stoomlokomotiewe in die wêreld is tenderlokomotiewe. Die basiese konsep van 'n stoomlokomotief is in Stephenson se ''Rocket'' (1829) opgeneem. Hierdie lokomotief is vir die Rainhill Trials (1825) ontwikkel. Dit sluit in die dra van water en steenkool op 'n aparte kolewa (die watertenk in die foto langsaan is die vat wat bo-op die kolewa sit). Die ''Rocket'' was ook die eerste stoomlokomotief om naby-horisontale suierbeweging te gebruik - vroeëre stoomlokomotiewe het gebruik gemaak van 'n vertikale suierbeweging. Al het die ''Rocket'' net twee dryfwiele, het Stephenson in 1825 die dryfwiele van 'n andere lokomotief, ''The Locomotion'' met mekaar gekoppel.
 
In 1837 is ''Hercules'', 'n 4-4-0 lokomotief deur die Amerikaanse firma ''Eastwick and Harrison'' ontwikkel. ''Hercules'' was die eerste stoomlokomotief met 'n poniedraaistel, 'n uitvinding wat meer stabiliteit op skerp draaie gegee het. In die jare wat volg word die poniedraaistel 'n alledaagsalledaagse konsep van die stoomlokomotief.
 
Die kragtigste tenderlokomotief op [[Transnet|Suid-Afrikaanse Spoorweë]] was die 4-8-4 ''Red Devil''. Die ''Red Devil'' wasis in 1953 as 'n [[Klas 25NC-stoomlokomotief|Klas 25NC]] lokomotief gebou en is as 'n [[Klas 26-stoomlokomotief|Klas 26]] lokomotief in 1980 herbou. Hierdie lokomotief en sy tender was 27.,90 m lank en kon 'n trein van 13001 300 ton trek. Die gesamentlike operasionele gewigmassa was 236 ton en die lokomotief kon 'n trein met 'n topsnelheid van ongeveer 75 km/h trek.
 
=== Tenklokomotief ===
Lyn 84:
[[Lêer:PPR 26 Tonner 0-6-0ST Nylstroom.jpg|duimnael|regs|'n 26 Ton saaltenklokomotief van die [[Pretoria-Pietersburg Spoorweë]]. Hierdie lokomotief tree in 1899 in diens.]]
 
Lokomotiewe wat nie kolewaens het nie, maar hul brandstof en water aan boord van die lokomotief dra, word tenklokomotiewe genoem. Gewoonlik dra die tenklokomotief sy steenkool in 'n bak agter die masjinis en sy water in tenks wat langsaan of bo-op die stoomketel sit, dus dra hy minder water en steenkool as 'n tenderlokomotief.
Gewoonlik dra die tenklokomotief sy steenkool in 'n bak agter die masjinis en sy water in tenks wat langsaan of bo-op die stoomketel sit, dus dra hy minder water en steenkole as 'n tenderlokomotief.
 
Die voordeel van die tenklokomotief is dat hy kleiner en goedkoper is as 'n tenderlokomotief. Aangesien sy [[drywing]] minder is as dié van 'n tenderlokomotief en ook dat hy minder steenkool en water dra as 'n tenderlokomotief, is hy meer geskik vir die bedryf van kort treine op takspoorweë of rangeerwerwe eerder as op langafstandspoorweë.
Line 119 ⟶ 118:
[[Lêer:Class GMAM 4079 (4-8-2+2-8-4).JPG|duimnael|'n 4-6-2+2-6-4 Klas GNAM-Garrattlokomotief, gefotografeer te [[Pretoria]]. Hierdie lokomotief het op 'n 1065 mm spoor gewerk.]]
 
Die [[Garratt-stoomlokomotief]] is vernoem na sy uitvinder, die Britse spoorwegingenieur William Henry Garratt. Garrett het 'n patent verkry in 1907 verkry.
[[Lêer:Garratt_loco.png|duimnael|300px|links|Skets van 'n Garrattlokomotief se uitleg]]
Al was die Britse firma ''Beyer Peacock'' een van die grootste vervaardigers van Garratt-lokomotiewe, was die meeste van die Garrattlokomotiewe na lande in die Britse Ryk uitgevoer en nie in Groot -Brittanje self gebruik nie. Die lokomotief het drie onderstelle. Die eerste en derde onderstelle het elk 'n stel dryfwiele, maar die tweede onderstel, wat tussen die ander twee gekoppel is, het geen wiele nie. Die watertenk word deur die voorste onderstel gedra terwyl die laaste onderstel die kole dra. Die kajuit, vuurkas, stoomketel en rookkas word deur die middelonderstel gedra.
 
Een van die voordele van die Garrattlokomotief is dat elke enjin 'n kort wielbasis het, dus kan hy op spore met skerp draaie werk. In Suid-Afrika het Garrattlokomotiewe op beide 1065&nbsp;mm- en 610&nbsp;mm-spoorwydtes gewerk. Al het elke enjin 'n kort wielbasis, word die massa van die lokomotief oor twee wielbasisse versprei, dus word die massa van die lokomotief ook oor 'n groter spoorlengte versprei. Nog 'n voordeel is die afwesigheid van dryfwiele onder die ketel, wat dit moontlik maak om groter ketels en vuurkaste te bou.<ref>{{cite web