Lawrenti Beria: Verskil tussen weergawes

'''Lawrenti Pawlowitsj Beria''' (/ˈbɛriə/; [[Russies|Russian]]: Лавре́нтий Па́влович Бе́рия, <small>IPA:</small> [ˈbʲerʲiə]; [[Georgies]]: ლავრენტი პავლეს ძე ბერია, translit.: lavrent'i p'avles dze beria, <small>IPA:</small> [bɛriɑ]; [[29 Maart]] [O.S. [[17 Maart]]] [[1899]] - [[23 Desember]] [[1953]]) was 'n Sowjet-politikus, marskalkmaarskalk van die Sowjetunie en administrateur van staatsveiligheid, hoof van die Sowjet-sekuriteits- en geheime polisie-apparaat ([[NKVD]]) onder [[Josef Stalin]] tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]], en word bevorder tot adjunk-premier onder Stalin vanaf 1941. Hy is later amptelik by die [[Politburo van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie|Politburo]] in 1946.

Beria was die langste en invloedrykste van Stalin se geheime polisiehoofde, en het sy grootste invloed tydens en na die Tweede Wêreldoorlog uitgeoefen. Na die Sowjet-inval in Pole in 1939 was hy verantwoordelik vir die organisering van die bloedbad in [[Slagting van Katyn|Katyn]]. Terselfdertyd het hy groot dele van die Sowjetstaat geadministreer en opgetree as die ''[[de facto]]'' Marshalmaarskalk van die Sowjetunie in bevel van die NKVD-veldeenhede wat verantwoordelik was vir versperringstroepe en Sowjet-partydigeparisan [[Spioenasie|intelligensie]]- en [[sabotasie]]-operasies aan die Oostelike Front gedurende die Tweede Wêreldoorlog. Beria het die groot uitbreiding van die [[Gulag]]-arbeidskampe bestuur en was hoofsaaklik verantwoordelik vir toesig oor die geheime aanhoudingfasiliteite vir wetenskaplikes en ingenieurs, bekend as ''sharashkas''.

Hy het die Yalta-konferensie saam met Stalin bygewoon, wat hom aan die Amerikaanse president [[Franklin D. Roosevelt]] voorgestel het as "ons Himmler". Na die oorlog organiseer hy die kommunistiese oorname van die staatsinstellings in [[Sentraal-Europa]] en [[Oos-Europa]] en politieke onderdrukkings in hierdie lande. Beria se kompromislose genadeloosheid in sy pligte en vaardigheid om resultate te lewer, het uitgeloop op sy sukses met die toesig oor die Sowjet-atoombom[[kernwapen]]-projek. Stalin het dit absolute prioriteit geniet en die projek is binne minder as vyf jaar voltooi.

Na die dood van Stalin in Maart 1953 word Lawrenti Beria die eerste adjunk-premier van die Sowjetunie en hoof van die Ministerie van Binnelandse Sake. In hierdie dubbele hoedanigheid het hy 'n trojka gevorm saam met [[Georgi Malenkof]] en [[Wjatsjeslaf Molotof]] wat die land vlugtig in die plek van Stalin gelei het. 'Nn Staatsgreep deur [[Nikita Chroesjtsjof]] in Junie 1953 met die hulp van die Marshalmaarskalk van die Sowjetunie [[Georgi Zjoekof]], het Beria van die mag verwyder, en hy is op 357 aanklagte van verkragting en hoogverraad gearresteer. Hy is ter dood veroordeel en is op 23 Desember 1953 deur [[Pavel Batitsky]] tereggestel.