Tafelberg: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Geologie: Afrikaanse byskrifte |
Uitgebrei, besig |
||
Lyn 31:
'''Tafelberg''' ([[Engels]]: ''Table Mountain'') is 'n berg in [[Suid-Afrika]] wat uitkyk oor [[Kaapstad]] en omgewing. Dit het 'n kenmerkende plat plato, wat 'n [[mesa]] genoem word, en strek omtrent drie kilometer van punt tot punt.
As 'n mens suid oor die stad uitkyk na Tafelberg sien jy links (oos) die driehoekige [[Duiwelspiek]] (1 000 [[meter|m]]) en regs die ronde [[Leeukop]] (669 m) en [[Seinheuwel]]. Dit is die noordelike punt van 'n reeks berge wat afstrek deur die lengte van die [[Kaapse Skiereiland]].
Die berg se hoogste punt is by [[Maclear se baken]]. 'n Berugte, gevaarlike ligging is Carrel se lys, wat 'n ononderbroke val (op die middel bo van die foto getoon) is, nie ver van Maclear se baken nie.
Lyn 37:
Tafelberg is die enigste formasie op aarde waarna ’n [[sterrebeeld]] genoem is: [[Tafel (sterrebeeld)|Mensa]], wat "tafel" beteken. Die naam was eers Mons Mensae ("Tafelberg"), maar is later verkort. Die sterrebeeld word in middel [[Junie]] rondom middernag in die [[Suidelike Halfrond]] gesien, onder die [[Jagter (sterrebeeld)|Jagter]]. Dit het sy naam gekry van die [[Frankryk|Franse]] [[sterrekundige]] [[Nicolas-Louis de Lacaille]] gedurende sy verblyf aan die Kaap in die middel [[18de eeu]].
Die stad Kaapstad omring deesdae die berg;
== Benaming ==
Lyn 67:
Die boonste sowat 600 m van die 1 km hoë plat berg, of [[mesa]], bestaan uit gesteentes uit die [[Ordovisium]] van sowat 450-510 miljoen jaar gelede. Dié gesteentes beslaan die boonste twee lae van die [[Kaapse Plooiberge]], waarvan Tafelberg deel is.<ref name=compton /><ref name=McCarthy>{{cite book |last=McCarthy |first=T. |last2=Rubidge |first2=B. |year=2005 |title=The Story of Earth and Life |pages=188–192 |publisher=Struik |location=Cape Town |isbn=1-77007-148-2 }}</ref> Die heel boonste, jongste laag bestaan uit uiters harde [[kwarts]][[sandsteen]], wat die [[Kaapse Plooiberge#Tafelberg-groep|Skiereiland-formasie]], of Tafelbergsandsteen-formasie, genoem word. Dit is uiters erosiebestand en vorm kenmerkende steil grys kranse. Die 70 m daaronder, bekend as die Graafwater-formasie, bestaan uit maroen moddersteen, wat in baie dunner strata afgeset is as die Skiereiland-formasie.<ref name=compton /> Die Graafwater-gesteentes kan die beste gesien word net bo die kontoerpad aan die voorkant van die berg, asook om [[Duiwelspiek]]. Hulle kan ook aan die kante van [[Chapmanspiek-rylaan]] gesien word. Die gesteentes het vermoedelik ontstaan in vlak getyvlaktes waarin ’n paar [[fossiel]]e uit die Ordovisium ontdek is, en fossielspore het behoue gebly.<ref name=compton /><ref name=tankard>{{cite book |last=Tankard |first=A. J. |last2=Jackson |first2=M. P. A. |last3=Eriksson |first3=K. A. |last4=Hobday |first4=D. K. |last5=Hunter |first5=D. R. |last6=Minter |first6=W. E. L. |year=1982 |title=Crustal Evolution of Southern Africa. 3.8 Billion Years of Earth' History |pages=338–344 |publisher=Springer |location=New York |isbn=0-387-90608-8 }}</ref> Die Graafwater-gesteentes lê op ’n basis van [[Kaapse Graniet]]. Duiwelspiek, [[Vlaeberg]], die stadskom en ’n groot deel van die [[Kaapse Vlakte]] lê egter op geplooide en veranderde [[filiet]]e en [[horingsteen]], informeel bekend as Malmesbury-skalie. Die Kaapse Graniet en Malmesbury-skalie vorm die laer, sagter hange van die Tafelbergreeks op die [[Kaapse Skiereiland]]. Hulle kom uit die laat [[Prekambrium]], wat minstens 40 miljoen jaar ouer as die Graafwater-gesteentes is.<ref name=compton />
[[Beeld:Nuweland Graafwater.jpg|thumb|200px|links|Van die oostelike
[[Beeld:Kaapse erosie.svg|thumb|’n Geologiese deursnee van wes tot oos deur tafelberg, die Kaapse Vlakte (die landengte wat die skiereiland met die vasteland verbind) en die [[Hottentots-Hollandberge]] op die vasteland. Dit wys hoe die Kaapse Plooiberge in hierdie streek deur erosie weggevreet is en net Tafelberg met sy plat bokant, wat eens die bodem van ’n vallei was, agtergelaat het.<ref name=compton>Compton, John S. (2004) ''The Rocks & Mountains of Cape Town''. Cape Town: Double Story. {{ISBN|978-1-919930-70-1}}</ref>]]
[[Beeld:Table Mountain Cape Town South Africa 19Mar2018 SkySat.jpg|thumb|’n Satellietfoto van Tafelberg en Kaapstad.]]
Lyn 101:
{{CommonsKategorie|Table Mountain|Tafelberg}}
* [http://www.tablemountain.net/main/index.asp Table Mountain Aerial Cableway Company], indien jy na die bokant wil reis.
* [http://www.nature.co.za/ Nature South Africa], vir aanwysings indien jy wil loop.
* [http://www.cpnp.co.za/ Table Mountain National Park], vir meer inligting.
|