Gebruiker:JMK/Taalgebruik: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 48:
* "Treinwaens" vervoer mense, maar "treintrokke" (oop of toe) is komponente van goederetreine.<ref name =rsg2-2-2020>[http://www.rsg.co.za/Program-Potgooi/48/Taaldinge Taaldinge], RSG, 2 Februarie 2020</ref>
* Geboue en dorpe kan "ontruim" word, maar mense word "verskuif".<ref name=uvj1>[https://www.uj.ac.za/faculties/humanities/Department-of-Afrikaans/Documents/Afrikaanse%20Taalgids_2018.pdf Afrikaanse Taalgids], Kantoor vir Meertalige Taaldienste, Universiteit van Johannesburg, deur Tisa Viviers (2018)</ref>
* Mens "spandeer geld", maar "bestee tyd"<ref name=taalk>[https://www.facebook.com/Taalkommissie/posts/828293967227233 Taalkommissie en Viva (Virtuele Instituut vir Afrikaans) op facebook]</ref> (sekere woordeboeke verskil blykbaar hiervan, en "geld bestee" word ook aanbeveel) Jy "wen" nie jou mededingers nie, maar jy "klop" hulle. Jy kan egter die kompetisie of wedstryd "wen".<ref name=rg3/> Jy "staan nie 'n kans" om te wen nie, maar "het 'n goeie kans" om te wen. Kyk anglisismes.
* Die "syfer 9" is nie 'n "nommer" nie, maar kan vir numering gebruik word.
* "Vure" veroorsaak gewoonlik nie skade nie, maar "brande" wel.<ref name =rsg2-2-2020/>
* Mens "spandeer geld", maar "bestee tyd"<ref name=taalk>[https://www.facebook.com/Taalkommissie/posts/828293967227233 Taalkommissie en Viva (Virtuele Instituut vir Afrikaans) op facebook]</ref> (sekere woordeboeke verskil blykbaar hiervan, en "geld bestee" word ook aanbeveel) Jy "wen" nie jou mededingers nie, maar jy "klop" hulle. Jy kan egter die kompetisie of wedstryd "wen".<ref name=rg3/> Jy "staan nie 'n kans" om te wen nie, maar "het 'n goeie kans" om te wen. Kyk anglisismes.
* Jy "staan nie 'n kans" om te wen nie, maar "het 'n goeie kans" om te wen. Kyk anglisismes. En jy "wen" nie jou mededingers nie (nie 'n transitiewe werkwoord), maar jy "klop" hulle (wel transitief). Jy kan egter die kompetisie of wedstryd "wen".<ref name=rg3/> Kyk woordsoorte:
 
====Korrekte woordsoorte====
* "Marine-" kan aangewend word as marineomgewing, marinebioloog, ens. Maar die los byvoeglike naamwoord is "mariene". Soortgelyk is "stereotipe" die selfstandige naamwoord en "stereotiepe" die byvoeglike.<ref name=uvj1/> Vgl. ook "bydrae" (snw) vs. "bydra" (werkwoord) en politieke vs. polities (bywoord)
* Jy "groei" nie 'n baard, of mielies of enigiets anders nie, want "groei" is nie 'n oorganklike werkwoord soos "Eng: grow" nie. Jy "kweek 'n baard" of "verbou mielies", ens. Kyk ook "opgegroei".
* Vgl. ook bydrae vs. bydra en politieke vs. polities (bywoord)
* Om dieselde rede "sink" jy nie 'n skip of enigiets anders nie, maar jy het dit "laat sink", of "tot sink gebring".<ref name=vdm1/>
* Die koffie het lekker "gesmaak" en nie lekker "geproe" nie,<ref name=rg3/> want jy proe aan die koffie, en nie die koffie aan jou nie. Jy hoef my ook nie te "onthou" om my werk te doen nie, maar jy kan my "herinner".<ref name=rg3/>
* "Die handhaaf van" goeie Afrikaans moet "die handhawing van" goeie Afrikaans wees, want "handhaaf" is 'n werkwoord, en "handhawing" nié.<ref name=jrap/> "Opbloeiing", "nasporing", "opstelling", "doodloping" en "vervalling" kan egter vervang word met "opbloei", "naspoor", "opstel", "doodloop", en "verval", almal selfstandige naamwoorde. Die -ing word net gebruik waar dit noodsaaklik is.
* "Verseker" is 'n werkwoord, jy kan jou eiendom verseker, of jy kan iemand verseker van die waarde van 'n produk, ens. "Vir seker" beteken egter "beslis" of "gewis",<ref name = rg7>Die top-10 taalfoute wat Afrikaanssprekendes (onbewustelik) maak, Riaan Grobler, 30 September 2015 11:50</ref> soos in Engels: "for sure".
 
====Verwarbare woorde====
Line 61 ⟶ 65:
* Atlete hardloop die "tweede rondte (met begin en eindpunt) van die baan", maar 'n tennisspeler is in die "tweede ronde" uitgeskakel. Jou span het na die "twee ronde" deurgedring, en jy kan 'n "tweede of derde ronde" drankies bestel.<ref name=rg3/>
* "Besondere" beteken spesifiek, bepaald, ens., maar "besonderse" beteken uitermate, uitsonderlik, spesiaal, ens.
* Jy hoef my ook nie te "onthou" om my werk te doen nie, maar jy kan my "herinner".<ref name=rg3/>
* "Verseker" is 'n werkwoord, jy kan jou eiendom verseker, of jy kan iemand verseker van die waarde van 'n produk, ens. "Vir seker" beteken egter "beslis" of "gewis",<ref name = rg7>Die top-10 taalfoute wat Afrikaanssprekendes (onbewustelik) maak, Riaan Grobler, 30 September 2015 11:50</ref> soos in Engels: "for sure".
* Die gevolge kan "verreikend" (sonder kappie) wees, d.w.s. 'n nadraai hê, en jou taalstudies mag "verrykend" wees.
* Die koffie het lekker "gesmaak" en nie lekker "geproe" nie,<ref name=rg3/> want jy proe aan die koffie, en nie die koffie aan jou nie. Jy hoef my ook nie te "onthou" om my werk te doen nie, maar jy kan my "herinner".<ref name=rg3/>
* "Tamteer" en "tempteer" is nie sinonieme soos sekere woordeboeke aandui nie. "Tamteer" beteken "pla" of "terg", terwyl "tempteer" met uitlokking te doen het, bv. deur iemand in die versoeking stel of te verlei.<ref name=vdm1/>
* Verwarring met Engels: Jy maak nie 'n "offer" nie, maar wel 'n "aanbod". En iemand is "dapper", d.w.s. "moedig", maar 'n "brawe" persoon is "deugsaam", "fatsoenlik" of "goed".<ref name=rg3/> Biljoen is in Engels "trillion", en die Engelse "billion" is "miljard". Biljoenêrs is gevolglik baie skaars, behalwe in lande wat hoë inflasie gehad het. "Eventueel" beteken "moontlikerwys" of "gebeurlik", en is nie ekwivalent aan "eventually", wat "uiteindelik" beteken nie. Vgl. ook "eventualiteit" en "evenement". 'n Joernaal is 'n dag- of logboek, en nie 'n vaktydskrif soos in Engels (''journal'') nie.<ref name=uvj1/>
Line 99 ⟶ 102:
 
====Werkwoorde en aksies====
* Hy het daar "opgegroei" is wel so aanvaarbaar as "grootgeword", alhoewel eersg. na 'n anglisisme mag klink.<ref name=vdm1/> Maar jy "groei" nie 'n baard, of mielies nie, of enigiets anders nie, want "groei" is nie 'n oorganklike werkwoord soos "Eng: grow" nie. Jy "kweek 'n baard" of "verbou mielies", ens. Om dieselde rede "sink" jy nie 'n skip of enigiets anders nie, maar jy het dit "laat sink", of "tot sink gebring".<ref name=vdm1/>
* Gebruik van "'''gaan'''": hulle sal "sonder kos moet gaan" moet wees: "sonder kos moet bly". "Alles gaan verkeerd", moet wees: "alles loop verkeerd". Iemand het nie "van sy kop af gegaan" nie, maar "geraak". Hy "gaan in vir sitrus" moet wees "lê hom toe op sitrus". "Bed toe gaan" is korrek.<ref name=vdm1/>
* Vgl. ook "ingaan", jy kan op 'n "saak ingaan", maar nie "ingaan vir eksamen" nie. Die lig het nie "uitgegaan" (buitentoe) nie, maar het "doodgegaan", of is "uitgedoof".<ref name=vdm1/> Jy kan nie "teruggaan op jou woord nie", maar kan wel jou "woord/belofte breek/verbreek".<ref name=vdm1/>