Voorlaaier (geweer): Verskil tussen weergawes

’n '''Voorlaaier''' is ’n geweer wat, onder andere, tydens die [[Groot Trek]] gebruik is en wat by die bek van die loop gelaai is.<ref>"Voorlaaier" in die [[HAT]]. Aanlyn by [https://viva-afrikaans.org/ viva-afrikaans.org] (intekening nodig). Besoek op 13 Januarie 2020.</ref> Dit was die [[Voortrekkers]] se vernaamste wapen. Elke man het waarskynlik 'n voorlaaier of twee besit en daarsonder sou dit vir hom moeilik gewees het om te oorleef. Dit is nie net gebruik om vleis in die pot te sit nie, maar ook vir verdediging in tye van gevaar.

 

 

Benewens die standaard-enkelloopvoorlaaiers het sommige Voortrekkermans ook dubbelloopgewere gehad. Elke loop was met sy eie pan en vuursteen toegerus.<ref>De Klerk, Herinneringe, bl. 254.</ref> [[Andries Pretorius]] het so ’n dubbelloopvoorlaaier besit en tydens die [[Slag van Bloedrivier]] gebruik. Hy word inderdaad met daardie geweer in sy hand as een van die vier hoekwagte van die [[Voortrekkermonument]] in [[Pretoria]] uitgebeeld.

==Byname==

Om tussen verskillende fabrikate voorlaaiers te onderskei het die Voortrekkers byname of die fabrikaat van die geweer gebruik. Volgens De Klerk het die naam "bobbejaanboud" gedui op die vorm van die kolf. "Sterloop" was ’n algemene naam vir ’n bepaalde soort geweer, wat ’n silwer sterretjie op die loop ingelê gehad het, voor of agter die visier. Die beste sterlope was die "Frederik Bothas", wat na die vervaardiger genoem is – die meeste was agt- of tienponders. "Bloublaser" was die bynaam van ’n ander soort geweer, ook ’n agt- of tienponder, wat as ’n minder goeie geweer beskou is. Die "Jan Cuylenburg" was ’n goeie geweer van dieselfde kaliber, maar die "Jan Waterneyers" het nie so ’n goeie naam gehad nie. Dan was daar ’n geweer in gebruik op die loop waarvan gestaan het "Jacob Oortman, Amsterdam". Dit was ’n agt-, tien- of twaalfponder en is as uitstekende skietgewere beskou. Die "Levi"-gewere het ’n reeks letters gehad wat met silwer op die loop ingelê is en ’n sterretjie net voor die visier. Hulle het goed geskiet.<ref>De Klerk, Herinneringe, ble. 253-254.</ref>