Voorlaaier (geweer): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Beter foto
Lyn 11:
 
==Byname==
[[Lêer:British Military Short Land Pattern Musket.jpg|duimnael|links|400px350px|’n Britse "Brown Bess", wat deur sommige Voortrekkers gebruik is.]]
[[Lêer:COLLECTIE TROPENMUSEUM Donderbus met vuursteenslot TMnr 214-3.jpg|duimnael|links|350px|’n "Donderbus".]]
Om tussen verskillende fabrikate voorlaaiers te onderskei het die Voortrekkers byname of die fabrikaat van die geweer gebruik. Volgens De Klerk het die naam "bobbejaanboud" gedui op die vorm van die kolf. "Sterloop" was ’n algemene naam vir ’n bepaalde soort geweer, wat ’n silwer sterretjie op die loop ingelê gehad het, voor of agter die visier. Die beste sterlope was die "Frederik Bothas", wat na die vervaardiger genoem is – die meeste was agt- of tienponders. "Bloublaser" was die bynaam van ’n ander soort geweer, ook ’n agt- of tienponder, wat as ’n minder goeie geweer beskou is. Die "Jan Cuylenburg" was ’n goeie geweer van dieselfde kaliber, maar die "Jan Waterneyers" het nie so ’n goeie naam gehad nie. Dan was daar ’n geweer in gebruik op die loop waarvan gestaan het "Jacob Oortman, Amsterdam". Dit was ’n agt-, tien- of twaalfponder en is as uitstekende skietgewere beskou. Die "Levi"-gewere het ’n reeks letters gehad wat met silwer op die loop ingelê is en ’n sterretjie net voor die visier. Hulle het goed geskiet.<ref>De Klerk, Herinneringe, ble. 253-254.</ref>
Om tussen verskillende fabrikate voorlaaiers te onderskei het die Voortrekkers byname of die fabrikaat van die geweer gebruik. Volgens De Klerk het die naam "bobbejaanboud" gedui op die vorm van die kolf. "Sterloop" was ’n algemene naam vir ’n bepaalde soort geweer, wat ’n silwer sterretjie op die loop ingelê gehad het, voor of agter die visier. Die beste sterlope was die "Frederik Bothas", wat na die vervaardiger genoem is – die meeste was agt- of tienponders.
 
Om tussen verskillende fabrikate voorlaaiers te onderskei het die Voortrekkers byname of die fabrikaat van die geweer gebruik. Volgens De Klerk het die naam "bobbejaanboud" gedui op die vorm van die kolf. "Sterloop" was ’n algemene naam vir ’n bepaalde soort geweer, wat ’n silwer sterretjie op die loop ingelê gehad het, voor of agter die visier. Die beste sterlope was die "Frederik Bothas", wat na die vervaardiger genoem is – die meeste was agt- of tienponders. "Bloublaser" was die bynaam van ’n ander soort geweer, ook ’n agt- of tienponder, wat as ’n minder goeie geweer beskou is. Die "Jan Cuylenburg" was ’n goeie geweer van dieselfde kaliber, maar die "Jan Waterneyers" het nie so ’n goeie naam gehad nie. Dan was daar ’n geweer in gebruik op die loop waarvan gestaan het "Jacob Oortman, Amsterdam". Dit was ’n agt-, tien- of twaalfponder en is as uitstekende skietgewere beskou. Die "Levi"-gewere het ’n reeks letters gehad wat met silwer op die loop ingelê is en ’n sterretjie net voor die visier. Hulle het goed geskiet.<ref>De Klerk, Herinneringe, ble. 253-254.</ref>
 
Die Voortrekker Jan Maartens het op sy oudag ook van die gewere se byname vertel, waaronder sy vader se agtponder-donderbus Ortman.<ref>Anoniem, Jan Thomas Martens 1829-1910, De Huisgenoot, September 1921, bl. 214.</ref> Sommige Voortrekkers het ’n "Brown Bess" gehad, wat ’n Britse militêre geweer was.<ref>Pretorius, Op trek, bl. 151 wat verwys na Lategan en Potgieter, Die Boer se roer, p. 26.</ref> Die naam "bloublaser" is nie noodwendig gebruik om ’n spesifieke soort voorlaaier aan te dui nie, maar wanneer daar as gevolg van ’n minderwaardige tipe kruit by die afvuur van ’n skoot ’n flits blou rook by die loop uitgekom het.<ref>Pretorius, Op trek, bl. 151 wat verwys na B. Berkovitch, Antique Firearms in South Africa, Antiques in South Africa 20, , 1987, bl. 49.</ref>