Namakwaland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
→‎Blomme: verbeter skakels
Lyn 12:
Die ligging van NG gemeentes is 'n goeie aanduiding van waar wit Namakwalanders hulle gevestig het, omdat die wit bevolking byna uitsluitlik Afrikaanssprekend is. Op Springbok is daar twee gemeentes, met die res van die dorpe wat een elk het: Alexanderbaai, Port Nolloth, Kleinsee (die gemeente heet Grootmist), Nababeep (die gemeente heet Simon van der Stel), Kamieskroon en Garies. Vir die administrasiedoeleindes van die [[NG Kerk]], val Pofadder, [[Aggeneys]] en [[Oranjemund]] net noord van die monding van die [[Oranjerivier]] by Alexanderbaai, ook binne die ring van Namakwaland, wat deel is van die Wes-en-Suid-Kaaplandse Sinode. Die totale getal (doop- en belydende) lidmate was in [[2006]] net 4 724, vergeleke met 6 500 in [[1994]]. Omstreeks 2014 is Oranjemund aan Namibië se Sinode oorgedra.
 
Daar is gemeentes van die [[Verenigende Gereformeerde Kerk]] (in chronologiese volgorde van stigting) op Steinkopf, Concordia, [[Komaggas]], Garies-Kamieskroon (gekombineerd), [[Kuboes]], Springbok, Port Nolloth, Okiep en Nababeep. Die VG -gemeente Pofadder is ook deel van die ring van Steinkopf. Bruin Namakwalanders behoort ook in groot getalle aan die Anglikaanse Kerk en in 'n mindere mate aan die [[Rooms-Katolieke Kerk]].
 
== Ekonomie ==
Lyn 23:
 
=== Ligging ===
Namakwaland is 'n landstreek in die noordweste van die Kaapprovinsie. Dit strek al langs die [[Atlantiese Oseaan]], van die [[Olifantsrivier, Namakwaland|Olifantsriviermond]] in die suide tot by die Oranjerivier in die noorde, en landinwaarts min of meer tot by die [[Bokkeveldberge]] en [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]]. Die gebied kan in 'n aantal substreke onderverdeel word, naamlik die [[Sandveld]], die Hardeveld, die Richtersveld, die [[Knersvlakte]] en Boesmanland.
 
Die Sandveld is die laagliggende vlakte langs die kuslyn wat ooswaarts steil styg tot ʼn gebroke reeks granietkoppies en berge, die sogenaamde [[Harreveld|Hardeveld]]. Die hoofbergreeks is die Kamiesberg, waarvan die hoogste piek 1700 m is. In die noorde loop die Hardeveld uit in die dorre, bergagtige Richtersveld, terwyl dit ooswaarts oorgaan in die grasplato van Boesmanland.
Lyn 40:
 
=== Ekonomie ===
Namakwaland se ekonomie sentreer om die landbou en mynbou. Die vernaamste boerderyvertakkings is skaap- en bokteelt. Die geharde [[karakoelskaap]] aard die beste in die dorre landskap en is die grootste bron van die boere se inkomste.
 
[[Beesboerdery]] word op klein skaal in Boesmanland aangetref. Baie min dele van Namakwaland is vir akkerbou geskik. Lusern, vrugte en groente word op die walle van die Olifantsrivier en by [[Vioolsdrif]] langs die [[Oranjerivier]] onder besproeiing verbou. By [[Vredendal]], wes van Vanrhynsdorp, is daar ook talle wingerde wat goeie wyn lewer, terwyl die streke met die hoër reënval geskik is vir die verbouing van koring. Dadelplantasies word by [[Pella]] en [[Henkries]] noord van [[Pofadder, Noord-Kaap|Pofadder]] aangetref.
 
Namakwaland is ryk aan minerale. Die ontwikkeling van die gebied is hoofsaaklik aan die voorkoms van koper en diamante te danke. Die grootste kopermyne word noord van Springbok by [[Nababeep]], [[Okiep]] en [[Carolusberg]] aangetref, en betreklik onlangs is ryk afsettings by [[Aggeneys]] ontdek. Namakwaland se diamante is eers in 1926 deur kapt. [[Jack Carstens]] in die omgewing van [[Port Nolloth]] ontdek. Tans is Alexanderbaai, aan die mond van die Oranjerivier, en [[Kleinsee]], aan die mond van die [[Buffelsrivier, Noord-Kaap|Buffelsrivier]], die belangrikste diamantsentra.
 
Ander minerale wat voorkom is [[beril]], [[sink]], [[lood]], [[silwer]], [[bariet]], sillimaniet, [[mika]], [[mangaan]], [[asbes]] en [[molibdeen]]. Groot hoeveelhede halfedelstene word ook in Namakwaland aangetref, asook sout, kalksteen en gips. Visvangs speel 'n betreklik belangrike rol langs die kus. Daar is visfabrieke by Doringbaai, Hondeklip en Port Nolloth waar vis ingelê of bevries, of tot [[vismeel]] en -olie verwerk word. Op Port Nolloth word ook [[Kreefagtiges|kreef]] verwerk.
Lyn 51:
Die belangrikste dorpe in die suide van Namakwaland is Vanrhynsdorp en Vredendal, onderskeidelik een van die heel oudstes en jongstes in die gebied. 'n Blanke nedersetting was reeds in omstreeks 1740 by Vanrhynsdorp gevestig en Vredendal is 200 jaar later gestig. Die dorp is teenswoordig die middelpunt van die besproeiingsgebied rondom die Olifantsrivier. In die noorde lê Springbok, wat sowel die administratiewe as die ekonomiese sentrum van Namakwaland is.
 
Toe die dorp in 1862 uitgelê is, was die naam oorspronklik [[Springbokfontein]], na aanleiding van die fontein wat goeie water aan die vroeë mynwerkers - en die springbokke wat destyds nag volop was - verskaf het. Net noord van Springbok lê Nababeep, wat ten opsigte van inwonertal, die grootste dorp in Namakwaland is. Sowat 10 kopermyne word vanaf hierdie moderne dorp bestuur. Naas [[Alexanderbaai]] is Vioolsdrif die noordelikste dorp in Namakwaland en terselfdertyd ook die grensdorp tussen Suid-Afrika en [[Namibië]]. In die verre noordooste lê AggeneisAggeneys en Pofadder. Tot onlangs was AggeneisAggeneys 'n onbenullige nedersetting, maar sedert koper, sink, lood, silwer en bariet daar ontdek is, is dit besig om tot 'n belangrike myndorp te ontwikkel. Pofadder is Boesmanland se landbousentrum.
 
=== Infrastruktuur ===
Lyn 59:
 
=== Blomme ===
Namakwaland is wêreldwyd bekend vanweë sy veldblomme en 'n goeie blomseisoen 10klok talle besoekers van elders in [[Suid-Afrika]] en die buiteland. Die blomseisoen duur van middel Julie tot middel September en die omvang daarvan word bepaal deur die reënval tydens die winter. Onder die eerste blomme wat blom, is die wit [[Namakwaland-gousblom]] (genus ''Dimorphotheca'') en die pienk, wit en geel [[Suring|surings]] (genus ''Oxalis''). Ietwat later blom die ligpers [[Aasblom|asblomme]] (genus ''Senecio''), die rooi en oranje Namakwaland-gousblomme (genus ''Ursinia'') en die wit of hemelblou [[sporries]] (genus ''Heliophilia'').
 
Teen die middel van die seisoen is die landskap oortrek met onder meer geel [[vetkousies]] (genus ''Carpanthea''), [[duikerwortels]] (''Grielum grandiflorum''), [[Weeskindertjies (plant)|weeskindertjies]] (''Nemesia versicolour'') en geel [[Aandblom|aandblommetjies]] (Sutera tristis). Van die laastes wat blom, is die geel [[blindevliegblommetjies]] (''Relhania'' ''pumila''), die dieporanje [[kewergousblomme]] (genus ''Gorteria''). Die pers bosvygies (genus ''Lampranthus''), [[Botterblom|botterblomme]] (genus ''Gazania'') en die talle [[vygies]] (genus ''Mesembryanthemum''). Die [[kokerboom]] (''Aloe dichotoma'') se geel blomme verskyn reeds in Junie, maar sy oranje vrugte vertoon net so aantreklik.
 
=== Ander attraksies ===
Namakwaland was vroeër die tuiste van groot troppe wildsbokke, maar wild word nou nog net in die Richtersveld en op private plase aangetref. Antilope soos gemsbokke en springbokke is weer na die Hester Malan-natuurreservaat buite Springbok ingevoer. In die reservaat, wat oop is vir besoekers, word ook veldblomme beskerm. Robbe en pikkewyne kom nog op enkele afgesonderde plekke langs die kus voor. Die enigste kusoorde wat vir vakansiegangers ingerig is, is [[Port Nolloth]] en [[McDougallsbaai]], sowat 2 km suid van Port Nolloth.
 
== Bronne ==