Minnesang: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Etiket: 2017-bronwysiging
Voyageur (besprekings | bydraes)
Etiket: 2017-bronwysiging
Lyn 33:
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Beatriz de Dia - BN MS12473 1.jpg|duimnael|Die 13de eeuse Oksitaanse ''troibaritz'' Beatriz de Diá (Comtessa de Diá)]]
Omstreeks 1100 kan daar sprake wees van 'n ongekende omwenteling in die kulturele en literêre lewe van die Latynse Wes-Europa. Adel en intellektueles beperk hulself nie langer tot die godsdienstige sfeer, die hiernamaals en die Ryk van God nie, maar stel vir die eerste keer sedert die Romeinse antieke tydperk belang in wêreldlike strewes, menslike verhoudings en liefde. In [[Akwitanië]], 'n streek in Wes-Frankryk wat van Poitiers in die noorde tot die westelike [[Pireneë]] in die suide en tot naby die [[Rhône]]vallei in die ooste strek en met sy uitvoere van [[wyn]] en [[Sout (chemiese stof)|sout]] 'n ongekende toename in welvaart beleef, wat in die Romaanse boukuns van sy imposante en weelderige [[Kerk (gebou)|kerkgeboue]] en [[Katedraal|katedrale]] weerspieël word, verwerf Willem IX, hertog van Akwitanië en Gascogne, die eerste in 'n lang lyn van ''trobadors'', bekendheid met sy liefdesliriek waarin hy uitdrukking gee aan 'n nuwe gees van [[ridder]]likheid en individualisme.<ref>Dr Elizabeth Hallam (red.): ''The Plantagenet Chronicles''. London: Guild Publishing 1986, bl. 55</ref> Willem het hom volgens een van sy biograwe as sanger sowel as digter bekwaam (''saup ben trobar e cantar'' - "hy kon voortreflike digkuns skryf asook sing").<ref>John Haines: ''Eight Centuries of Troubadours and Trouvères. The Changing Identity of Medieval Music''. New York, NY: Cambridge University Press 2004, bl. 8</ref>
 
Willem se lirieke is 'n vrolike en lighartige huldeblyk aan liefde, erotiek en seksualiteit wat voor sy tyd ongekend was in post-Romeinse Europa en deur sy tydgenote as immoreel, skokkend en blasfemies ervaar word. Maar as 'n mens sy digkuns in die konteks van omvattende vernuwing beskou wat in die 12de eeu plaasvind (die tydperk val in 'n klimaties buitengewoon warm periode tussen 950 en 1250, die sogenaamde Middeleeuse klimaatoptimum, wat in baie dele van Europa gepaard gaan met 'n uitbreiding van graanverbouing en wynbou na noordelike streke, tegniese vooruitgang in die landboubedryf, 'n diversifisering van graansoorte en 'n bevolkingsontploffing), is dit in voeling met die heersende tydsgees.