Swartkolk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Beeld:Black hole - Messier 87.jpg|thumb|350px|Die [[supermassiewe swartkolk]] in die middel van die groot [[elliptiese sterrestelsel]] [[Messier 87]] in die sterrebeeld [[Maagd (sterrebeeld)|Maagd]]. Sy massa is na raming miljarde kere so groot soos die Son s'n.<ref>{{cite journal |author=Oldham, L. J. |author2=Auger, M. W. |title= Galaxy structure from multiple tracers - II. M87 from parsec to megaparsec scales |date=Maart 2016|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society |volume=457 |issue=1 |pages= 421–439|doi=10.1093/mnras/stv2982|arxiv=1601.01323 |bibcode=2016MNRAS.457..421O }}</ref> Dit is die heel eerste swartkolk wat regstreeks afgeneem is, deur die Event Horizon Telescope. Die foto is op 10 April 2019 uitgereik.<ref name="NYT-20190410">{{cite news |last=Overbye |first=Dennis |title=Black Hole Picture Revealed for the First Time – Astronomers at last have captured an image of the darkest entities in the cosmos – Comments |url=http://www.nytimes.com/2019/04/10/science/black-hole-picture.html?comments#permid=31473598 |date=10 April 2019 |work=The New York Times |accessdate=10 April 2019}}</ref> Die halfmaanvormige emissiering en sentrale skaduwee kan gesien word. Dit is ’n gravitasioneel vergrote beeld van die swartkolk se fotonring en die fotonvangsgebied van sy waarnemingshorison. Die halfmaanvorm is ’n gevolg van die swartkolk se rotasie en [[Spesiale relatiwiteit|relativistiese]] verheldering; die skaduwee se deursnee is sowat 2,6 keer dié van die waarnemingshorison.<ref name="APJL-20190410">{{cite journal |first1=The |last1=Event Horizon Telescope |title=First M87 Event Horizon Telescope Results. I. The Shadow of the Supermassive Black Hole |doi=10.3847/2041-8213/ab0ec7 |date=2019 |journal=The Astrophysical Journal |volume=87 |pages=L1 |number=1|bibcode=2019ApJ...875L...1E }}</ref>]]
’n '''Swartkolk''' is ’n konsentrasie van massa wat só groot is dat swaartekrag alles verhoed om te ontsnap, selfs ligstrale.<ref>{{cite book |last=Wald |first=Robert M. |title=General Relativity |publisher=University of Chicago Press |date=1984 |isbn=978-0-226-87033-5 |url=https://books.google.com/books?id=9S-hzg6-moYC |ref=harv}}</ref> Dit word ook ’n '''swartgat''' of '''gravitasiekolk''' genoem.
[[Beeld:BlackHole Lensing.gif|thumb|220px|links|’n Simulasie van ’n swartkolk wat as ’n [[gravitasielens]] optree en die beeld van die sterrestelsel op die agtergrond verwring.]]
|