Suid-Korea: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Lyn 144:
=== Etnogenese en samestelling ===
[[Lêer:Korea-Seoul-Royal wedding ceremony 1365-06.JPG|duimnael|'n Tradisionele Koreaanse koninklike troue]]
Navorsers neem aan dat die Koreaanse volk oorspronklik 'n historiese verbintenis met etniese groepe in [[Sentraal-Asië]], die [[Baikalmeer]]gebied in [[Siberië]], [[Mongolië]] en die kusgebiede van die [[Geelsee]] gehad het. So toon werktuie uit die Paleolitiese tydperk wat in Sokchang naby Kongju ontdek is, baie ooreenkomste met soortgelyke argeologiese vondse in die Baikalmeergebied en in Mongolië.
 
Vandag het Suid-Korea 'n uiters homogene bevolking van etniese Koreaners, met klein minderhede [[Han-Chinese]]. Weens Suid-Korea se militêre en ekonomiese bande met ander wêrelddele vestig steeds meer buitelanders hulle in stedelike gebiede, veral Amerikaners (waaronder lede van die [[Amerikaanse Gewapende Magte]] wat hier gestasioneer is), [[Japanners]] en Han-Chinese. Enkele tienduisend Chinese en [[Suidoos-Asië|Suidoos-Asiate]] het hulle as buitelandse werknemers in Suid-Korea gevestig.
 
OngeveerWat geloofsoortuiging betref, is ongeveer die helfte van die bevolking is ongebonde, terwyl die oorblywende helfte uit [[Christendom|Christene]] (29%) en [[Boeddhisme|Boeddhiste]] (26%) bestaan.
 
=== Demografiese ontwikkeling ===
[[Lêer:Korea Spring of Insadong 23 (13326968084).jpg|duimnael|links|upright|Kleurryke lentefeesviering in Insadong, Seoel]]
[[Lêer:Seoul Suburbs (1366869739).jpg|duimnael|Seoel het ná die Koreaanse Oorlog tot een van die grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld gegroei. Die grootskaalse oprigting van woonstelblokke soos dié in 'n voorstad van Seoel het in die afgelope dekades die woningsnood verlig, maar intussen val die klemtoon op die verhoging van lewenskwaliteit en -waarde]]
Suid-Korea se bevolking het in die tweede helfte van die 20ste eeu meer as verdubbel, maar intussen toon dié land se demografiese patrone baie ooreenkomste met dié van ander [[ontwikkelde land]]e van die [[Weste]]erseWesterse wêreld]]. So het die geboortekoers vanaf 1960 drasties begin daal en die natuurlike bevolkingsgroei in die vroeë 21ste eeu feitlik tot stilstand gekom. Steftesyfers het in dieselfde periode eweneens afgeneem – 'n tendens wat die algemene verhoging van lewenstandaarde in Suid-Korea weerspieël.
 
Die vinnig groeiende stedelike bevolking en ontvolking van groot dele van die Suid-Koreaanse platteland is tans die belangrikste demografiese vraagstukke. Meer as vier vyfdes van die huidige bevolking is verstedelik, en rofwegongeveer die helfte van alle Suid-KoreanersKoreane is in die sewe grootste stedelike nedersettings saamgetrek. Al is die natuurlike bevolkingsaanwas intussen laag, is Suid-Korea nogtans een van die mees digbevolktedigbevolkste lande op aarde. Sy bevolkingsdigtheid is twee en 'n half keer hoër as dié van Noord-Korea.
 
Nóg 'n belangrike faktor in Suid-Korea se demografiese ontwikkeling was migrasie. Voor die Tweede Wêreldoorlog het groot getalle KoreanersKoreane geëmigreer, waarby [[Mantsjoerye]] in Noordoos-China die belangrikste bestemming vir Noord- en Japan die vernaamste immigrasieland vir Suid-KoreanersKoreane was. Daar word beraam dat die Koreaanse bevolking in Mantsjoerye en [[Siberië]] in 1945 op sowat twee miljoen gestaan het. Rofweg dieselfde aantal KoreanersKoreane het hulle in Japan gevestig, waarvan sowat die helfte ná 1945 na Suid-Korea teruggekeer het.
 
Die belangrikste migrasiepatroon was egter die vestiging van twee miljoen Noord-KoreanersKoreane in die suide, hoofsaaklik gedurende en kort na die Koreaanse Oorlog. Die meeste binnelandse migrante het hulle in die metropolitaanse gebiede van Suid-Korea gevestig. Groot gemeenskappe Koreaanse immigrante word daarnaas ook in die Verenigde State (veral in [[Kalifornië]]) en in [[Kanada]] aangetref.
 
== Taal ==
[[Lêer:Hangeul.svg|duimnael|''Hangeul'' in Koreaans]]
Koreaans maak, net soos [[Fins]], [[Hongaars]], [[Turks]] en [[Mongools]], deel uit van die [[Oeral-Altaïes]]e [[taalfamilie]] en word deur feitlik alle KoreanersKoreane gepraat. Koreaanse streek[[dialek]]te is onderling verstaanbaar, met die uitsondering van die dialek wat op die eiland Jeju gebesig word.<ref>{{en}} Andrea Matles Savada en William Shaw: ''South Korea: A Country Study''. Vierde uitgawe. Washington, DC: Federal Research Division / Library of Congress 1992, bl. xvi</ref> Die ontwikkeling van 'n eie [[alfabet]], wat die klanke van Koreaans stelselmatig weergee, ''[[Hangul|Hangeul]]'', is een van die grootste kulturele prestasies van Korea. Dié alfabet behels tien eenvoudige klinkers en veertien medeklinkers as fonetiese simbole.
 
Koreaans word in Suid-Korea nogtans dikwels as 'n kombinasie van Chinese ideogramme en Hangeul-letters, waarby die gebruik van Chinese skriftekens tendensieel afneem. Die aanwesigheid van honderdduisende Amerikaanse troepe, sakemanne, ''Peace Corps''-vrywilligers en sendelinge sedert die einde van die Koreaanse Oorlog word deur 'n groot aantal [[Engels]]e [[leenwoord]]e en uitdrukkings weerspieël wat óf regstreeks en onveranderd oorgeneem is óf by Koreaanse taalgebruik en uitspraakgewoontes aangepas is. Hulle bly onverstaanbaar vir Noord-KoreanersKoreane.
 
''Hangeul'' is danksy die inisiatief van koning Sejong in 1443 deur 'n span geleerdes ontwikkel. ''Hunminjeongeum'', 'n historiese dokument met aanwysings vir die onderrig van ''Hangeul'', is as kulturele [[Unesco]]-wêrelderfenis gelys. Unesco ken ter herdenking van die uitvinders van ''Hangeul'' jaarliks die Koning Sejong-literatuurprys toe.
Lyn 185:
Seoel, Busan, Daegu, Incheon, Gwangju en Daejoen het ondergrondse treine. Die "Seoel Metropolitan Subway" is een van die besigstes ter wêreld, bestaan uit tien lyne en 117 stasies en bedien 3,9 miljoen passasiers per dag. Die treine word deur Korail en die Seoul Metropolitan Rapid Transit Corporation (SMRT) bedryf.
 
Die internasionale hooflughawe staan bekend as die [[Incheon Internasionale Lughawe]]. Suid-Korea het 'n verdere agt internasionale lughawens en sewe plaaslike lughawens. [[Korean Air]] en die Asiana Airlines is Suid-Korea se vernaamste [[lugredery]]e.
 
== Korea en Suid-Afrika ==
Lyn 205:
Bofbal is in 1905 deur Amerikaanse sendelinge ná Korea gebring en dit het sedertdien 'n sterk groei getoon, ook tydens die Japannese besetting. Die Koreaanse Bofbal-kampioenskap is in 1982 gestig en is een van die gewildste bofballigas wêreldwyd. Die Suid-Koreaanse nasionale bofbalspan het tydens die 2006 World Baseball Classic derde geëindig en tydens die 2009-toernooi tweede. Die span se 2009-eindstryd teen Japan is wyd gekyk in Suid-Korea.
 
[[Basketbal]] is ook 'n gewilde sport in Suid-Korea. Suid-Korea word tradisioneel as een van die top-basketbalspanne in Asië beskou en het een van die sterkste basketbalafdelings vanop die vasteland.
 
[[Rugby]] word ook in Suid-Korea gespeel, maar die [[Koreaanse nasionale rugbyspan]] kon tot dusver nog nie vir die [[Rugbywêreldbeker]] kwalifiseer nie. Hulle is tans Asië se derde sterkste span ná [[Japanse nasionale rugbyspan|Japan]] en [[Hongkongse nasionale rugbyspan|Hongkong]]<ref>{{en}} {{cite web| url=https://www.world.rugby/rankings/mru#mru |publisher=[[Wêreldrugby]]|title= Men's World Rankings|accessdate=14 Januarie 2020}}</ref> en ding in die Asiatiese Rugby-kampioenskap met ander opkomende rugbyspanne mee.