Slag van Colenso: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k thumb → duimnael
No edit summary
Lyn 6:
|date= [[15 Desember]], [[1899]]
|place=[[Colenso]]
|result=Boer Boere-oorwinning
|combatant2=[[Lêer:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Verenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland|Verenigde Koninkryk]]
|combatant1=[[Lêer:Flag of Transvaal.svg|20px]] [[Zuid-Afrikaansche Republiek]]<br />[[Lêer:Flag of the Orange Free State.svg|20px]] [[Oranje-Vrystaat]]
Lyn 16:
|casualties1=6 dood<br />21 gewond
|}}
Die '''Slag van Colenso''' het tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] tussen die [[Brittanje|Britse]] magte en die [[Boere|Boeremagte]] van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek|ZAR]] en die [[Vrystaat]]se Republiek op die 15<sup>de</sup>15de Desember [[1899]] plaasgevind.
 
Ontoereikende voorbereiding en verkenning en 'n gebrek aan begeesterde leierskap het gelei tot hoë ongevalle en 'n vernederende nederlaag deur die Britse magte.
Lyn 37:
Generaal [[Louis Botha]] het die spoorbrug opgeblaas maar doelbewus die padbrug ongeskonde gelaat in die hoop dat hulle die Engelse in 'n lokval kon lei en dan die brug agter hulle met artillerievuur beskadig of vernietig om te verhoed dat hulle ontsnap.
 
== Die Veldslagveldslag ==
[[Lêer:Colenso, KwaZulu-Natal - Project Gutenberg eText 16462.jpg|thumbnailduimnael|links|370px|'''Slagveld van Colenso, 15 Desember 1899'''<br />
1 Generaal Louis Botha se Kommando<br />
2 Boksburg KommandoBoksburgkommando<br />
3 Colenso<br />
4 Krugersdorp KommandoKrugersdorpkommando<br />
5 Wakkerstrom KommandoWakkerstromkommando<br />
6 Ermelo KommandoErmelokommando<br />
7 Swaziland Polisie<br />
8 Ermelo KommandoErmelokommando<br />
9 Britse Kamp, Chievely<br />
10 Tugela RivierTugelarivier]]
 
Vroeg op die oggend van 15 Desember 1899 het Hart sy troepe vir 'n halfuur lank 'n paradegrond dril laat doen en hulle toe in geslote kolonne na die drif in die rivier gelei. Sy plaaslik gewerfde gids wat glad nie Engels kon praat nie het die brigade na die verkeerde drif aan die punt van 'n kronkel in die rivier gelei. Botha het sy manne beveel om nie te vuur voordat die Britte die rivier probeer oorsteek nie, maar Hart se brigade in wat in die kronkel vasgekeer was, was eenvoudig 'n te aanloklike teiken. Die Boere het begin vuur en Hart se brigade het meer as 500 ongevalle gelei voordat hulle kon onttrek.
 
Onderwyl het Hildyard aanbeweeg na [[Colenso]] met twee batterye veldkanonne onder bevel van Kolonel Long aan sy voorhoede waar hulle die kanonne ontplooi het binne trefafstand van die naaste Boerelinies. Weereens was dit ook 'n te aanloklike teiken en het die Boere begin vuur. Die Britse kanonniers het die Boere aanvanklik die stryd aangesê, maar is uiteindelik gedwing om dekking te soek in 'n donga ('n droë rivierbedding) agter die kanonne. Buller wat verneem het dat sy ''Light Horse Brigade'' vasgepen wasis aan die voet van Hlangwane en dus nie in staat was om die opmars voort te sit nie, het op die punt besluit om die aftog te blaas, selfs al het Hildyard daarin geslaag om Colenso in te val.
 
Buller wat self lig gewond is het 'n beroep op vrywilligers gedoen om te help om Long se kanonne te herwin. Twee spanne het daarin geslaag om twee van die kanonne terug te sleep maar 'n ander poging het misluk toe die vrywilligers deur die Boere se geweervuur neergevel is. Een van hulle was Luitenantluitenant [[Freddy Roberts]], die enigste seun van Veldmaarskalkveldmaarskalk [[Frederick Sleigh Roberts|lordLord Roberts]].
 
Die Britte het gedurende die middag na hul kamp teruggetrek en tien kanonne en vele gewonde kanonniers asook sommige van Hildyard se troepe agtergelaat.
 
== Nadraai ==
Al is Buller as opperbevelvoerder deur Lord Roberts vervang het Buller steeds in bevel gebly in Natal ten spyte van Freddy Roberts se dood.
 
In die loop van die volgende maand het Buller voortgegaan met sy oorspronklike aanvalsplan op die Boereflank. Dit het egter gelei tot 'n verdere neerlaag tydens die [[Slag van Spioenkop]]. Hy het uiteindelik na Colenso teruggekeer en met moeite sy pad oor die Tugela oopgeveg deur die boere se flank verby te steek en Hlangwane oor te neem. Dit het egter 'n verdere tien dae se gevegte geverg maar Botha se magte moes uiteindelik die aftog blaas. Ladysmith is daarna op die 28 <sup>ste</sup> Februarie 1900 ontset.
 
Vier Britse soldate is by die Slag van Colenso met die [[Victoriakruis]] vereer (Die Boererepublieke het geen sulke toekennings tydens die Vryheidsoorlog gemaak nie). Die vier was almal deel van die groep wat onder intense geweervuur van die Boere daarin geslaag het om twee van die Britse kanonne te red. Hulle was [[Kapteinkapt. Walter Congreve]], [[Kapteinkapt. Harry Scofield]], [[Korporaalkorp. George Nurse]] en [[Luitenantlt. Frederick Roberts]] wat tydens die slag noodlottig gewond is en die eerste Britse soldaat geword het om die [[Victoriakruis]] nadoods te ontvang.
 
[[Beeld:Colenso_-_gun_site.JPG|duimnael|280px|Vier van die bakens wat die posisie van Long se kanonne tydens die veldslag aandui met Hlangwane kopHlangwanekop in die agtergrond]]
 
== Sien ook ==