Kwaito: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Geskep deur die bladsy "Kwaito" te vertaal |
No edit summary |
||
Lyn 1:
== Etimologie ==
Lyn 9:
Een van die eerste Kwaito liedjies wat 'n treffer in Suid-Afrika geword het, was die liedjie "Kaffir", deur die kunstenaar Arthur Mafokate, wat vryheid van spraak illustreer het in 'n meer liberale klimaat. Huis-musiek het in [[Kaapstad]] in die vroeë 1990's gewild geraak en kon by danse soos die ''World Peace Party'' en die oorspronklike ''Club Eden'' gehoor word. Die nuwe neiging het na die noorde versprei en teen die middel 1990's was die genre baie gewild in [[Johannesburg]] se nagklubs. [[Arthur Mafokate]], Oskido, Boom Shaka en Mdu Masilela was van die eerste kunstenaar wat kwaito musiek vervaardig het en dit gewild gemaak het in informele nedersettings. Eers teen [[2001]] het kwaito kunstenaars hul musiek internasionaal bekendgestel aan [[Europa]] en die [[Verenigde State van Amerika]].
Nuutgevonde vryheid het die Suid-Afrikaanse musikante makliker toegang gegee tot die internasionale mark. Die resultaat was dat die kwaito-klank ook bekend geraak het as die uitdrukking van hierdie nuwe vryheid, en baie anti-apartheid liedjies is gebruik as lirieke vir kwaito liedjies.<ref name="autogenerated1">Mhlambi, Thokozani. "'Kwaitofabulous': The study of a South African urban genre." Journal of the Musical Arts in Africa, vol 1 (2004): pp. 116–27.</ref> Kwaito staan bekend as die musiek wat die generasie definieer wat gekom het na apartheid.<ref name="autogenerated2">[http://www.insideout.org/documentaries/kwaito/documentary.asp The Kwaito Generation: Inside Out: a production of 90.9 WBUR Boston, MA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110227003945/http://www.insideout.org/documentaries/kwaito/documentary.asp|date=27 February 2011}}</ref> Die musiek se polsende ritme het ontwikkel van style soos ''[[mbaqanga]]'' en ''[[dancehall]]'', asook huis en disko.
Line 24 ⟶ 26:
TS, Ghetto Ruff, Kalawa Jazmee, en Bulldogs is die hoof vervaardigers wat kwaito kunstenaars ontdek het. ''Jam Alley'' was 'n Suid-Afrikaanse talentkompeitise wat 'n plek was vir baie jong kwaito kunstenaars soos [[Mandoza]], Mzambiya, en Zola, asook ander pop sterre. Sommige kwaito kunstenaars het selfs 'n musikale loopbaan ontwikkel vanaf hierdie platform. Zola, byvoorbeeld, was gasheer vir 'n geselsprogram genaamd ''Zola 7'' op [[SABC|SABC1]].
Die geglobaliseerde musiekbedryf het 'n invloed gehad op die groei van kwaito. Hip hop het van die die Verenigde State van Amerika en die [[Verenigde Koninkryk]] na Suid-Afrika gekom en was veral aan die begin gewild onder die bruin mense, wat met die lirieke kon identifiseer.<ref name="autogenerated12">Magubane, Zine. "Globalization and Gangster Rap: Hip-Hop in the Post-Apartheid City." In ''The Vinyl Ain’t Final: Hip Hop and the Globalization of Black Popular Culture'', ed. by Dipannita Basu and Sidney J. Lemelle, pp. 208–29. London; Ann Arbor, MI: Pluto Press.</ref> Ooreenkomste van swaarkry en armoede in Suid-Afrika en die ghetto-leefstyl van [[New York]], het gemaak dat mense die musiek in Suid-Afrika hul eie maak. Plaaslike klanke het ontstaan en so het kwaito ook begin vorm aanneem. Die ontwikkeling van hierdie genre het 'n groot hupstoot ontvang deur die [[ANC]], om privaat radiostasies op te rig en om die musiek kwotas van 20 - 40 persent op die stasie te beheer.<ref>Arthur Goldstruck, "They Can See Clearly Now." ''Billboard'', Vol 269, No. 18 (29 November 1999 pp.60–65)</ref> Die gevolg was dat plaaslike musiek baie blootstelling gekry het en kon uitbrei en dat Kwaito in besonder baie kon uitbrei en ontwikkel.
Globale media korporasies besit die regte om musiek te versprei van die meeste van Suid-Afrika se musiek, maar bemark dit spesifiek aan die aan die plaaslike jeug.<ref name="autogenerated12">Magubane, Zine. "Globalization and Gangster Rap: Hip-Hop in the Post-Apartheid City." In ''The Vinyl Ain’t Final: Hip Hop and the Globalization of Black Popular Culture'', ed. by Dipannita Basu and Sidney J. Lemelle, pp. 208–29. London; Ann Arbor, MI: Pluto Press.</ref>
Line 31 ⟶ 32:
=== In Namibië ===
Dit het 'n ruk geneem, maar Kwaito het wel Suid-Afrika se buurland, Namibië, bereik en dit het die opkoms van The Dogg, Gazza, Matongo Family, EeS, Sunny Boy en Qonja beteken wat almal met hierdie genre geëksperimenteer het. Die kunstenaars was vasberade om Kwaito na 'n nuwe vlak te neem, maar sonder groot verspreidings maatskappye, was dit moeilik. Tussen Suid-Afrika en die kunstenaars was daar nie veel samewerking nie, behalwe vir een lied tussen Zola en B.O.G van Namibië. <br /><br />▼
▲Dit het 'n ruk geneem, maar Kwaito het wel Suid-Afrika se buurland, Namibië, bereik en dit het die opkoms van The Dogg, Gazza, Matongo Family, EeS, Sunny Boy en Qonja beteken wat almal met hierdie genre geëksperimenteer het. Die kunstenaars was vasberade om Kwaito na 'n nuwe vlak te neem, maar sonder groot verspreidings maatskappye, was dit moeilik. Tussen Suid-Afrika en die kunstenaars was daar nie veel samewerking nie, behalwe vir een lied tussen Zola en B.O.G van Namibië.
== Eienskappe ==
Line 48 ⟶ 47:
Baie kritici het 'n bevooroordeelde en Westerse oogpunt van die genre. Kwaito het opgestaan het uit 'n ''ghetto'' kultuur, en die meeste kritici kyk na Kwaito in 'n kulturele-studie konteks eerder as om te kyk na die musiektegnologie kant.<ref name="autogenerated1">Mhlambi, Thokozani. "'Kwaitofabulous': The study of a South African urban genre." Journal of the Musical Arts in Africa, vol 1 (2004): pp. 116–27.</ref> Wat Kwaito laat uitstaan is die feit dat die musiek altyd 'n kulturele konteks en boodskap bring. Kwaito word ook vergeleyk met Hip-hop, maar dit het intussen meer as net 'n genre geword en het ontaard in 'n beweging, met 'n eie identiteit en waardes.
Thokozani Mhlambi noem in sy artikel ''Kwaitofabulous'', "In kwaito musiek, lê die klem nie in die poëtiese essensie van die lirieke nie, maar eerder in die instrumentale gebruik en of mens daarop kan dans. Daarom stem ek nie saam met skrywers soos Maria McCloy, die skrywer van "Kwaito: its history and where it's at now" nie, wat kwaito kritiseer en wat sê dat baie min tyd en moeite in die vervaardiging ingesit word. Hierdie kritiek kyk verby die musiek se sosiale konteks, van huis partytjies en straat kuiers - dit is sosiale plekke waar mense nie net ontspan nie, maar intellektueel verkeer. Nie net het Kwaito 'n Westerse onderdrukking weerstaan in musiek nie, maar ook op 'n sosiale front. Kwaito is die jong mense se musiek, na die apartheidsera. In die musiek is daar geen gevoel van onderdrukking nie en dit skep 'n ruimte om voort te kan beweeg en nie in die verlede stil te staan nie. <br />▼
▲Thokozani Mhlambi noem in sy artikel ''Kwaitofabulous'', "In kwaito musiek, lê die klem nie in die poëtiese essensie van die lirieke nie, maar eerder in die instrumentale gebruik en of mens daarop kan dans. Daarom stem ek nie saam met skrywers soos Maria McCloy, die skrywer van "Kwaito: its history and where it's at now" nie, wat kwaito kritiseer en wat sê dat baie min tyd en moeite in die vervaardiging ingesit word. Hierdie kritiek kyk verby die musiek se sosiale konteks, van huis partytjies en straat kuiers - dit is sosiale plekke waar mense nie net ontspan nie, maar intellektueel verkeer. Nie net het Kwaito 'n Westerse onderdrukking weerstaan in musiek nie, maar ook op 'n sosiale front. Kwaito is die jong mense se musiek, na die apartheidsera. In die musiek is daar geen gevoel van onderdrukking nie en dit skep 'n ruimte om voort te kan beweeg en nie in die verlede stil te staan nie.
== Impak en kulturele belang ==
Kwaito is 'n manier van uitdrukking en 'n soort leefstyl, dit kan gesien word in die manier hoe baie Suid-Afrikaners aantrek, praat en dans. Dit is 'n straat styl, wat as 'n leefstyl aangeneem is, wat die lewe in die informele nedersettings reflekteer. As 'n post apartheid genre, het dit ook 'n kulturele rol gespeel. Die modebedryf het 'n oplewing beleef, met ontwerpers soos Stoned Cherrie, Loxion Kulca en Sun Godd'ess wat klere begin ontwerpe het met neigings wat begin is deur kwaito kunstenaars. YFM, 'n jeug radiostasie wat in 1997 in Gauteng begin is, dit het die gewildste jeug radiostasie in Suid-Afrika geword, deur vir die jeug meer vryheid te gee.
Daar is voortdurende debat oor die vraag of kwaito 'n vorm van die Suid-Afrikaanse hip-hop is, en of die musiek in sy eie unieke kategorie is. Daar is baie maniere om dit te evalueer volgens die navorser Sharlene Swartz wat sê dat bykomend tot die musikale eienskappe van kwaito, dit belangrik is om te kyk na die produksie, verbruik en kultuur. Terwyl sommige sê dat kwaito 'n vorm van hip hop is, argumenteer Schwartz (en baie Suid-Afrikaners) dat dit wat kwaito beteken vir swart Suid-Afrikaners is wat hip hop beteken vir Afro-Amerikaners. In haar artikel ''Is Kwaito Suid-Afrikaanse Hip-Hop? ''verduidelik Schwartz dat "kwaito, soos hip hop, meer as musiek bied...dit bied die jeug die skep van 'n identiteit, die vestiging van nuwe maatskaplike norme en ekonomiese geleenthede."<ref>Is Kwaito South African Hip Hop? Why the answer matters and who it matters to, Sharlene Swartz The Youth Institute 14 May 2003</ref> Daarbenewens, verwys die kwaito kunstenaar Zola na die idee dat kwaito 'n inheemse Suid-Afrikaanse genre is in die dokumentêr ''Sharp Sharp!'' wanneer hy verduidelik hoe kwaito 'n kombinasie is van musiek wat afkomstig is van die antieke Nigeriese dromme en poësie wat kom uit die strate van die dorp.
Line 62 ⟶ 61:
Die ontwikkeling van kwaito het 'n beduidende impak op die Suid-Afrikaanse kultuur en ekonomie gehad. Dit het die hoofstroom musiek geword en het op baie platforms verskyn, van televisie en radio tot die mode. Die helfte van die Suid-Afrikaanse bevolking is onder die ouderdom van 21 jaar; dus, die jeug kultuur is baie belangrik vir die land se ekonomiese welvaart. Kwaito bied 'n geleentheid vir die land se jeug aan om iets te vervaardig en te verkoop teen 'n wins.<ref>Swink, Simone. Kwaito: Much More Than Music. 22 December 2005. 28 February 2008. {{Cite web|url=http://www.southafrica.info/pls/procs/iac.page?p_t1=694&p_t2=1832&p_t3=0&p_t4=0&p_dynamic=YP&p_content_id=199547&p_site_id=38|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20090211192109/http://www.southafrica.info/pls/procs/iac.page?p_t1=694&p_t2=1832&p_t3=0&p_t4=0&p_dynamic=YP&p_content_id=199547&p_site_id=38|archive-date=11 February 2009|access-date=2008-02-28}}.</ref> Dit kan veral gesien word in die mode-industrie waar verskeie Kwaito klerelyne na vore gekom het, onder andere
Hoewel daar 'n vrees bestaan omtrent die ekstra bykomstighede wat bemark word en die feit dat Kwaito musiek sy egtheid kan verloor, sal dit nie sommer gebeur solank as wat dit deur die Suid-Afrikaanse jeug beheer word nie. Kwaito het gekom uit die eerste swart rekord maatskappye in Suid-Afrika.<ref name="autogenerated15">Gavin Steingo, "South African music after Apartheid: kwaito, the 'party politic,' and the appropriation of gold as a sign of success."</ref> Die musiek sal voortgaan om winsgewend te wees en om 'n stem te wees vir die middelklas.
Lyn 80:
== Koning van kwaito ==
Daar is twee kunstenaars wat beweer om die kwaito stigters te wees: M'du Masilela, wat beweer hy was die eerste om ''bubble gum'' musiek met huis-musiek van die Verenigde Koninkryk en Amerika te meng in die 1980's. Die ander persoon is Arthur Mafokate, wat ook deur sommige as die koning van Kwaito geken word.<br />
== Verwysings ==
| |||