Nowaja Zemlja: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
+ skakels & Eksterne skakels
Lyn 4:
| beeld byskrif = [[Nasa]]-Satellietbeeld van Nowaja Zemlja
| beeld grootte =
| beeld naam2liggingkaart = Novaya Zemlya.af.svg
| inheemse naam =
| inheemse naam skakel =
| bynaam =
| ligging = Noordelike [[AtlantieseArktiese Oseaan]]
| koördinate = {{Koördinate|74|N|56|O|aansig=inlyn,titel}}
| argipel = Nowaja Zemlja
| totale eilande =
| hoofeilande = [[Sewerni-eiland]] en [[Joezjni-eiland]]
| oppervlak = 90 650 [[Vierkante kilometer|vk km]]
| hoogste berg = Pik Sedowa
| hoogte = 1 547 m
| land = Rusland
| land admin afdelingstitel = Oblast[[Federale distrikte van Rusland|Federale distrik]]
| land admin afdelings = Archangelsk-oblast[[Noordwestelike Federale Distrik|Noordwestelike]]
| land admin afdelingstitels 1 = [[Oblast]]
| land admin afdelings 1 = [[Lêer:Flag of Arkhangelsk Oblast.svg|23px|raam]] [[Archangelsk-oblast|Archangelsk]]
| land admin afdelingstitel 2 =
| land admin afdelings 2 =
Lyn 35:
}}
 
'''Nowaja Zemlja''' ([[Russies]]: Но́вая Земля́; IPA: [ˈnovəjə zʲɪmˈlʲa]; letterlik: "Nuwe Land") is 'n [[argipel]] in die [[Arktiese Oseaan]] tussen die [[Barentszsee|BarentszBarentssee]]- in die weste en die [[Karasee]] in die ooste; dit maak deel uit van die [[Archangelsk-oblast]] en het die rang van 'n munisipaliteit.
 
== Geografie en klimaat ==
Die argipel bestaan uit twee groot eilande Noord- en Suid-Nowaja Zemlja, ook [[Sewerni-eiland]] en [[Joezjni-eiland]] genoem. Hulle word gekeigsekei deur 'n smal seestraat van 2–3 km wat die ''Matotsjkin Sjar'' genoem word. Daar is ook kleiner eilande wat deel vorm van die argipel. Die grootste een is Mezjdusjarski. Die noordoostelike punt van die Noord-EilandNoordeiland, ''Flissingskij Mis'' (Vlissingse Kaap) is die mees oostelike punt van [[Europa]].
 
Die argipel strek 925 km vanaf die suidweste na die noordooste. Die noordelikste punt van Nowaja Zemlja is die oostelikste van die ''Bolsjije Oranskije ostrova'' - die Groot Oranje-eilande. Die suidelikste punt is die eilande van Pynina, van die Petoegovski Petoegofski-argipel. Die wespunt is 'n kaap wat geen naam het nie op die [[skiereiland]] van Goesnaja Zemlja (Ganseland) van die Suid-eilandSuideiland. Die oostelikste punt is die Vlissingse kaap. Die oppervlakte van die eilande is saam meer as 83 duisend  000 km². Die breedte van die Noord-eilandNoordeiland is 123 km en van die Suid-eilandSuideiland tot 143 km. In die suide skei die Karapoort, 'n straat van 50 km, die eilande van die eiland VajghatsjWajghatsj.
 
Die Arktiese klimaat is ongenaakbaar. Die winters[[winter]]s is lank en koud met sterk winde. Die katabatiese spoed van die winde kan 40–50  m/sek bereik. Nowaja Zemlja word daarom soms die "Land van die Wind" genoem. Temperature kan -40 °C bereik. Die warmste maand is Augustus en in dié maand is die gemiddelde temperatuur 2,5 °C in die noorde en 6,5 °C in die suide. Daar is 'n temperatuurverskil tussen die kus van die BarentszBarents- en [[Karasee]] wat meer as 5 °C kan bedra, omrede die ys op dié seë nie dieselfde is nie. Daar is talle van meertjies op die eilande en in die somer kan in die suide daar die watertemperatuur tot 18 °C styg.
 
Ongeveer die helfte van die Noord-eilandNoordeiland se gebied word ingeneem deur [[gletser]]s. Die yskap van die Noord-eilandNoordeiland bedrabeslaan 20  000 km2 km² en strek byna 400 km lank en 70–75 km breed. Die dikte van die ys is meer as 300m300 m. Op sommige plekke vloei die ys na die [[fjord]]e of breek af in die oop see, wat [[ysberg]]e kan vorm. Die totale oppervlak van gletsers is 29  767 km². Daarvan is 7,9% op die berge te vind.
 
Op die Suid-eilandSuideiland is gebiede met Arktiese [[toendra]] aan te tref.
 
== Minerale ==
Die argipel is bekend vir sy mineraalafsettings, veral op die Suid-eilandSuideiland. Die belangrikste is die Rogatsjovsko-Tajninski-veld wat [[mangaan]]erts bevat. Volgens ramings is dit die grootste in Rusland. Die erts bestaan uit karbonate en oksiede. Die karbonaatertse het 'n gemiddelde mangaangehalte van 8-15% en lê verspreid oor 'n gebied van 800 vierkante kilometer. Die geraamde voorrade is 260 miljoen ton. Die oksiedertse met 'n Mn-gehalte van 16-24% is hoofsaaklik in die noorde van die gebied geleë en die voorrade is ongeveer 5 miljoen ton. Tegnologiese toetse het getoon dat die ertse geskik is om daar metallurgiese konsentrate van te maak. Alle oksiedafsettings kan in 'n oop put ontgin word.
 
== Geskiedenis ==
In antieke tye is Nowaja Zemlja bewoon deur 'n onbekende ras, wat moontlik deel uitmaak van die Oest-Poloeski kultuur. Die [[Nenets]] ken 'n volk in hul mitologie watmet Sirtedie heetnaam Sirte, moontlik is dit dieselfde volk.
 
Vir die moontlike aanwesigheid van handelaars van [[Nowgorod]] onbreekontbreek die bewyse.
 
Die eerste besoek van Wes-EuropeeërsEuropeërs aan die eilandgroep is in 1553, toe die Hugh Willoughby vir die Engelse koning [[Eduard VI van Engeland|Eduard VI]] poog die Noordwes PassageNoordwespassage te vind en betrekkings met MoskoviëMoskowië aan te gaanknoop.
 
In 1594 ontdek die Nederlander[[Nederland]]er Barentsz in die StroganovStroganof-baai die reste van 'n Russiese nedersetting wat van [[skeurbuik]] gesterf het. Dit maak dit duidelik dat Russiese jagters al in die 14de-15de eeu daar op soogdiere gejag het. In 1596 rondomkruis Barentsz die noordelike punt van Nowaja Zemlja en oorwinter op die oostelike kus van die Noord-eilandNoordeiland. In 1871 het die Noorse poolekspedisie van Elling Carlsen daar sy hut gevind, waar hy nog eetgerei, munte, wapens en navigasiemiddels aantref saam met 'n skriftelike verslag oor die oorwintering, wat in die skoorsteen versteek was.
 
== Verwysings ==
{{Wikivertaling|taal=ru|titel=Новая Земля|datum=20160201|oldid=75472471}}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Novaya Zemlya|Nowaja Zemlja}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Novaya_Zemlya|Nowaja Zemlja}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Novaya-Zemlya|title=Novaya Zemlya|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=1 Mei 2020}}
 
{{Normdata}}