Siprus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf
Bygewerk & Hersien
Lyn 1:
: ''Hierdie artikel handel oor die soewereine staat. Vir die eiland met dieselfde naam, sien [[Siprus (eiland)|Siprus]]. Vir die noordelike deel van die eiland, sien [[Turkse Republiek van Noord-Siprus]].''
{{Inligtingskas Land
|noem_naam = '''Κυπριακή Δημοκρατία''' <small>([[Grieks]])</small><br />'''Kıbrıs Cumhuriyeti''' <small>([[Turks]])</small>
Line 22 ⟶ 23:
|leiertitels = <br />• [[President]]
|leiername = [[Nicos Anastasiades]]
|oppervlak_rang = 168162<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 9&nbsp;251{{smallsup|a}}
|oppervlakmi² = 3&nbsp;572
|persent_water = 9
|bevolking_skatting = 1&nbsp;189&nbsp;265{{smallsup|a}}<ref>{{en}} {{cite web |url=https://population.un.org/wpp/ |title=World Population prospects – Population division |work=Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling |publisher=[[Verenigde Nasies]] |accessdate=7 Mei 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428063301/https://population.un.org/wpp/ |archive-date=28 April 2020 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_Population/WPP2019_POP_F01_1_TOTAL_POPULATION_BOTH_SEXES.xlsx |title=Overall total population – World Population Prospects: The 2019 Revision |type=custom data acquired via website |work=Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling |publisher=[[Verenigde Nasies]] |accessdate=7 Mei 2020 |format=xslx |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218054922/https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_Population/WPP2019_POP_F01_1_TOTAL_POPULATION_BOTH_SEXES.xlsx |archive-date=18 Februarie 2020 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
|bevolking_skatting = 1&nbsp;117&nbsp;000{{smallsup|a}}<ref>{{en}} {{cite paper |author=United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division |year=2011 |title=World Population Prospects: The 2010 Revision, Highlights and Advance Tables (ESA/P/WP.220) |page=80 |publication-place=New York |url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Documentation/pdf/WPP2010_Highlights.pdf}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 20112018
|bevolking_rang = -158<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 838&nbsp;897<ref>{{gr}} {{cite web |url=http://www.cystat.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/All/732265957BAC953AC225798300406903?OpenDocument&sub=2&sel=1&e= |title=Statistical Service – Population and Social Conditions – Population Census – Announcements – Preliminary Results of the Census of Population, 2011 |publisher=Statistical Service of the Ministry of Finance of the Republic of Cyprus |date=29 Desember 2011 |accessdate=27 Julie 2014}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2011
|bevolkingsdigtheid = 90123,74
|bevolkingsdigtheidmi² = 234319,856
|bevolkingsdigtheidrang = 11482<sup>deste</sup>
|BBP_PPP = $2338,613055&nbsp;miljard<ref name="imf2">{{en}} {{cite web |url=httphttps://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20132019/0102/weodata/weorept.aspx?pr.x=3978&pr.y=35&sy=20092017&ey=20122024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=423&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Report for Cyprus |work=World Economic Outlook Database |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2019 |accessdate=279 JulieMei 20142020}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 126<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 20132020
|BBP_PPP_per_kapita = $2742&nbsp;085956<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 35<sup>ste</sup>
|BBP = $2325,006360&nbsp;miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang = 126<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 20122020
|BBP_per_kapita = $2628&nbsp;389627<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang = 33<sup>ste</sup>
|onafhanklikheidstipe = • Zürich en Londen ooreenkoms<br />• Onafhanklikheid verklaar<br />• Onafhanklikheidsdag
|onafhanklikheidsgebeure = • Zürich en Londen ooreenkoms<br />• Onafhanklikheid verklaar<br />• Onafhanklikheidsdag
|onafhanklikheidsdatums = <br />van die [[Verenigde Koninkryk]]<br />[[19 Februarie]] [[1959]]<br />[[16 Augustus]] [[1960]]<br />[[1 Oktober]] [[1960]]
|MOI = {{wins}} 0,848873<ref>{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr2013/downloadcontent/2019-human-development-index-ranking |title=20132019 Human Development ReportIndex Ranking |publisherdate=[[Verenigde2019 |accessdate=9 Mei Nasies]]2020 |datepublisher=14United MaartNations 2013Development Programme |accessdatearchive-url=27https://web.archive.org/web/20200419114956/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking Julie|archive-date=19 2014April 2020 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
|MOI_rang = 31<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 20132018
|MOI_kategorie = {{kleur|#090|baie hoog}}
|Gini = 29,1<ref name=eurogini>{{en}} {{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tessi190&plugin=1 |title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: EU-SILC) survey |publisher=Eurostat] |accessdate=9 Mei 2020 |archive-url=httphttps://appssoweb.eurostatarchive.org/web/20200408144604/https://ec.europa.eu/nuieurostat/showtgm/table.do?datasettab=ilc_di12table |publisherarchive-date=Eurostat8 DataApril 2020 Explorer|accessdateurl-status=27 Julie 2014live|df=dmy-all}}</ref>
|Gini_rang = 19<sup>de</sup>
|Gini_jaar = 20112018
|Gini_kategorie = {{kleur|#090|laag}}
|geldeenheid = [[Euro]] (€)
Line 65 ⟶ 66:
|internet_domein = [[.cy]]
|skakelkode = 357
|voetskrif = a. Insluitend [[Turkse Republiek van Noord-Siprus|Noord-Siprus]], die VN-buffersone en [[Akrotiri en Dhekelië]].<br />b. uitsluitend Noord-Siprus.
}}
 
Die '''Republiek Siprus''', ook '''Ciprus''', ([[Grieks]]: Κύπρος, [ˈcipros]; [[Turks]]: ''Kıbrıs'', [ˈkɯbɾɯs]), amptelik die '''Republiek Siprus''' ([[Grieks]]: Κυπριακή Δημοκρατία / ''Kypriakí Dimokratía'', [cipriaˈci ðimokraˈti.a], letterlik: "Sipriotiese Republiek"; [[Turks]]: ''Kıbrıs Cumhuriyeti'', [ˈkɯbɾɯs ˈdʒumhuɾijeti], letterlik: "Republiek Siprus"), is 'n [[eilandnasie]] op die [[eiland]] [[Siprus (eiland)|Siprus]] in die noordooste van die [[Middellandse See]], sowat 70&nbsp;km suid van [[Turkye]], 100&nbsp;km wes van [[Sirië]], en 500&nbsp;km oos van [[Griekeland]]. Siprus is die derde grootste en derde mees bevolkte eiland in die [[Middellandse See]] ná [[Sisilië]] en [[Sardinië]]. Dit het vlaktes aan die suidkus en ’n sentrale vlakte met berge noord en suid daarvan. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Nicosia]] ([[Grieks]]: Levkosía en [[Turks]]: Lefkoşa). Ander belangrike stede op die eiland is [[Limassol]], [[Larnaca]], [[Paphos]], [[Famagusta]] en [[Kyrenia]].
 
== Geskiedenis ==
[[Lêer:Kaarte van Siprus.svg|links|duimnael|Kaart van Siprus]]
[[Lêer:Cyprus lrg.jpg|links|duimnael|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Siprus]]
Die eiland word al 12&nbsp;000 jaar lank bewoon en al die antieke magte in die omgewing het dit al beset.
 
Siprus is sedert die middel van die [[Neolitikum]] deur mense gekoloniseer. Na 'n ekologiese ramp rondom 60006&nbsp;000 vCv.C. was die eiland 'n geruime tyd onbewoond, maar nuwe setlaars het in die [[Kopertydperk]] aangekom. As gevolg van groot hoeveelhede kopererts het die eiland in die [[Bronstydperk]] tot vroeë [[Klassieke Griekeland|Klassieke tydperk]] 'n belangrike rol gespeel in die Mediterreense handel. Alhoewel die eiland oorspronklik bewoon is deur inheemse bevolking, blykbaar verband hou met die pre-[[Semitiese taal|Semitiese]] kulture van die [[Midde-Ooste]], het die meeste eilandbewoners gedurende die 10de-5de eeue [[Siprominoïese lettergreepskrif|hul taal]] van inheems na Grieks verskuif sonder skynbare spore van inval of kulturele verandering.
== Geskiedenis ==
Die eiland word al 12&nbsp;000 jaar lank bewoon en al die antieke magte in die omgewing het dit al beset.
 
Alhoewel Siprus deur [[seevolke]] aangeval is, het die eiland nie net die aanval oorleef nie, maar het eeue voorspoed beleef toe sy groot mededingers gedaal het. Koper en brons uit Siprus het in hoë aanvraag oor die Middellandse See gebly. Siprus het tot die [[Romeinse Ryk|Romeinse]] verowering 'n kultuur wat verskil van Griekeland s'n gehandhaaf.
Siprus is sedert die middel van die Neolitikum deur mense gekoloniseer. Na 'n ekologiese ramp rondom 6000 vC was die eiland 'n geruime tyd onbewoond, maar nuwe setlaars het in die [[Kopertydperk]] aangekom. As gevolg van groot hoeveelhede kopererts het die eiland in die [[Bronstydperk]] tot vroeë [[Klassieke Griekeland|Klassieke tydperk]] 'n belangrike rol gespeel in die Mediterreense handel. Alhoewel die eiland oorspronklik bewoon is deur inheemse bevolking, blykbaar verband hou met die pre-Semitiese kulture van die Midde-Ooste, het die meeste eilandbewoners gedurende die 10de-5de eeue [[Siprominoïese lettergreepskrif|hul taal]] van inheems na Grieks verskuif sonder skynbare spore van inval of kulturele verandering.
 
Later is Siprus gevolglik oorgeneem deur [[Bisantynse Ryk|Bisantynse]], [[Kruistog|Kruisvaarders]] en [[Ottomaanse Ryk|Ottomaanse Turke]].
Alhoewel Siprus deur [[seevolke]] aangeval is, het die eiland nie net die aanval oorleef nie, maar het eeue voorspoed beleef toe sy groot mededingers gedaal het. Koper en brons uit Siprus het in hoë aanvraag oor die Middellandse See gebly. Siprus het tot die Romeinse verowering 'n kultuur wat verskil van Griekeland s'n gehandhaaf.
 
Van 1878 tot 1960 was dit in [[Britse Ryk|Britse hande]]. Daarna word dit onafhanklik. In 1974 raak Griekeland en Turkye in ’n skermutseling oor die eiland betrokke en dit word defacto''[[de facto]]'' in 'n Grieks-Sipriotiese deel (die suidwestelike twee derdes) en ’n Turks-Sipriotiese deel (die noordoostelike derde) verdeel.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
Later is Siprus gevolglik oorgeneem deur Bisantynse, [[Kruisvaarders]] en Ottomaanse Turke.
 
Van 1878 tot 1960 was dit in Britse hande. Daarna word dit onafhanklik. In 1974 raak Griekeland en Turkye in ’n skermutseling oor die eiland betrokke en dit word defacto in 'n Grieks-Sipriotiese deel (die suidwestelike twee derdes) en ’n Turks-Sipriotiese deel (die noordoostelike derde) verdeel.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
 
Die [[Turkse Republiek van Noord-Siprus]] bestaan sedert 1974 in die noordelike deel van die eiland, maar dit word slegs deur Turkye as ’n onafhanklike land erken.<ref>{{de}} [http://www.tagesschau.de/ausland/meldung50420.html tagesschau.de: Der Zypern-Konflikt – das ungelöste Problem der EU]</ref>
Lyn 88:
In die suide en ooste lê die afhanklike gebiede [[Akrotiri en Dhekelië]] van die [[Verenigde Koninkryk]], wat in 1960 gestig is.
 
Die [[Republiek van Siprus]] is 'n lid van die [[Britse Statebond]]. Sedert 1 Mei 2004 is dit ook 'n lidland van die [[Europese Unie]] en die [[Euro]] is sedert 1 Januarie 2008 die geldeenheid. In 2012 is Siprus swaar deur sy blootstelling aan Griekeland se wankelrige ekonomie getref, en moes die land noodgedwonge hulp van internasionale leners versoek.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
== Bronne ==
; Algemeen
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Cyprus|title=Cyprus|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=9 Mei 2020}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html|title=Cyprus|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=9 Mei 2020}}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsCommonsKategorie-kategorie inlyn|Cyprus|Siprus}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Cyprus|Siprus}}
* {{en}} {{gr}} {{tr}} [http://www.kibriskypros.com/ Webwerf toegewy aan Siprus (In Turks, Grieks en Engels)]
* [http://www.cyprus.gov.cy/ Republiek van Siprus]
* [http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/index_en/index_en?OpenDocument Statistiese diens van die Republiek van Siprus]
* [http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/index_en/index_en?opendocument# Pers en Inligtingskantoor]
* {{en}} {{de}} [http://www.cips.com.cy/ CIPS Siprus Internasionale Persdiens – Engels / Duits]
* [http://cyprus.europe-countries.com/ Siprus Fotos]
* [http://www.europe-atlas.com/cyprus-map.htm Siprus Kaart]
* [http://www.cypruslinks.com/ Siprus Gids]
 
{{Saadjie}}
{{Lande van Asië}}
{{Lande van Europa}}
{{EU-lande}}
 
{{Normdata}}