Hastings Banda: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
Lyn 33:
Kamuzu Banda is naby [[Kasungu]] in Malawi (toe die [[Sentraal-Afrikaanse Federasie]]) gebore as die seun van Mphonongo Banda en Akupingamnyama Phiri. Die datum van sy geboorte is onbekend omdat geboortes toe nog nie in dié land geregistreer is nie.<ref name="Brody" />
 
Die naam Kamuzu beteken "klein wortel" en is aan hom gegee omdat sy ma swanger geraak het nadat ’n medisyneman vir haar wortelkruie teen onvrugbaarheid gegee het.<ref name="independent.co.uk">{{cite news| |url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/obituary-dr-hastings-banda-1296534.html | location=Londen | work=The Independent | first=Richard | last=Dowden | title=Obituary: Dr Hastings Banda | date=27 November 1997 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180805111018/https://www.independent.co.uk/news/obituaries/obituary-dr-hastings-banda-1296534.html |archive-date=5 Augustus 2018 |url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Sy van, Banda, beteken "klein hut". Hy het die naam Hastings aangeneem nadat hy in die Kerk van Skotland gedoop is; hy het homself genoem na John Hastings, ’n Skotse sendeling wat naby sy dorpie gewerk het en vir wie hy groot respek gehad het.
 
Nadat hy eers na [[Suid-Rhodesië]] (nou [[Zimbabwe]]) is, het hy in 1917 na [[Johannesburg]] in Suid-Afrika geloop en daar ’n paar jaar lank in die myne gewerk. In dié tyd het hy die [[Metodistekerk|Metodistebiskop]] W.T. Vernon ontmoet wat aangebied het om vir sy studie in [[Amerika]] te betaal as hy self sy reisgeld kan betaal.<ref name="independent.co.uk" /> Hy het in 1925 na [[New York Stad|New York]] vertrek.
 
== Loopbaan ==
Nadat hy in Amerika en [[Brittanje]] studeer en sy doktersgraad<!-- Let wel, nie 'n doktor nie! --> behaal het, het hy na sy vaderland teruggekeer om teen kolonialisme en vir onafhanklikheid te veg. In 1963 is hy amptelik as premier van Njassaland aangestel en ’n jaar later het hy die land as Malawi na onafhanklikheid gelei.<ref>{{cite news |last=Louis Ea Moyston |title=Howell: man of heroic proportions |url=http://www.jamaicaobserver.com/columns/Howell-man-of-heroic-proportions_8059664 |accessdateaccess-date=17 Oktober 2010 |newspaper=Jamaica Observer |date=16 Oktober 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129155656/http://www.jamaicaobserver.com/columns/Howell-man-of-heroic-proportions_8059664 |archive-date=29 Januarie 2020 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Twee jaar later het hy Malawi tot ’n republiek verklaar met homself as president. Hy het mag gekonsolideer en Malawi later ’n eenpartystaat onder die Malawiese Kongresparty (MKP) gemaak. In 1970 het die MKP hom sy lewenslange president gemaak. In 1971 het Banda lewenslange president van Malawi self geword.
 
[[Beeld:Hastings_Kamuzu_Banda-Denkmal_Lilongwe.jpg|duimnael|180px|links| 'n Monument van Banda in Lilongwe.]]
Lyn 46:
 
=== Betrekkinge met Suid-Afrika ===
Banda was die enigste Afrika-leier wat tydens apartheid diplomatieke bande met Suid-Afrika aangeknoop het, sowel as met die Portugese regering in [[Mosambiek]].<ref name="historyworld.net">{{cite web |url=http://www.historyworld.net/wrldhis/PlainTextHistories.asp?historyid=ad48 |title=History of Malawi |publisher=Historyworld.net |date=31 Desember 1963 |accessdateaccess-date=12 Mei 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191107101340/http://www.historyworld.net:80/wrldhis/PlainTextHistories.asp?historyid=ad48 |archive-date=7 November 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
 
Ná ’n regeringskrisis in 1964 in Njassaland en Banda se teenkanting teen ’n groot hidroëlektriese dam in die [[Federasie van Rhodesië en Njassaland]] het hy al hoe meer geïsoleer geraak in Afrika-politiek.<ref name="historyworld.net" /> Die Britte het geweier om hom te help om sy droom van ’n nuwe hoofstad by [[Lilongwe]], in sy tuisstreek, te verwesenlik en Banda het hom tot Suid-Afrika gewend. Dié land was self naarstig op soek na bondgenote in Afrika en het aan hom ’n sagte lening van R300&nbsp;miljoen toegestaan op voorwaarde dat Banda Suid-Afrika se apartheidsbeleid onder ander Afrika-leiers steun. Hy het Suid-Afrika ook amptelik besoek. Hy het eenkeer oor Suid-Afrikaners gesê: "Dit is net deur kontak soos dié (tussen Malawi en Suid-Afrika) dat julle mense sal kan sien daar is opgevoede mense wat nie wit is nie..."<ref>''Sunday Times'', Johannesburg, 24 Mei 1970, Hasting Banda. Besoek by http://africanhistory.about.com/od/malawi/a/Hastings-Banda-Quotes.htm</ref> Banda se teenkanting teen kommunisme was nog ’n rede dat hy bande met Suid-Afrika wou aanknoop.<ref>Nelson, Harold D., Margarita Dobert, Gordon C. McDonald, James McLaughlin, Barbara Marvin en Donald P. Whitaker (1975). ''Area Handbook for Malawi'', p. 178</ref>