Paleoseen: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in. |
|||
Lyn 21:
== Geskiedenis ==
[[Lêer:65_Myr_Climate_Change_croppedIT.png|duimnael|Die temperatuur in die Arktiese Oseaan in die Paleoseen en Eoseen. Dit toon hoe dit in die laat Paleoseen warmer word]]
Die biologiese verskeidenheid was ná die [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] op 'n dieptepunt en talle nuwe spesies verskyn in die Paleoseen wat die oop nisse in die ekologie probeer het om op te vul. Heelparty van hulle was kortlewende eksperimente wat weer skielik uitgesterf het.<ref name="BBC">{{
Die klimaat het aan die eind van hierdie tydperk vogtiger en warmer geword en die vlak van die oseane het gestyg wat groot stukke land het laat onderloop. Die oorgang na die Eoseen word deur die [[PETM-voorval]] gekenmerk wat tot uitwissing van 35-50% van die diepsee se [[foraminifera]] gelei het.
== Soogdiere ==
Die soogdiere vertoon in hierdie tydperk 'n geweldige oplewing. Behalwe die Champsosauria, die krokodille en die voëls het alle Archosauria wat in die Kryt die land oorheers verdwyn. Die soogdiere het in die Kryt 'n ondergeskikte rol gespeel, hoewel daar in die Kryt 'n taamlike verskeidenheid van hulle was. Die meeste van hulle was nogtans nie groter as 'n rot of moontlik 'n vark nie. Daar is heelwat groepe wat die uitwissing oorleef het wat nou die kans kry om groter vorme voort te bring. Van hulle is nogtans groepe wat vandag reeds uitgestorwe is. <ref name="PM">{{
=== Non-theria ===
Lyn 35:
In die Kryt het die Metatheria, wat die groep is waaruit die [[buideldier]]e ontstaan het, in Noord-Amerika 'n bloeityd beleef, maar ook hulle het in die uitwissing amper uitgesterf. Daar is net een groep wat vorms soos ''Peradectes'' insluit wat steeds tot in die Eoseen voortleef en dan ook uitsterf.
Die Metatheria het egter Suid-Amerika bereik, saam met party ander soogdiere. Hoe hulle dit gedoen het en wanneer presies is minder duidelik. Moontlik was dit reeds in die Kryt en langs 'n eilandboog waar hulle van eiland tot eiland deurgedring het. Omtrent hierdie tyd het ook die Marsupialia, die regte buideldiere ontstaan. Moontlik in Suid-Amerika, maar ook dit is nie duidelik nie. Wat wel duidelik is dat die buideldiere in hul nuwe tuiste 'n bloeityd beleef. Daar is drie nuwe ordes: <ref name="PM2">{{
#Didelphimorphia - die opossums, wat later opnuut Noord-Amerika sal koloniseer.
Lyn 59:
==== Creodonta, Carnivora, Mesonychia ====
In die Paleoseen verskyn op die noordelike kontinente ook karnivore plasentadiere. Daar is drie belangrike ordes, die [[Mesonychia]] en die [[Creodonta]] wat later uitgesterf het en die [[Carnivora]] wat vandag deur die leeus en bere verteenwoordig word. Carnivora is seker Laurasiatheria; die Creodonta en Mesonychia waarskynlik ook.<ref name="PM3">{{
In Suid-Amerika ontwikkel 'n tak van die buideldiere tot die dominante vleiseters: die [[Sparassodonta]].
| |||