Ystertydperk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, besig |
Uitgebrei, besig |
||
Lyn 15:
In Suid-Asië (die [[Indiese subkontinent]]) word die begin van die Ystertydperk beskou as by die ysterbewerkende "Geverfde Gryskeramiek"-kultuur in die 18de eeu v.C. en die einde as met die bewind van [[Ashoka die Grote]] (3de eeu v.C.). Die gebruik van die term "Ystertydperk" in die argeologie van Suid-, Oos- en Suidoos-Asië is meer onlangs en minder algemeen as vir Wes-Eurasië; ten minste in [[China]] het die [[voorgeskiedenis]] geëindig voordat ysterbewerking begin het, en die term word dus nie algemeen gebruik nie. Die [[Sahel]] ([[Soedan]]streek) en [[Afrika suid van die Sahara]] val buite die drietydperkstelsel omdat daar geen Bronstydperk was nie, maar die term "Ystertydperk" word soms gebruik in verwysings na vroeë kulture wat yster bewerk het, soos die Nokkultuur van [[Nigerië]].
==Geskiedenis van die begrip==
Die drietydperkstelsel is in die eerste helfte van die 19de eeu begin gebruik, in besonder in die argeologie van Europa. Later in dié eeu is die term uitgebrei om ook die Antieke Nabye Ooste in te sluit. Dit verwys na [[Hesiodus]] se mitologiese "[[tydperke van die mens]]". Christian Jürgensen Thomsen het dit in die 1830's die eerste keer vir Skandinawië gebruik. Teen die 1860's is dit beskou as ’n nuttige verdeling van die "vroegste geskiedenis van die mens" in die algemeen<ref>Karl von Rotteck, Karl Theodor Welcker, ''Das Staats-Lexikon'' (1864), [https://books.google.ch/books?id=kgL__ooMXj0C&pg=PA774 p. 774]</ref> en is dit in [[Mesopotamië|Assiriologie]] aangewend. Die ontwikkeling van die nou algemene tydperkverdeling in die argeologie van die Antieke Nabye Ooste het in die 1920's en 1930's plaasgevind.<ref>''Oriental Institute Communications'', uitgawes 13-19, Oriental Institute of the University of Chicago, 1922, p. 55.</ref>
Soos die naam aandui, word die tegnologie van die Ystertydperk gekenmerk deur die vervaardiging van gereedskap en wapens van yster of, meer spesifiek, [[koolstofstaal]] (staal waarvan die eienskappe hoofsaaklik bepaal word deur die persentasie van die aanwesige koolstof).<ref>"Koolstofstaal" in die [[WAT]]. Aanlyn by [https://viva-afrikaans.org/ viva-afrikaans.org] (intekening nodig). Besoek op 25 Mei 2020.</ref>
==Verwysings==
| |||