Misdaad en Straf: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Taal, klaar
No edit summary
Lyn 33:
Dostojefski het in die somer van 1865 die idee vir ''Misdaad en Straf'' gekry na aanleiding van die saak van Pierre Francois Lacenaire. Hy het destyds aan 'n ander projek gewerk getiteld ''Die Dronkaards'', wat handel oor "die huidige plaag van dronkenskap ... [met] al die gevolge daarvan, veral die dilemma van 'n gesin en die grootmaak van kinders in die omstandighede, ens., ens." Hierdie tema, wat rondom die verhaal van die Marmeladof-familie gesentreer is, vorm die grondslag van die verhaal van Raskolnikof en sy misdaad. <ref>Yousef, [http://www.gradesaver.com/classicnotes/titles/crimeandpunishment/about.html About Crime and Punishment]<br />* Fanger (2006), bl. 17–18</ref>
 
Dostojefski het destyds groot bedrae aan krediteure geskuld en terselfdertyd probeer om die gesin van sy broer Michail, wat vroeg in 1864 dood is, by te staan. Nadat alle ander opsies misluk het, het Dostojefski hom as laaste toevlug tot die uitgewer Michail Katkof gewend en 'n voorskot gevra<ref>Frank (1994), bl. 168</ref> vir ’n verhaal of novelle (het het toe nog nie aan 'n roman gedink nie)<ref>Frank, bl. 170<br />* Peace (2005), bl. 8<br />* Simmons (2007), bl. 131</ref> in Katkof se maandelikse tydskrif ''Die Russiese Boodskapper''. Dit was 'n gesogte publikasie wat enig in sy soort was, en die uitlaatklep vir [[Iwan Toergenef]] sowel as [[Leo Tolstoi]]. Dostojefski, wat in die vroeë 1860's in verskeie polemieke met Katkof betrokke was, het nog nooit tevore iets in die tydskrif gepubliseer nie. In 'n brief aan Katkof wat in September 1865 geskryf is, het Dostojefski aan hom verduidelik dat die werk handel oor 'n jong man wat hom oorgee aan "sekere vreemde, 'onafgehandelde' idees, wat maar nog in die lug ronddryf".<ref>Miller (2007), bl. 58<br />* Peace (2008), bl. 8</ref> Hy het beplan om die morele en sielkundige gevare van die ideologie van "radikalisme" te ondersoek, en het gemeen dat die konserwatiewe Katkof van die projek sou hou.<ref>Frank (1994), bl. 179</ref> In briewe wat in November 1865 geskryf is, het 'n belangrike konsepverandering plaasgevind: "Die verhaal het 'n roman geword". Van toe af is na ''Misdaad en Straf'' as 'n roman verwys. <ref>Miller (2007), bl. 58–59</ref>

{{Aanhalingskas
|width=40%
|quote=Aan die einde van November was daar reeds baie geskryf en gereed; ek het dit alles verbrand; ek kan dit nou bely. Ek het nie daarvan gehou nie. 'n Nuwe vorm, 'n nuwe plan het my opgewonde gemaak, en ek het weer van voor af begin.
|source=— Dostojefski se brief aan sy vriend Alexander Wrangel in Februarie 1866<ref>Miller (2007), bl. 58</ref>
}}
In die volledige uitgawe van Dostojefski se werk wat in die [[Sowjetunie]] gepubliseer is, het die redakteurs die skrywer se notaboeke vir ''Misdaad en Straf'' weer saamgestel in 'n reeks wat min of meer ooreenstem met die verskillende stadia van die skryf van die roman. As gevolg van hierdie werk bestaan daar nou 'n fragmentariese werkkonsep van die verhaal, of novelle, soos dit aanvanklik bedink is, sowel as twee ander weergawes van die teks. Dit word onderskei as die "Wiesbaden-uitgawe", die "Petersburg-uitgawe" en die "finale plan", wat die verskuiwing behels van 'n eerstepersoons- na die eietydse derdepersoonsvertellingsvorm wat deur Dostojefski bedink is.<ref>Dostojefski het aanvanklik vier eerstepersoonsplanne oorweeg: 'n memoir wat deur Raskolnikof geskryf is, sy bekentenis wat agt dae ná die moord aangeteken is, sy dagboek wat vyf dae ná die moord begin is, en 'n gemengde vorm waarin die eerste helfte in die vorm van 'n memoire, en die tweede helfte in die vorm van 'n dagboek (Rosenshield (1973), bl. 399) geskryf is.</ref> Die "'Wiesbaden-uitgawe" fokus geheel en al op die morele en sielkundige reaksies van die verteller ná die moord. Dit stem rofweg ooreen met die verhaal wat Dostojefski in sy brief aan Katkof beskryf het, en is geskryf in die vorm van 'n dagboek, wat ooreenstem met wat uiteindelik deel 2 sou word. <ref>Carabine (2000), bl. x<br />* Frank (1994), bl. 170–72<br />* Frank (1995), bl. 80</ref>
 
{{Aanhalingskas|width=40%|align=left|quote=Ek het [hierdie hoofstuk] met opregte inspirasie geskryf, maar miskien is dit nie goed nie; die vraag is nie die letterkundige waarde daarvan nie, hulle is bekommerd oor die moraliteit daarvan. Hier was ek reg – niks was teen die moraliteit nie; dit is net die teenoorgestelde, maar hulle het dit anders gesien en, wat meer is, ook spore van nihilisme gesien ... Ek het dit teruggeneem, en die hersiening van 'n groot hoofstuk het my minstens drie nuwe hoofstukke se werk gekos, te oordeel na die inspanning en die vermoeiing; maar ek het dit reggemaak en teruggegee.|source=— Dostojefski se brief aan A.P. Miljoekof<ref>Frank (1994), bl. 185</ref>}}