Terrorisme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Administrateur CommonsDelinker vervang "Lugi_Gallean2.jpg" met "Luigi_Gallean2.jpg" omrede: File renamed: typo in name
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
Lyn 3:
'''Terrorisme''' is die gebruik van vrees en geweld om [[regering]]s en [[samelewing]]s te intimideer. Verskillende tipes organisasies (sosiaal of polities) kan terrorisme aanwend in 'n poging om hulle doelwitte te bereik. Mense wat terrorisme pleeg word '''terroriste''' genoem.
 
Terrorisme word dikwels deur politieke organisasies, beide aan die linker en regterkant van die politieke spektrum, gepleeg. Dit kan ook deur godsdienstige groepe, soos [[Al-Kaïda]], uitgevoer word. Beide revolusionêre groepe sowel as regerings wat aan bewind is kan hulle hiermee ophou.<ref name="britannica">{{cite web |url= http://www.britannica.com/eb/article-9071797 |title=Terrorism |accessdateaccess-date=11 Augustus 2006-08-11 |publisher= Encyclopædia Britannica |page=3 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20081118150306/http://www.britannica.com/eb/article-9071797 |archive-date=18 November 2008 |url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Een van die vorme hiervan is die gebruik van geweld teen vreedsame mense<ref>[http://www.google.com/imgres?imgurl=http://911review.org/img/SIPA-N0116740.JPG&imgrefurl=http://911review.org/Wiki/PentagonAttack.shtml&h=335&w=600&sz=38&tbnid=O9nVz4XyhazvSM:&tbnh=75&tbnw=135&prev=/images%3Fq%3DPentagon%2Battack&usg=__EbScUq4A9q-K8RuWD0jSqhBiDyo=&ei=8dH2S4CZBY6INLKctIQI&sa=X&oi=image_result&resnum=1&ct=image&ved=0CBwQ9QEwAA Pentagon attack]</ref><ref name="jw">{{cite web |url=http://www.judicialwatch.org/flight77.shtml |title=Flight 77, Video 2 |publisher=Judicial Watch}}</ref> om publisiteit vir 'n groep, 'n saak of 'n individu te wen.<ref>{{cite web|url=http://www.asap-spssi.org/pdf/asap019.pdf |title=The Definition of Terrorism |format=PDF |year=2002 |first=Charles L. |last=Ruby |accessdate=2010-02-22}}</ref>
 
== Definisie ==
Lyn 16:
• Van Dale XIV (2005) definieer terrorisme as: (die pleeg van) gewelddade (individuele of kollektiewe aanslae, gyselaarneming, verwoesting) ter demoralisering van die bevolking om 'n politieke doel te bereik.
 
• 'n Kommissie van die [[Verenigde Nasies]] definieer terrorisme in 2004 as: "Die onreëlmatige en doelbewuste veroorsaaking van dood of liggaamlike verwonding of ernstige skade aan eiendom wanneer die doel van die gedrag, deur sy aard of konteks, die intimidasie van 'n bevolking is of die dwang van 'n regering of 'n internasionale organisasie om sekere handelinge te stel of daarvan af te sien."<ref>{{cite web |title=UN Reform |publisher=United Nations |date=21 MarchMaart 2005 |url=https://www.un.org/unifeed/script.asp?scriptId=73 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070427012107/http://www.un.org/unifeed/script.asp?scriptId=73 |archivedate=27 April 2007 |access-date=11 Julie 2008-07-11 |quote=The second part of the report, entitled "Freedom from Fear backs the definition of terrorism–an issue so divisive agreement on it has long eluded the world community–as any action "intended to cause death or serious bodily harm to civilians or non-combatants with the purpose of intimidating a population or compelling a government or an international organization to do or abstain from doing any act" |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20080418134225/http://www.un.org:80/unifeed/script.asp?scriptId=73 |archive-date=18 April 2008 |url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Probleme duur egter voort oor die toepaslikheid van hierdie definisie op die militêre eenhede van 'n staat en op bevrydingsbewegings. Daarom is hierdie definisie nie deur alle lande aanvaar en die onenigheid hieroor dra in hoë mate tot die feit dat daar tot dusver geen anti-terrorisme-verdrag gesluit is nie.<ref name="Hoffman-1998-p32">Hoffman (1998), p. 32, See review in ''[[The New York Times]]'' [https://www.nytimes.com/books/first/h/hoffman-terrorism.html Inside Terrorism].</ref><ref>{{cite news |url=https://icct.nl/publication/radicalisation-de-radicalisation-counter-radicalisation-a-conceptual-discussion-and-literature-review/ |title=Radicalisation, De-Radicalisation, Counter-Radicalisation: A Conceptual Discussion and Literature Review |date=27 MarchMaart 2013 |publisher=The International Centre for Counter-Terrorism – The Hague (ICCT) | access-date=6 September 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207124224/https://icct.nl/publication/radicalisation-de-radicalisation-counter-radicalisation-a-conceptual-discussion-and-literature-review/ |archive-date=7 Desember 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
 
==Doel van terrorisme==
Lyn 220:
===Staatsterrorisme en terreur===
====Definisie====
Staatsterrorisme is 'n daad wat beskou word as [[terreur]] en word uitgevoer, gedreig of ondersteun deur 'n [[staat]]. Soos terrorisme in die algemeen, gaan dit oor moedwillige aanvalle op burgers, met as doel die bereik van politieke of godsdienstige doelwitte. Terreur is 'n politieke en [[militêre strategie]] wat beoog om politieke doelwitte te bereik deur met [[geweld]] angs onder die bevolking te saai. Vóór die aanvang van moderne terrorisme is die woorde terreur en terrorisme in afwisseling gebruik. Die hedendaagse definisie van terrorisme verwys na kriminele of onwettige gewelddade gemik op lukrake teikens met die doel om vrees op te jaag. Dit word deur ekstremistegroepe met beperkte politieke basisse of partye aan die swakker kant van [[asimmetriese oorlogvoering]] beoefen. Terreur, daarteenoor, word deur regerings en wetstoepassers gewoonlik binne die staatsraamwerk beoefen. Die oorgrote meerderheid van terroriste groepe is nie-regerings organisasies, maar staatsorganisasies kan wel ook as terroriste getipeer word. So het [[Saoedi-Arabië]], [[Bahrain]] en die Verenigde State, byvoorbeeld die [[Islamitiese Revolusionêre Wagkorps]] wat 'n tak van [[Iran]] se gewapende magte is as ‘n terroriste organisasie verklaar.<ref name="Terror">{{cite news |title=Saudi, Bahrain add Iran's Revolutionary Guards to terrorism lists |url=https://www.reuters.com/article/us-saudi-bahrain-security-iran/saudi-bahrain-add-irans-revolutionary-guards-to-terrorism-lists-idUSKCN1MX288 |accessdateaccess-date=8 April 2019 |work=Reuters |date=23 OctoberOktober 2018 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200423090137/https://www.reuters.com/article/us-saudi-bahrain-security-iran/saudi-bahrain-add-irans-revolutionary-guards-to-terrorism-lists-idUSKCN1MX288 |archive-date=23 April 2020 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref><ref name="wsj8apr">{{cite news |last1=Ballhaus |first1=Rebecca |title=U.S. Designates Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps as a Terror Organization |url=https://www.wsj.com/articles/u-s-designates-irans-islamic-revolutionary-guard-corps-a-foreign-terrorist-organization-11554733155 |accessdateaccess-date=8 April 2019 |work=Wall Street Journal |date=8 April 2019 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200529050158/https://www.wsj.com/articles/u-s-designates-irans-islamic-revolutionary-guard-corps-a-foreign-terrorist-organization-11554733155 |archive-date=29 Mei 2020 |url-status=dead|df=dmy-all}}</ref>
 
Soos die gebruik van die woord 'terrorisme' kontroversieel is, is die woord 'staatsterrorisme' nog meer kontroversieel. Dit kom omdat die meeste state 'n geweldsmonopolie eis. 'n Monopolie ten opsigte van hierdie eis is 'n vereiste vir effektiewe owerheidsgesag. Staatsgesag, in die [[politieke wetenskap|staatsleer]] definisie, gaan daarvan uit dat die gewelduitoefening deur die staat wettig uitgeoefen word. Dit beteken die voorsiening van 'n wettige basis en proporsionele reaksie deur regeringsmagte. Die skiet op vreedsame betogings kan 'n wettige basis hê in wette soos die beskerming van die openbare orde of voorkoming van oproer. Egter, die gebruik van [[vuurwapen]]s teen ongewapende burgers is 'n buite proporsionele reaksie. 'n Waterkanon kan dieselfde effek bereik met minder geweld. Aangesien staatsgeweld 'n basis het in die reg van die staat is staatsterrorisme 'n baie moeilike begrip. Gyselaar, ontvoering en `uitlewering ' (''rendition'') is oor dieselfde redes kompleks. Die een is strafbaar, die ander gebeur op grond van staatsbevoegdhede.