Kernwapen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
Lyn 16:
'n '''Kernwapen''' is 'n wapen wat sy vernietigende krag kry van [[kernreaksie]]s, wat weer verkry word deur die splitsing of samesmelting van [[Atoom|atome]] ([[kernfusie]]). Die gevolg is dat selfs 'n klein kernwapen wat 'n klein hoeveelheid [[energie]] afgee steeds merkwaardig sterker is as die grootste konvensionele plofstowwe en 'n enkele [[wapen]] is daartoe in staat om 'n hele [[stad]] te vernietig. Die eerste toets van 'n splitsingsbom het 'n hoeveelheid energie vrygestel wat ongeveer gelyk is aan 20 000 ton TNT (84 TJ).<ref name="Magazines1945">{{cite magazine|title=Atomic Power for War and Peace|magazine=Popular Mechanics|url=https://books.google.com/books?id=hN8DAAAAMBAJ&pg=PA18|date=Oktober 1945|pages=18–19|df=mdy-all}}</ref>
 
In die geskiedenis van [[oorlog]]voering is kernwapens nog net twee keer gebruik, tydens die laaste dae van die [[Tweede Wêreldoorlog]]. Die eerste gebeurtenis het op die oggend van [[6 Augustus]] [[1945]] plaasgevind, toe die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] 'n [[uraan]]bom met die kodenaam ''[[Little Boy]]'' op die [[Japan]]nese stad [[Hirosjima]] laat val het. Die tweede gebeurtenis was drie dae later toe die Verenigde State 'n [[plutonium]]bom met die kodenaam ''[[Fat Man]]'' op die stad [[Nagasaki]] laat val het. Die resultaat van die gebruik van hierdie wapens was die onmiddellike dood van ongeveer 100&nbsp;000 tot 200&nbsp;000 mense (en selfs meer mettertyd).<ref>{{cite web |url=http://www.rerf.or.jp/general/qa_e/qa1.html |title=Frequently Asked Questions #1 |publisher=Radiation Effects Research Foundation |quote=total number of deaths is not known precisely ... acute (within two to four months) deaths ... Hiroshima ... 90,000–166,000 ... Nagasaki ... 60,000–80,000 |access-date=18 September 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180603101509/http://www.rerf.or.jp:80/general/qa_e/qa1.html |archive-date=3 Junie 2018 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref> Die destydse gebruik van die wapens was en is nog steeds 'n kontroversiële kwessie – kritici oor die wêreld heen beweer dat dit onnodige massamoorde was, terwyl ander glo dat hulle die uiteindelike dodetal aan beide kante verminder het deur 'n vroegtydige einde aan die oorlog te bring.
 
Sedert die Hirosjima- en Nagasaki-aanvalle is kernwapens tydens meer as tweeduisend geleenthede gedetoneer vir demonstrasie- en toetsdoeleindes. Die enigste lande bekend vir die detonering van sulke wapens is (in kronologiese volgorde): die Verenigde State, die [[Sowjetunie]], die [[Verenigde Koninkryk]], [[Frankryk]], die [[Volksrepubliek China]], [[Indië]], [[Pakistan]] en [[Noord-Korea]].<ref name="nuclearweapons1">{{cite web |url=https://fas.org/programs/ssp/nukes/nuclearweapons/nukestatus.html |title=Federation of American Scientists: Status of World Nuclear Forces |publisher=Fas.org |date= |access-date=29 Desember 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20161011182802/http://www.fas.org/programs/ssp/nukes/nuclearweapons/nukestatus.html |archive-date=11 Oktober 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |url=https://fas.org/nuke/guide/israel/nuke/index.html |title=Nuclear Weapons – Israel |publisher=Fas.org |date=8 Januarie 2007 |access-date=15 Desember 2010 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190815114217/https://fas.org/nuke/guide/israel/nuke/index.html |archive-date=15 Augustus 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
 
Verskeie ander lande mag wel kernwapens besit en dit nooit erken nie, of hulle beweerde besit was nog nooit suksesvol, onafhanklik bepaal of nagegaan nie. [[Israel]] het byvoorbeeld moderne afleweringsvliegtuie en beskik oor 'n uitgebreide militêre kernprogram met honderde kernwapens wat deur [[missiele]] afgelewer kan word. Die land volg egter amptelik 'n beleid van "dubbelsinnigheid" waarvolgens die besit van kernwapens nie erken of ontken word nie. Volgens somminge beramings besit die land so veel as 200 kernwapenkoppe. [[Iran]] word tans deur die Verenigde State beskuldig dat dit probeer om 'n militêre kernvermoë te ontwikkel, maar Iran se regering beweer dat die erkende kernaktiwiteite, soos uraanverryking, vir vreedsame doeleindes is. [[Suid-Afrika se wapens van massavernietiging|Suid-Afrika]] het ook in die geheim 'n klein kernarsenaal opgebou in die laat 1970–80's, maar het dit na die einde van [[Apartheid]] in die vroeë 1990's ontbind en afgetakel.<ref name="Nuclear Threat Initiatives, South Africa (NTI South Africa)">{{cite web |last=Executive release |title=South African nuclear bomb |url=http://www.nti.org/country-profiles/south-africa/nuclear/ |website=Nuclear Threat Initiatives |publisher=Nuclear Threat Initiatives, South Africa (NTI South Africa) |access-date=13 Maart 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160124000312/http://www.nti.org/country-profiles/south-africa/nuclear/ |archive-date=24 Januarie 2016 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
 
Behalwe vir hulle gebruik as wapens word kernplofstowwe ook getoets en gebruik vir verskeie nie-militêre doeleindes. Sintetiese elemente soos [[Einsteinium]], wat deur kernfusie geskep word, was tydens die nasleep van die eerste toets van 'n [[waterstof]]bom ontdek.