Wysiging soos op 12:17, 13 Junie 2020 wysig Morne (besprekings \| bydraes) 86 133 edits No edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 07:28, 19 Junie 2020 wysig maak ongedaan Morne (besprekings \| bydraes) 86 133 edits No edit summary Nuwer wysiging →
Lyn 35: Die '''Gereformeerde kerk Klerksdorp''' is in werklikheid die oudste gemeente van die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika\|GKSA]] in [[Klerksdorp]], maar vandat die [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Wes]] met Klerksdorp verenig het, word laasgenoemde se stigtingsjaar as 1995 aangegee. == Agtergrond == Lidmate in die omgewing van Klerksdorp het eers ’n wyk van die [[Gereformeerde kerk Potchefstroom]] gevorm. Vanaf 1907 het die predikant van Potchefstroom af en toe ’n erediens op Klerksdorp gehou en vanaf 1919 Nagmaal hier bedien. Twee wyke van die moedergemeente met 80 belydende en 73 dooplidmate het in Oktober 1927 afgestig as die Gereformeerde kerk Klerksdorp. Van toe tot 1949 het baanbrekersjare vir die gemeente gevolg. Dikwels was hy in kombinasie met buurgemeentes en ook moes hy allerhande probleme oorkom. Aan die einde van die 19de eeu het die regering van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] vier erwe in [[Klerksdorp]] aan die Gereformeerde Kerk toegeken. Destyds was Klerksdorp nog ’n wyk van [[Gereformeerde kerk Potchefstroom\|Potchefstroom]] en het lidmate eredienste daar bygewoon, wat ’n heen-en-weer-reis van sowat 100 km geverg het. Die eerste erediens vir Gereformeerdes is eers op [[13 Oktober]] [[1907]] in Klerksdorp gehou, maar waar dit was, kan nie meer met sekerheid gesê word nie. Vanaf 1919 is Nagmaal gereeld in Klerksdorp bedien en vanaf 1922 is elke drie maande ’n erediens gehou. Reeds op [[11 Augustus]] [[1923]] is toestemming verleen om voort te gaan met die oprigting van ’n kerkgebou, mits die lidmate ’n vaste maandelikse bydrae sou belowe. Met ’n lening van £100 deur W.W. Conradie is in 1924 besluit om die "Lodge" in Klerksdorp vir ’n bedrag van £300 aan te koop. Dié gebou was egter nie funksioneel vir gemeentelike gebruik nie, want reeds einde 1925, begin 1926 is oorgegaan tot die aankoop van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk\|NG]] kerkgebou in Kommissarisstraat. Die [[NG gemeente Klerksdorp\|NG kerkraad]] wou egter nie die "Lodge" vir hulle kerkie ruil nie en in November 1926 is die "Lodge" toe teen ’n verlies van £200 verkoop. So is die kerkgebou in Kommissarisstraat bekom. Hierdie kerkgebou is vir eredienste gebruik tot die ingebruikneming in 1952 van die vorige kerkgebou. In 1927 is drie erwe langs die kerkie vir die bedrag van £300 aangekoop. ’n Verkoping is gehou wat £30 opgelewer het en ene Kirstein het £100 geskenk. == Stigting == Al is die eerste erediens reeds in 1907 gehou, is die Gereformeerde kerk Klerksdorp eers amptelik in September 1927 gestig. Dit sou egter as langer as 20 jaar duur voordat die Gereformeerde kerk Klerksdorp ’n eie selfstandige bediening kon behartig. Aanvanklik is van konsulentsbediening gebruik gemaak. Vanaf 1931 het Klerksdorp saam met [[Gereformeerde kerk Ventersdorp\|Ventersdorp]] en [[Gereformeerde kerk Wolmaransstad\|Wolmaransstad]] in kombinasie getree en is Klerksdorp tot Junie 1939 vanaf Ventersdorp deur dr. J.M. de Wet bedien. Met so ’n groot kombinasie kon die predikant nie meer as een maal per maand voor die gemeente optree nie. Daarom is van die dienste van teologiese studente van [[Teologiese Skool Potchefstroom\|Potchefstroom]] gebruik gemaak. Een van hulle was teologiese student [[Ammi Venter\|A.A. Venter]], wat gedurende 1933 meermale in Klerksdorp opgetree het, min wetend dat hy later nog ’n groot rol in die kerklike en maatskaplike lewe van die dorp sou speel. == Eerste inwonende predikante == In 1939 is ’n nuwe kombinasie gesluit, met Wolmaransstad en [[Gereformeerde kerk Christiana\|Christiana]], en sou die predikant voortaan in Klerksdorp woon. ’n Pastorie is in Le Rouxstraat teen ’n koste van £1 643-11-8 opgerig. Ds. B.J. de Klerk is beroep en van 1940 tot begin 1947 het hy die bediening hier waargeneem. Die kombinasie is in 1949 beëindig en vir die eerste keer is besluit om selfstandig te beroep. Dit sou ’n swaar las op die 276 lidmate plaas, maar in die geloof het hulle die uitdaging blymoedig aanvaar. Op [[12 November]] [[1950]] is ds. A.A. Venter van [[Gereformeerde kerk Johannesburg-Wes\|Johannesburg-Wes]] vir die tweede maal na Klerksdorp beroep. Hy het hom die beroep laat welgeval en is op [[17 Februarie]] [[1951]] bevestig. Ds. Venter het die gemeente onafgebroke tot en met die aanvaarding van sy emeritaat op [[29 Junie]] [[1976]] bedien; dus langer as ’n kwarteeu. == Die twee kerkgeboue == Line 42 ⟶ 53: [[Lêer:Gedenkplaat by die onthulling van die Gereformeerde kerk Klerksdorp, 27 Desember 2017, Morné van Rooyen.jpg\|duimnael\|regs\|230px\|Die gedenkplaat wat onthul is met die ingebruikneming van die nuwe kerkkompleks.]] ~~Die kerkgebou~~Nou is met ywer gewerk en op [[13 September]] [[1952]] is die sierlike nuwe kerkgebou aan die bopunt van Kerkstraat in gebruik geneem nadat ds. [[Ammi Venter\|A.A. Venter]] die hoeksteen op [[10 November]] [[1951]] gelê het. Dit was ’n projek van £17 000 waarvoor die lidmate alles in die stryd moes werp om dié bedrag bymekaar te kry. Die argitek was [[Pieter Dykstra]], wat vir geen kerkverband buiten die Gereformeerde kerke ontwerp het nie. Die kerk het sitplek aan 500 mense gebied. Daar is probeer om die ontwerp so eenvoudig moontlik te hou, maar tog te voldoen aan die eise van die bediening van die Woord en sakramente asook katkisasiedoeleindes. So is naas 'n mooi, ruim konsistorie ook 'n kamer met 'n luidspreker ingerig vir moeders met hul jong kinders. Dié vertrek is ook toegerus met die nodige geriewe om as kombuis te dien. Volgens die bouplan is 'n opwasbak, ingeboude kas en stoofkontak vir warm water aangebring. Bo-oor dié kamer en die konsistorie is 'n lokaal gebou waarin vergaderings gehou kon word. In hierdie vertrek is 'n ingeboude kas aangebring waarin al die kerk se boeke en ander benodigdhede toegesluit kon word. In die konsistorie is 'n brandkluis met staaldeur onder beton ingebou. Die orrel is geplaas op 'n gewapende betonblad wat bo-oor die preekstoel gegaan het sodat die orrel wel in die kerk gestaan het, maar nie hinderlik hard vir die prediker was terwyl dit bespeel is nie. Die vensters het, volgens 'n naamlose skrywer in die GKSA se ''Almanak'' vir die jaar 1953, mooi vertoon en genoeg lug en lig binnegelaat. Die hoofligte in die kerkgebou is oorkruis geplaas en het elk 'n lengte van 32 voet (amper 10 m) beloop. Teen die mure onderom is houtpaneelwerk aangebring. Aan die voorkant van die galerye was akoestiese teëls. Die vloere van liggekleurde asfaltteëls het mooi saam met die kiaathoutwerk van die banke en preekstoel gegaan. Die skrywer sluit sy bydrae af: "Hier het ons 'n eenvoudige maar mooi treffende ontwerp. Die kerkgebou wat opgerig is deur die firma P. Leemhuis en Seuns, het £170 00 gekos."<ref>[[Ammi Venter\|Venter, ds. A.A.]] 1952. Almanak van die Gereformeerde Gemeentes in Suid-Afrika vir die jaar 1953. Potchefstroom: Administratiewe Buro.</ref> Line 48 ⟶ 59: Reeds vroeër in 1952 is ook die [[pastorie]] voltooi waarin ds. en mev. Venter 24 jaar lank sou woon. In 1958 is ’n kerksaal teenaan die kerkgebou opgerig en genoem na Hettie Venter. Dié saal is in 1975 vergroot en ’n administratiewe gedeelte bygevoeg. == Sending en afstigtings == Die derde kerkgebou (die bron verstrek geen besonderhede van die eerste kerkgebou nie) is op [[16 September]] [[1989]] in gebruik geneem nadat dit opgerig is op dieselfde plek waar die oue, wat gesloop is, gestaan het. Die banke, orrel en klok van die ou kerk is in die nuwe aangebring.▼ Vanaf 1951 is begin met sendingaksies, eers in [[Stilfontein]] en later in die plaaslike township [[Jouberton]]. Kerkgeboue en pastorieë is onderskeidelik in dié woongebiede opgerig. Die sendingaksies het gelei tot die stigting van twee sterkte selfstandige Gereformeerde kerke. In 1957 stig [[Gereformeerde kerk Stilfontein\|Stilfontein]] en [[Gereformeerde kerk Orkney\|Orkney]] van Klerksdorp af en in 1964 [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Wes\|Klerksdorp-Wes]]. Eers 23 jaar later is besluit om nog ’n gemeente in Klerksdorp af te stig en het die [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Noord]] op [[11 Januarie]] [[1981]] tot stand gekom. Op versoek van die Departement van Gevangenisse het die Nasionale Sinode van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika besluit om die aanstelling van ’n kapelaan vir gevangenisse goed te keur. Die kapelaan sou sy standplaas op Klerksdorp hê. So is die eerste kapelaan, ds. N. Vorster, op [[20 Februarie]] [[1977]] deur die Gereformeerde kerk Klerksdorp beroep. Sy opvolger was ds. K.A.J. van Rensburg. == Derde kerkgebou en inlywing == ▲Die derde kerkgebou ~~(die bron verstrek geen besonderhede van die eerste kerkgebou nie)~~ is op [[16 September]] [[1989]] in gebruik geneem nadat dit opgerig is op dieselfde plek waar die oue, wat gesloop is, gestaan het. Die banke, orrel en klok van die ou kerk is in die nuwe aangebring. Nadat die gemeente se lidmate mettertyd afgeneem het, is in 1995 met [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Wes\|Klerksdorp-Wes]] verenig. Laasgenoemde se sieletal was toe sowat 400 en die verenigde gemeente s’n einde 2015 447, 19 minder as ’n jaar vantevore. [[Gereformeerde kerk Klerksdorp-Noord\|Klerksdorp-Noord]] het op [[11 Januarie]] [[1981]] gesamentlik van Klerksdorp en Klerksdorp-Wes afgestig en bestaan voort as selfstandige gemeente. == Predikante == Line 58 ⟶ 77: # Du Plessis, Roelof Jacobus Petrus, 1976 – 1982 # Vorster, Nikolaas, 1977 – 1980 (kapelaan) # Janse van Rensburg, Karel Anton, 1981 – 1990 (kapelaan) # Van der Merwe, dr. Carel Nicolaas, 1982 – 2002 (aanvaar sy [[emeritaat]]) # De Bruyn, dr. Frans Roelof Petrus, 1995 – 2003 (aanvaar sy [[emeritaat]]) Line 65 ⟶ 84: == Bronne == * {{af}} De Bruyn, dr. F.R.P. in Marx Roelf (red.). 1987. ''Klerksdorp. Groeiende reus, 1837–1987.'' Klerksdorp: Stadsraad. * {{af}} Harris, C.T., [[Hannes Noëth\|Noëth, J.G.]], Sarkady, N.G., Schutte, F.M. en Van Tonder, J.M. 2010. ''Van seringboom tot kerkgebou: die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke''. [[Potchefstroom]]: Administratiewe Buro. * {{af}} Schalekamp, ds. M.E. (voorsitter: redaksiekommissie). 2001. ''Die Almanak van die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika]] vir die jaar 2002''. [[Potchefstroom]]: Administratiewe Buro.

Gereformeerde kerk Klerksdorp: Verskil tussen weergawes