Ontkieming: Verskil tussen weergawes

[[Lêer:Sunflower_seedlings.jpg|duimnael|250x250px| [[Sonneblom]] saailing, drie dae na ontkieming ]]

'''Ontkieming''' is die proses waardeur 'n [[organisme]] uit 'n saad of soortgelyke struktuur groei. Die proses vind begin met die uitloop van 'n saailing van 'n [[saad]] van 'n [[Bedeksadiges|angiosperm]] of [[Naaksadiges|naaksadige]], die groei van 'n sporeling van 'n [[Spoor (plantkunde)|spoor]], soos die spore van [[Swam|Fungus]], varings, [[Bakterie|bakterieë]], en die groei van die stuifmeelbuis vanaf die [[Stuifmeel|stuifmeelkorrel]] van saadplante (''[[Spermatophyta]]'').

[[File:Mung_bean_germination.ogv|regs|250x250px|Time lapse video of mung bean seeds germinating]]

[[Lêer:Seed_Germination.png|duimnael|<br /><br />-Stap 1 - Die absorbsie van water maak dat die saad se huid breek. <br /><br />-Stap 2 - Die absorbsie van die saad se huid lei tot die ontwikkeling van die (1) kiemwortel, (2) blaartjie en (3) die saadlobbe.

 

-Stap 3 - Dit is die finale stap in die ontkiemingsproses van die saad waar die saadlobbe vergroot en wat as't ware die blare word. Temperatuur moet op 'n optimale vlak behou word. <br />]]

* '''[[Lig]]''' of '''donkerte''' kan 'n omgewingsfaktor wees vir ontkieming en is 'n tipe fisiologiese dormansie. Meeste sade word nie affekteer deur lig of donkerte nie, maar baie sade, insluitende spesies in woude, sal nie ontkiem totdat daar 'n opening verskyn waar lig ingelaat kan word nie.

 

[[File:Sjb_whiskey_malt.jpg|skakel=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Sjb_whiskey_malt.jpg|duimnael|250x250px|Mout korrels (reeds ontkiem).]]

 

 

=== Saailing vestiging ===

 

== Ontkiemingstempo en ontkiemingskapasiteit ==

In [[landbou]] en [[tuinbou]], is die ontkiemingstempo die hoeveelheid saad van 'n spesifieke plantspesie, wat sal ontkiem oor 'n sekere tydperk. Dit is 'n maatstaf om ontkieming te meet binne 'n sekere tydspan en word gewoonlik uitgedruk in persentasie, byvoorbeeld 85% ontkiemingstempo dui aan dat 85 uit 100 sade moontlik sal ontkiem onder gunstige omstandighede tydens die ontkiemingsperiode. Die saad se ontkieming word bepaal deur die saad se genetiese komposisie, morfologiese eienskappe en omgewingsfaktore. Die ontkiemingstempo is nuttig om die hoeveelheid saad te bereken vir 'n sekere getal plante. Die ontkiemingstempo is dus die tyd wat dit neem vir die saad vandat dit gesaai is om te ontkiem. Aan die ander kant is die getal saad wat nodig is om ontkieming in 'n populasie te laat plaasvind, word na verwys as ontkiemingskapasiteit.

 

=== Ontkieming by eensaadlobbiges ===

In eensaadlobbige sade word die embrio se kiemwortel en saadlobbe onderskeidelik bedek met 'n coleorhiza en koleoptiel. Die coleorhiza is die eerste deel wat uit die saad groei, gevolg deur die kiemwortel. Die koleoptiel word dan deur die grond opgestoot totdat dit die oppervlak bereik. Daar hou dit dan op om te verleng en die eerste blare verskyn

 

=== Vroeë ontkieming ===

Wanneer 'n saad ontkiem sonder om al vier die stadiums van saadontwikkeling te ondergaan, dit wil sê bolvormige, hartvorm, torpedovorm en 'n saadlobbige stadium, staan ​​dit bekend as 'n ontkiemende ontkieming.

 

== Stuifmeelontkieming ==

Nog 'n ontkiemingsgebeurtenis gedurende die lewensiklus van gimnosperme en blomplante is die ontkieming van 'n stuifmeelkorrel na bestuiwing. Soos sade, word stuifmeelkorrels baie ontwater voordat dit vrygestel word om die verspreiding van een plant na 'n ander te vergemaklik. Dit bestaan ​​uit 'n beskermende laag wat verskillende selle bevat (tot 8 in gimnosperme, 2-3 in blomplante). Een van hierdie selle is 'n buissel. Sodra die stuifmeelkorrel op die stigma van 'n ontvanklike blom beland (of 'n vroulike keël in gimnosperme), neem dit water op en ontkiem. Stuifmeelontkieming word vergemaklik deur hidrasie op die stigma, asook deur die struktuur en fisiologie van die stigma en styl. Stuifmeel kan ook veroorsaak word om ''in vitro'' te ontkiem (in 'n petriskottel of proefbuis).<ref name="Martin">{{Cite journal|title=In vitro measurement of pollen tube growth inhibition|pages=924–5}}</ref><ref name="Pfahler">{{Cite journal|title=In vitro germination characteristics of maize pollen to detect biological activity of environmental pollutants|pages=125–32}}</ref>

 

Tydens ontkieming strek die buissel in 'n stuifmeelbuis. In die blom groei die stuifmeelbuis dan na die ovule waar dit die sperm wat in die stuifmeelkorrel geproduseer word, vir bemesting lei. Die ontkiemde stuifmeelkorrel met sy twee spermselle is die volwasse manlike mikrogametofiet van hierdie plante.

 

=== Onaanpasbaarheid ===

== Ontkieming van spore ==

Ontkieming kan ook verwys na die opkoms van selle uit rustende spore en die groei van sporele hifes of thalli vanaf spore in [[swamme]], [[alge]] en sommige plante. Kondia is ongeslagtelike voortplanting (voortplanting sonder die versmelting van gamete), spore van swamme wat onder spesifieke toestande ontkiem. 'n Verskeidenheid selle kan gevorm word uit die ontkiemdende konidia. Die mees algemene is kiembuise wat groei en ontwikkel tot hifes. Die aanvanklike vorming en daaropvolgende verlenging van die kiembuis in die fugus ''Aspergillus niger'' is in 3D vasgevang met behulp van holotomografie-mikroskopie. 'n Ander soort sel is 'n konidiale anastomoses buis; dit verskil van kiembuise deurdat dit dunner is, korter is, nie takke het nie, vertoon hoe dit groei en tuis teen mekaar is. Elke sel het 'n buisvormige vorm, maar die konidiale anastomose-buis vorm 'n brug wat versmelting tussen konidia moontlik maak..<ref>{{Cite journal|title=Conidial anastomosis fusion between Colletotrichum species|journal=Mycological Research|volume=108|issue=Pt 11|pages=1320–6|doi=10.1017/S0953756204000838}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Cell biology of conidial anastomosis tubes in Neurospora crassa|journal=Eukaryotic Cell|volume=4|issue=5|pages=911–9|doi=10.1128/EC.4.5.911-919.2005}}</ref>

[[Lêer:3D-visualization_of_Aspergillus_niger_spore_germination.gif|duimnael|3D-visualisering van die ontkieming van ''Aspergillus niger'' spore. Hierdie beeld is geneem met behulp van holotomografie-mikroskopie]]

 

=== Varings en mos ===

By plante soos bryofiete, varings en enkele ander ontkiem spore tot onafhanklike gametofiete. In die bryofiete (soos mos) ontkiem spore tot [[protonemata]], soortgelyk aan swamkappe, waaruit die [[gametofiet]] groei. By varings is die gametofiete klein, hartvormige protalli wat dikwels onder 'n volwasse plant met 'n spore-werpsel voorkom.

 

=== Bakterieë ===

Bakteriese spore kan eksospore of endospore wees, wat rustende strukture is wat deur 'n aantal verskillende [[bakterieë]] geproduseer word. Hulle het geen of baie lae metaboliese aktiwiteit en word gevorm as reaksie op ongunstige omgewingstoestande. Dit laat oorlewing toe en is nie 'n vorm van voortplanting nie. Onder geskikte omstandighede ontkiem die spoor om 'n belangrike bakterie te produseer. Endospore word binne die moedersel gevorm, en eksospore word aan die einde van die moedersel gevorm as 'n knop.

 

== Liggestimuleerde ontkieming ==

 

Die skrywers het ook gekyk na hoe NO en GA die vakuoleringsproses van aleuronselle beïnvloed wat die beweging van voedingstowwe verteer. 'n NO mutant het gelei tot die inhibering van vakuolasie, maar toe GA later bygevoeg is, was die proses weer aktief, wat gelei het tot die oortuiging dat NO voor GA in die pad was. NO kan ook lei tot die afname in sensitiwiteit van ''Abscisic'' ''acid'' (ABA), 'n planthormoon wat grotendeels verantwoordelik is vir saad dormansie.<ref>{{Cite journal|title=The Arabidopsis aleurone layer responds to nitric oxide, gibberellin, and abscisic acid and is sufficient and necessary for seed dormancy|pages=1173–88}}</ref> Die balans tussen GA en ABA is belangrik. As ABA-vlakke hoër is as GA, dan lei dit tot dormante sade en wanneer GA-vlakke hoër is, ontkiem sade. Die oorskakeling tussen saad dormansie en ontkieming moet plaasvind op 'n tydstip wanneer die saad die beste kanse het om te oorleef, en 'n belangrike leidraad wat die proses van ontkieming van die saad en die algehele plantegroei begin, lig is.

 

== Verwysings ==

 

== Eksterne skakels ==

* [http://theseedsite.co.uk/seedsowing.html Sowing Seeds] A survey of seed sowing techniques.

* [https://www.youtube.com/watch?v=XTZih16DUB4&hd=1 Germination time-lapse] ≈1 minute HD video of mung bean seeds germinating over 10 days. Hosted on [[YouTube]].