Rederijker: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Etiket: 2017-bronwysiging
Lyn 1:
[[Lêer:The Rhetoricians, circa 1655, by Jan Steen (1625-1679) - IMG 7324.JPG|duimnael|Die rederijkers, omstreeks 1655, deur [[Jan Steen]]. Die skildery beeld 'n rederijker uit wat sy gedig (''blason'') voorlees, terwyl die balkon oorhang is met die ''blazon'' van sy rederijkerkamer. In hierdie geval is dit die Amsterdamse rederijkerkamer genaamd ''"Egelantier"'', waarvan die simbool 'n wilde [[roos]] (''egelantier'') was, en die leuse "In Liefde Bloeiend".]]
[[Lêer:Rhetoric-enthroned-invitation-antwerp-landjuweel-1561.jpg|duimnael|Gedrukte uitnodiging na ander rederijkerkamers deur Antwerpen se rederijkerkamer ''"Violieren"'' vir 'n ''landjuweel'' toernooi van 19 dae lank, in 1561]]
'''Rederijkerkamers''', of in Afrikaans, ''Kamers van Retoriek'', was dramagenootskappe wat aktief was in die [[Lae Lande]]. Hul lede is ''Rederijkers'' (enkelvoud ''Rederijker'') genoem, uit die [[Frans]]e woord "rhétoricien", en was tydens die 15de- en 16de eeu veral geïnteresseerd in dramas en [[liriek]]e. Hierdie genootskappe het was ten nouste verbind met plaaslike burgerlike leiers, en die toneelstukke wat in die openbaar uitgevoer was het 'n vorm van openbare betrekkinge vir die betrokke stad uitgemaak. <ref name=Waite>[https://books.google.com/books?id=g9ntQF9q1rAC Reformers on stage: popular drama and religious propaganda in the low countries] deur Gary Waite op Google books</ref>
 
== Geskiedenis ==
Die eerste rederijkerkamers is rondom die 15de eeu in [[Vlaandere]] gestig; hulle het later in [[Holland]] gevestig geraak en gefloreer, waar hulle 'n belangrike deel van die literêre toneel in die [[Goue Eeu|Nederlandse Goue Eeu]] was, en geëksperimenteer het met poëtiese vorm en struktuur. Die meeste Nederlandse stede het 'n rederijkerkamer geborg. Baie stede het tewens meer as een gehad wat tydens wedstryde of toernooie met mekaar meegeding het om pryse. Die gebou wat tans die ''Frans Hals Museum'' huisves is gebou met die opbrengste van 'n toernooi waarin rederijkerkamers van oor die hele land deelgeneem het. Die Haarlemse genootskap ''Trou moet Blycken'' beskik nog oor verskeie van die ''blazoens'' wat dit gehou het as gasheer van die toernooi. Aan die begin van die 16de eeu het Antwerpen drie rederijker-genootskappe gehad, die "Violieren", die "De Olijftak", en die "Goudbloem", terwyl Brussel en Gent elk oor vier rederijker-genootskappe beskik het. <ref name=Waite/>
 
'n Belangrike rederikerkamer in Nederland was "De Egelantier" in Amsterdam: [[Samuel Coster|Coster]], [[Gerbrand Bredero|Bredero]], [[Pieter Corneliszoon Hooft|Hooft]] en [[Roemer Visscher]] was almal lede van hierdie genootskap. Tydens die [[Protestantse Hervorming]] het die genootskap saamgestaan met die hervormers teen die stadsregering en gefloreer, ondanks die feit dat hulle baie min geld van amptelike bronne ontvang het. <ref name=Waite/>
 
Omdat baie van die rederijkers per definisie amateurs was, was die literêre kwaliteit van hul werk dikwels redelik verdag, en in die 18de eeu is daar met minagting van sommige rederijkerkamers gepraat. Een werk van literêr-historiese belang wat van die Rederijkers afkomstig is, is die toneelstuk ''[[Elckerlijc]]'' ("Everyman").
Lyn 13:
 
==Maatskaplike funksies==
Afgesien van die aanbied van vermaak (voordragte, toneelstukke en opvoerings) tydens openbare feeste en die behoud en uitbou van letterkundige kontak tussen stede, het die rederijkerkamers baie van die tipiese maatskaplike funksies gehad van 'n gilde, soos die bywoning van lede se begrafnisse, die hou van insamelings vir siek of verarmde lede en die gee van trougeskenke vir lede wat op trou staan. <ref>A. A. Keersmaekers, ''Geschiedenis van de Antwerpse Rederijkerskamers in de jaren 1585–1635'' (Aalst, 1952), pp. 9–15.</ref>
 
== Sien ook ==
* [[Matthijs de Castelein]]
* [[Cornelis Everaert]]
* [[Vlaamse letterkunde]]
{{commons category|Rhetoric in art}}
 
==Verwysings Bronne ==
{{Verwysings}}
* [https://books.google.de/books?id=fHUiERM3QoIC Conformisten en rebellen: Rederijkerscultuur in de Nederlanden (1400-1650), 2003] (in Nederlands)
* Meijer, Reinder. ''Literature of the Low Countries: A Short History of Dutch Literature in the Netherlands and Belgium.'' New York: Twayne Publishers, Inc., 1971, bl.&nbsp;55–57, 62.
* Van Bruaene, A.L., Repertorium van de Rederijkerskamers in de Zuidelijke Nederlanden (in Nederlands) [http://dbnl.nl/tekst/brua002repe01_01/ Oorsig van die rederijkerkamers in Suid-Nederland]
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
{{commonsCommons-kategorie categoryinlyn|Rhetoric in art}}
 
{{Normdata}}
[[Kategorie:Nederlandse letterkunde]]
[[Kategorie:Europese letterkunde]]