Efese: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
Lyn 102:
As deel van die Romeinse Republiek het Efese dadelik die Romeinse invloed gevoel. Belasting is aansienlik verhoog en die stad se skatte is stelselmatig geplunder. In [[88 v.C.]] het Efese [[Archelaos]], ’n generaal van [[Mithradates VI van Pontos|Mithridates die Grote]], koning van [[Pontos]], verwelkom toe hy Wes-Anatolië verower. Dit het gelei tot die [[Asiatiese Vespers]], die slagting van 80 000 Romeinse burgers van Klein-Asië, of enigiemand wat met ’n [[Latyn]]se aksent gepraat het. Baie van hulle het in Efese gewoon. Maar toe die Efesiërs sien hoe sleg Zenobios, ’n generaal van Mithridates, die mense van [[Chios]] behandel, het hulle geweier dat sy leër die stad binnekom. Zenobios is wel ingenooi om Philopoimen (die vader van Monima, die gunstelingvrou van Mithridates) te besoek. Omdat die inwoners niks goeds van hom verwag het nie, het hulle hom in die tronk gegooi en vermoor. Mithridates het wraak geneem en swaar strawwe uitgedeel. Die Griekse stede het egter hul vryheid en aansienlike regte gekry.
 
Efese het vir ’n kort rukkie selfregerend geword. Toe Mithridates deur die Romeinse konsul [[Lucius Cornelius Sulla]] verslaan word, het Efese in [[86 v.C.]] weer onder Romeinse heerskappy gekom. Sulla het ’n groot skadeloosstelling geëis, asook belasting terugwerkend vir vyf jaar, en Asiatiese stede was dus ’n lang tyd daarna kwaai in die skuld.<ref name="Mithridatic War">{{cite web |url=http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_mithridatic_10.html |title=History of Rome: The Mithridatic Wars §§&nbsp; 46-50 |access-date=2 Oktober 2007 |author=Appian of Alexandria (c.95-c.165) |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915043735/http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_mithridatic_10.html |archive-date=15 September 2015 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
 
Toe [[Augustus]] in 27&nbsp;v.C. keiser word, het hy Efese in plaas van [[Pergamon]] die hoofstad gemaak van die provinsie [[Asië (Romeinse provinsie)|Asië]], wat die westelike [[Klein-Asië]] beslaan het. Efese het weer floreer. Dit het die setel van die goewerneur en ’n groot metropolis en handelsentrum geword. Dit was naas Rome die belangrikste en grootste stad.<ref>Strabo. Geography (volume 1-7) 14.1.24. Cambridge: Loeb Classical Library, Harvard University Press</ref> In die jaar [[100]]&nbsp;n.C. het Efese na skatting tussen 400&nbsp;000 en 500&nbsp;000 inwoners gehad; dit was die grootste stad in Romeinse Asië. Die stad het in die 1ste en 2de&nbsp;eeu&nbsp;n.C. ’n hoogtepunt bereik.
Lyn 150:
 
* Die [[Celsus-biblioteek]] se fasade is getrou gerestoureer. Die biblioteek is aanvanklik in 125 gebou en is genoem na Tiberius Iulius Celsus Polemaeanus, ’n Romeinse konsul wat Grieks was.<ref name=" Nicols, John 1978 109 ">{{cite book |author= Nicols, John |title= Vespasian and the partes Flavianae, Issues 28–31 |publisher= Steiner |year= 1978 |page=109 |isbn= 978-3-515-02393-1}}</ref><ref>{{cite book |author= Forte, Bettie |title= Rome and the Romans as the Greeks saw them |publisher= American Academy in Rome |year= 1972 |page= 260 |oclc= 560733}}</ref> Celsus het self vir die bou daarvan betaal<ref name=" Too, Yun Lee 2010 213 ">{{cite book |author= Too, Yun Lee |title=The idea of the library in the ancient world |publisher=Oxford University Press |year=2010 |page=213 |isbn=978-0-19-957780-4}}</ref> en is in ’n sarkofaag onder die gebou begrawe.<ref name=" Hanfmann, George Maxim Anossov 1975 65 ">{{cite book |author= Hanfmann, George Maxim Anossov |title=From Croesus to Constantine: the cities of western Asia Minor and their arts in Greek and Roman times |publisher=University of Michigan Press |year=1975 |page=65 |isbn=978-0-472-08420-3}}</ref> Die ingang is so gebou dat dit die biblioteek groter laat lyk het en die gebou kyk oos sodat die leeskamers die beste oggendlig kon kry. Daar was op ’n tyd 12&nbsp;000 perkamentrolle.
* Die amfiteater oorheers die toneel in Hawestraat af; laasgenoemde lei na die toegeslikte hawe. Met plek vir 44&nbsp;000 mense was dit een van die grootste buitelugteaters van die antieke wêreld.<ref>{{cite web |url=http://www.biblestudy.org/biblepic/picture-of-largest-outdoor-theatre-in-ancient-world.html |title=accessed 21 September 2007 |publisher=Biblestudy.org |date= |access-date=20 April 2009 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20100107224935/http://www.biblestudy.org:80/biblepic/picture-of-largest-outdoor-theatre-in-ancient-world.html |archive-date=7 Januarie 2010 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
* Die Johannes-basilika is in die 6de&nbsp;eeu gebou onder keiser [[Justinianus I]], op die plek waar die apostel vermoedelik begrawe is. Dit word nou deur Selçuk omring.
* Die [[Tempel van Artemis]] is een van die [[Sewe wonders van die wêreld|wonders van die antieke wêreld]]. Net een kolom daarvan is oor; dit is in die 1870's tydens opgrawings deur die Britse Museum ontdek. Stukke van die fries (wat voldoende is om op die oorspronklike grootte daarvan te dui) en ander klein vondste is verwyder. Sommige is na [[Londen]] geneem en ander na die Argeologiese Museum van [[Istanboel]].