Grondwater: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
porositeit, deurlaatbaarheid
JMK (besprekings | bydraes)
Lyn 10:
Sedimentêre gesteentes is meer poreus as stollingsgesteentes omdat daar meer oop ruimtes tussen afsonderlike sedimentkorrels bestaan as tussen die minerale van gekristalliseerde rots. Die mees bekende poreuse rots is [[sandsteen]]. Ander poreuse gesteentes is [[kalksteen]], [[konglomeraat]], [[dolomiet]], [[puimsteen]] en [[slak (gesteente)|slak]] (scoria), benewens gefragmenteerde stollings- en metamorfe gesteentes. Marmer is poreus, maar minder as die voorgenoemdes, en graniet steeds minder, sodat dit min water opgaar. Gruis, sand en steenkool is poreus sowel as deurlaatbaar vir vloeistowwe en gasse. Klei die mees poreuse sediment en kan wel water opgaar, maar is die mins deurdringbare sediment vir water of gasse. Ander rotse weer is sypeldig of ondeurlatend, wat beteken dat water nie deur hulle kan dring of sypel nie. Ongefragmenteerde [[skalie]]s, [[kwartsiet]] en ongefragmenteerde stollings- en metamorfe gesteentes is voorbeelde van ondeurlatende rots. Grondwater bevat dikwels soute wat dit ongeskik vir menslike gebruik maak. Dit is dan egter wel drinkbaar vir beeste.
 
== AkwiferAkwifere en die vorming daarvan ==
Die reënwater wat deur die grondmantel syfer, dring al hoe dieper die aardkors in totdat dit teen ʼn ondeurlaatbare rotslaag of keerbank opdam. Hierna word al die tussenkorrelruimtes van die gesteente bokant die keerbank met water versadig. Hierdie versadigde sone heet die freatiese sone en die boonste grens daarvan noemis die grondwatervlak.
 
Enige formasie met ʼn hoë porositeit en deurlaatbaarheid noem ons ʼn akwifer. Dit dien as ʼn onderaardse opgaardam, en ʼn [[boorgat]] of put moet so ʼn akwifer binnedring alvorens enige grondwater onttrek kan word. Die stand van die grondwatervlak is nie konstant nie, maar verskil van plek tot plek en van seisoen tot seisoen. Gewoonlik is daar ʼn tydspeling tussen tye van hoë reënval en die hoogste stand van die grondwatervlak omdat die inspypelinginsypeling van die syferwater of vadose water taamlik stadig verloop.
 
Die porositeit en deurlaatbaarheid van ʼn akwifer bepaal hoeveel water in ʼn sekere tydsduur daardeur kan vloei. Gewoonlik word dit gemeet in liter per uur. ʼn Goeie onderaardse waterbron lewer sowat 6 &nbsp;m<sup>3</sup> water per uur, dit wil sê, 6 &nbsp;000 liter per uur.
 
== Artesiese bronne ==