Grondwater: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
JMK (besprekings | bydraes)
knip prent
Lyn 1:
[[Lêer:Grondwater.jpg|duimnael|regs|250px|Grondwater word na die oppervlak gepomp.]]
[[Lêer:Borewell digging, crop.jpg|duimnael|regs|250px|Voorstelling van hoe water uitgepomp word by 'n boorgat.]]
'''Grondwater''' is water wat onder die oppervlak van die [[aarde]] versamel. Atmosferiese neerslag, dit wil sê [[reën]], [[hael]] en [[sneeu]], is die hoofbron van '''ondergrondse water'''. Die meeste van die reën wat op land val, trek die [[grond]] binne, 'n ander deel van die [[neerslag]] [[Verdamping|verdamp]], en die oorblywende deel daarvan loop oor die oppervlak weg of val direk in [[meer|mere]], of vloei met [[rivier]]e na die [[oseaan]]. Die eersgenoemde deel word stadig in die tussenkorrelruimtes en nate van die grondmantel en onderliggende rotse geabsorbeer, en is na konsentrasie as grondwater beskikbaar.
 
Lyn 18:
 
== Artesiese bronne ==
[[Lêer:Shipot.jpg|duimnael|regs|250px|'n Vywer in die [[Oekraïne]] wat koue skoon water uit die waterklip van 'n heuwel tap. Dit dien die doel wat 'n put andersins sou vervul, en word plaaslik 'n ''sjiepit'' genoem.]]
Soms gebeur dit dat deurlaatbare rotse deur geologiese prosesse in ʼn groot kom vervorm is, en die insypelende water afwaarts beweeg al langs die helling van die rotslaag. Indien hierdie onderaardse kom nou ʼn ondeurlaatbare dekmantel kry, sal die grondwater nie natuurlikerwys as ʼn fontein uitkom nie, maar sal dit opdam en terselfdertyd [[Hidrostatiese ewewig|hidrostatiese druk]] uitoefen. Sodra ʼn boorgat deur hierdie ondeurlaatbare deklaag geboor word, en die vlak van die bek van die boorgat baie laer as die stand van die water in die akwifer is, sal die ondergrondse water by die boorgat uitborrel.
 
Line 32 ⟶ 33:
 
== Fonteine ==
[[Lêer:Shipot.jpg|duimnael|regs|'n Vywer in die [[Oekraïne]] wat koue skoon water uit die waterklip van 'n heuwel tap. Dit dien die doel wat 'n put andersins sou vervul, en word plaaslik 'n ''sjiepit'' genoem.]]
Dit is opmerklik dat fonteine meestal in klowe en teen berghange voorkom. Hoekom sou dit wees? Dit is juis daar dat die grondwatervlak en die aardoppervlak mekaar ontmoet vanweë die rotsstruktuur, en sodoende fonteine vorm. Daar is baie soorte fonteine en hulle kry hul name afhangende van hul verspreiding en ontstaanswyse. So kry 'n mens 'n valleifontein of rivier-oog indien die valleivloer op 'n spesifieke punt laer is as die omliggende grondwatervlak.